Shillong: U Myntri ka tnad ka koit ka khiah ka jylla u bah AL Hek mynta ka sngi, u la ong ba ka la donkam palat ia ka jylla ba kan don noh ka Ayush Policy bad ka Directorate na ka bynta ban peit bad kyntiew ia ka kam sumar kynbat ha kane ka jylla.
Haba kren mynta ka sngi, ha ka jingpyni nam ia ki kynbat dawai ba la pynlong da ka District Medical & Health Officer, East Khasi Hills District hapoh ka skhim Ayush Gram (National AYUSH Mission) ha U Soso Tham Auditorium, Shillong.
“Ngi donkam ban don ka Ayush Policy bad ruh ka Directorate kaba biang ban kyntiew ia ka rukom sumar kynbat ha kane ka jylla. Bun ki doktor ba la pyndep bun bha ha ka Ayush hynrei ym donkam, ki kam ba lait bad ki shu kut bad ka donkam ban plie lad ia kane ka lad ban sdang ia ka jingsumar dawai kynbat”, u la ong.
U bah Hek u la ong ba ka sokar kan kan iarap ia ki nongsumar kynbat ba kin sa lah ban die ia ki kynbat ban lait na ka jingwan thied ki mahajon, ka tnad Ayush kan iarap ban pynithuh ia ki nongsumar dawai Khasi jong ngi shabar ka jylla bad ka ri.
Ha kajuh ka por, u la ong ba ym dei ban shu ai dawai lymmuh hyndei dei ban leh ha ka rukom kaba janai.
“Haba ai dawai, ym dei ban bam duma ne dih duma, ym dei ban shu siang da ka byrni ban phah pynthiah ha madan bad sa ai dawai, hynrei dei ban ai dawai da ka rukom kaba janai. Donkam ban ai ka jingsumar ia ki briew ha ka rukom kaba khuid kaba suba”, la ong u bah Hek.
U la ong ba lada lah ban leh bha ha ka rukom sumar kynbat, ym donkam shuh ban leit tih dewiong.
“Lada lah ban leh bha ha ka rukom sumar kynbat, ngin klet noh ban leit tih dewiong namar ba kane ka dei ka dawai bah, ka lad kamai kaba heh bha, ha America, Vietnam, Thailand, China haduh 80 percent kiba ai dawai, ki dei kiba kynbat suda”, la ong u bah Hek.
U myntri u la khot ia ki nongsumar kynbat dawai ba ki dei ban leh janai ban don ka jingtbit namar ba khlem ka jingtbit kam long kaba shaniah bad kam lah ban ai jingmyntoi.
“Ha Kerela ki la lah ban leh janai ha kaba ki phah test, phah leh x-ray shwa ban ai dawai hynrei ha ngi, ngi shu ai dawai tang ba la iathuh ki nongpang”, la ong u bah Hek.
U la kyntu ban sumar ban iada ia ki kynbat na ka jingpynjot kum na ka jingthang khlaw, pom dieng.
Ha kane ka jingialang, u bah Hek u la pule ruh ia ki 57 tylli ki kynbat ba la lap ka North Eastern Council (NEC) ba leh surbe ha u snem 2005-2006 bad hynrei ki don da ki hajar ki kynbat dawai kiba khlem pat ithuh.
U la ong, “kine baroh ki kynbat ba la don lypa ha kane ka ri jong ngi tangba khlem thoh khlem tar bad kane ka la pynlong ia ki briew jong ngi ban nym shaniah ia ngi bad kim lah ruh ban ong ba ki dawai ki ai jingkoit jingkhiah hynrei tang kito kiba la ju ioh jingkoit”.