Shillong:Ka Khasi Students’ Union (KSU) Narpuh Circle myn hynnin ka sngi hapoh ka jingialam u Bah KS Suchiang President, bah S. Bamon General Secretary lem bad katto katne ki dkhot, ki la leit ia kynduh ia u bah E. Kharmalki, IAS, DC EJHD.
Ka jingia kynduh halor ka jingkylla rong suiñbneng (Blue) ka Wah Lukha kaba la jia la shi taiew tam eiei. Ka seng ha ka jingiakynduh mynta ka sngi la dawa ia katei ka ophis ban leh noh da ka jingtohkit ba laitluid (Independent Inquiry) ka bymdon ka jingshah liang ban lap ia ka jingshisha.
Ka jingkylla rong blue katei ka wah ka la jia naduh u snem 2007, bad ka jingiap da ki hajar ki dohkha ba per ha sla um bad ka jingkylla rong ka dangiai bteng haduh mynta bad ia kane la sakhi da ki paidbah nongshong shnong jong kato ka thaiñ bad kumjuh ki nongleit nongwan lyngba u surok bah NH-6. Namar ka jing lyng ngoh ia kane ka jingkylla rong blue ka um ba manla u snem, kumta ka seng ka leit ban dawa syndon ia ka ophis u Deputy Commissioner EJH ban shim da kane ka sien jam ban iaid da kane ka lynti khnang ban paw mano ba don kti ban pynjaboh haduh katne ia kane ka wah bna nam. Namar kumba long mynta ki paidbah hi ki suba jur ba dei ka jingpyntuid jaboh ki kharkhana dewbilat.
Lah ban pynkynmaw ba ha u snem 2014, ka seng ka lah dep dawa ia ka jingtohkit ba laitluid (Independent Inquiry), hynrei ym lah pat ban tip ba ka jingdawa ka shu kut kumto khlem paw eiei. Kumta ka seng ha kane ka kynti ka la buh jingdawa sa shisien ia ka juh ka phang, hynrei lada ki bor sorkar kim leh eiei, ka seng kam banse ban shim da kawei pat ka lynti ban ujor syndon sha ka National Green Tribunal (NGT) . Ka seng ka pynpaw ka jingsngewdiaw kaba khraw namar ka jingduh noh kane ka wah ia kata ka nam kum ka wah kaba khuid khlir khlir kaba shngiam ban dih bad ka jingbun ki dohkha ba bunjait. Ka seng ka pynrem jur ia ka sorkar lyngba ka tnat Environment bad Forest bad kumjuh ia ka MSPCB, dei hi ki nongshna aiñ ba leh bymsuidñiew da kaba pynkheiñ ia ki aiñ iada mariang (Environment Protection Act 1986, namar ka jingsngap mynthi halor kane ka jingjia kaba la jia naduh u snem 2007.
Ka jingdawa mynta ka sngi na u DC ka long ban pyndep ia ka jingtohkit hapoh 3 taiew. Ka seng, ka kyrmen ba ka sorkar kan shimkhia, namar ym dei ka jingmyntoi ia ka seng hynrei ia ka pateng ban sa wan ba kin iohi biang sa shisien ia ka jingkhuid ka wah lukha. Haba ia kren, u DC u la kular ban shimkhia da kaba u ong ba donkam ka jingiatrei lang namar kane ka mat (Issue) ka long kaba donkam eh khamtam ban iada ia ka mariang. U la kam ruh ba u hi u la sakhi da lade, namar u la iohi da la ki jong ki khmat ia kane ka jingkylla rong ka um. U DC u la ong ruh ba um lah ban ngeit ba kane ka jingkylla rong blue ka wah kan dei na u dewiong, namar u dewiong u wanrah ia ka um ba saw sarang ne kylla rongstem.
Phi don ban ong eiei?