Shanlang Warjri
Ka Jylla Meghalaya ka dei kawei na ki Jylla kaba sahdien bha napdeng ki Jylla hapoh ka Ri India ha ki liang baroh, katkum ka report jong ka NITI Aayog ka don ha ka thup jong ki san tylli ki jylla kiba duk tam hapoh ka Ri India, nalor kata ha ka liang ka pule ka puthi ruh ka don shatrai duh, ka jingbun ki samla ki bym donkam don jam ka la nang kiew na ka por sha ka por bad ka Jylla ka la mad ia ka jinghiar arsut ha ka ioh ka kot bad ka bamsap ka synshar ban pynjot ia ka Jylla.
Haba nga bishar bad pyrkhat sani bha balei ba ka Jylla ka jong ngi ka la hiar arsut ha ki ba bun ki liang ka daw tynrai hi ka dei namar ka jingbym biang ka synshar ka khadar bad ka jingbym lah ban pynmih ia ki nongsynshar kiba don ka jingkitkhlieh namar ka bor jong ka Pisa ka treikam bha ha ka por jied nongmihkhmat bad pynlong ia ki Nongkhaii Heh spah ba kin suk ban jop ia ka election da ki jingpynbiej lyngba ki Program ba shisien san snem, ka jingleh isynei kaba tang shwa ka election bad kiwei kiwei ki jingpynbiej kiba har rukom ia ki paidbah bapli.
Sngewkmen pat ha ka jingiaid jong ka por ki Nongshong shnong ki la nang stad bad sngewthuh ia ka dor ka synshar ka khadar bad ka la mih ruh ka jingiakren jong kiba bun ba ka la dei ka por ban pyrkhat thymmai ha ka rukom jied nongmihkhmat bad ban ym ailad shuh ia ki Nongkhaii (Business Man) ban rung khlieh ha Assembly namar kim don por ban shakri hok ia ki paidbah, kim don ka por ban pyrkhat ia ki mat ki jura ban iakren ha Assembly ne ha District Council na ka bynta ka bha ka miat jong U Paidbah hynrei I kumba ki pynlong ia ka kam nongmihkhmat tang ban suk bad pynheh ia ka kam khaii jong ki bad pynlong ia ka kam synshar khadar tang kum ka kam kam khaii (Business).
Don shibun ki Nongmihkhmat kiba dei tang ki Nongkhaii (business man) hynrei kim dei kita ki nongthaw ain ne ki nongshna policy, kumta ngi iohi ba ngim don ki policy ba biang ha ka pule ka puthi kat haduh ba ki nonghikai ki hap ban mihkhmat hi ban dawa ia la ka jong ka hok kat haduh ban da thiah miet ha madan tang ban ioh ia ka tulop babit jong ki bad kumjuh ban kyntiew ia ka pule ka puthi nalor kata ki samla pule ki hap ban da mih paidbah ban pynbor ia ka sorkar ban dawa ia ka scholarship kaba dei hok ka jong ki. Lada ngi phaikhmat ha kaba iadei bad ka kam ka jam ki samla (Employment Policy) hangne ruh ngi iohi shibun ki jingduna kat haduh ba ki Samla ka Ri ki hap ban mih ha madan ban pyni ia ki nongmihkhmat ba kin pyrkhat na ka bynta ka Employment Policy. Lada ngi phai ruh ha ka rep ka riang bad ka kamai kajih ngi iohi ba bun ki nongrep ki hap ban die taddor ia ki mar rep jong ki wat haduh u pud ban sah miet ha Anjalee ne Motphran kumba ngi sakhi ha ki khubor. Haba ngi phai ruh sha ka koit ka khiah ngi da duna tyngeh tyngeh ki nongmihkhmat ki ban shim khia ia kita ki PHC ne CHC kumta bun kiba pang ba shitom la hap ban shu kit beit sha ki Hospital Private, kumjuh ruh haba iadei bad ka Sport ngi hiar dor haduh kata katta namar ngim don ki policy kiba biang bad pynlong ia ki samla donsap ha ka sports ba kin duh jingkyrmen, kaba kham sngewsih ka long ba la pynbiej ia ka jingkyrmen ki samla donsap ha ka sports tang shisien san snem shwa ka election kumba ngi sakhi.
Ngi sngewthuh ba baroh shi katta ki paidbah ki sngewthuh ia kine ki jingeh ba ki mad bad ki la angnud ban ioh la u jong u nongmihkhmat uba don ka jingkitkhlieh bad uba lah ban thaw ki ain bad ki policy katkum ka jingdonkam u paidbah, ngi sakhi ruh ba ki kynhun niam bad ki Balang bapher bapher ki da pynlong ki jingdwai ba kyrpang ban ioh ki nongmihkhmat kiba tip briew tip Blei kiba don ka jingkitkhlieh bad jingshemphang bad uba isih ia ka spah bymhok. Ka jingangnud jong uba bun uba lang ka dei namar ba ki la thait ia kita ki nongmihkhmat kiba dei ki nongkhaii kiba la shu wan ban thied ia ka hok jong ki da ki jingpynbiej bad ki jingkular kiba ha rukom bad kiba leh pyrthuh kumba ki ithuh eh ia ki jingeh jong ki paidbah tangba tang shwa ka election.
Haba nga phai ruh sha la ka jong ka Constituency (Mairang Constituency) nga iohi ba kine ki nongmihkhmat ki leh pyrthuh eh kumba ki ithuh ia ki jingeh u paidbah ha kine ki khyndiat bnai da kaba wan khmih wan jngoh man ka por phewse ha kine ki snem bad ki bnai ba la dep kim don ka jingkitkhlieh wat tang ia ka umbam umdih ruh kat haduh kaba la pynlong ia ki longkmie ba kin ia mih paidbah ban iaid rally ryngkat ki borti ban pynpaw ia ka jingbymhun ia ki nongmihkhmat, ka long ruh kaba eh haduh katta katta ia ki paidbah ba kin iakynduh ia ki nongmihkhmat ne tang ban ioh ban iakren phone ruh ban iathuh ia ka jingeh jong ki namar kim bit tang ban shim ia ka phone call jong ki rit ki ria. Kine ki Nongmihkhmat ha ka jaka ban kin pyrkhat kumno ban weng ia ka jingeh ki paidbah phewse ki pynbunkam ialade ban phet seng na kawei ka party sha kawei party bad thmu ruh ban iakhun na kawei ka constituency sha kawei pat tang na ka bynta ka jingmyntoi shimet.
Kumta nga ngeit bad nga kyrpad kum ki nongshong shnong kiba la sngewthuh bad shemphang ba phin ym iapein ia la ka jong ka hok bad ka pisa bymhok jong ki nongpynbiej tang ha ka aiom election, pyneh rngiew ia la ka hok bad wat ailad ialade ban long ki mar khaii jong ki nongkhaii ha kane ka elction 2023.
Ki lut 100,200,500 ne 2000 tang ha ka por election kim lah ban weng ia ka jingduk jingkyrduh bad ki jingeh ha ka imlang sahlang hynrei dei tang lyngba ki policy treikam kiba kat kum ka jingdonkam jong ka por kein kaba lah ban kyntiew ia ki paidbah ha ki liang baroh .
Phi don ban ong eiei?