Shillong, 4 Nohprah: Ka la pynkyndit ia une u nongthohkhubor uba la leit ban thied kot na kawei ka dukan kaba don ha Iewduh ban iohi ia uwei Marwari uba la tymmen bha uba dei u trai jong katei ka dukan kaba don ha Iewduh bad kaba hap hapoh ka jingpeit ka shnong Wahthapbroo. Utei u Marwari u dei u bym lah shuh ban khih na jing thiah bad u shong khop hajuh ha ka jingthiah kaba la shna kyrpang ha katei ka dukan jong u hi.
Utei u Marwari u don ki nongtrei bad ar ngut ki khun jong u kiba peit ia ka dukan, hynrei kaba kyndit ban iohi ka long ba um ai lad iano iano ruh ha katei ka dukan ba kin tuklar ia ka kam pisa[bteng sla 7]
wat ia ki khun lajong ruh, kiba don ha katei ka dukan ki dei beit tang ki nongpynai tiar haba wan thied ki briew katba ia ka pisa pat u tuklar lut dalade na jingthiah, u da buh kyrpang da ka synduk tin ban buh pisa halor jingthiah, wat ka pisa kaba tam kaba hap ban pynphai sha ki briew kiba thied jingthied ruh la iohi ba u shu kylli katno hap ban pynphai bad hadien kata u kloh na katei ka synduk tin bad ai ha ki nongtrei. Kaba kham i phylla ia ka jinglong utei u tymmen ka long ba um don hapdeng ka met kaba khlaiñ bad u la pynap lypa ruh daka lyer Oxigen ban ring mynsiem ha ka por ba u shoh tlot, u khun jong u, u la iathuh ba u ring mynsiem na katei ka lyer ha ka por ba u shoh tlot bad bunsien u la ong ba u ring ha ka por mynstep bad mynmiet shuwa ban thiah.
Haba iohi ia katei ka jinglong jong u, u Rupang u la leit ban ia kren ia utei u Marwari, uba la tip kyrteng kum u Sham Shundar Agarwal bad u la don 67 snem karta. Ha katei ka jingiakren bad u Rupang u la iathuh ba ia u la kha bad u la heh la san hangne ha nongbah Shillong. U la iathuh ba ka longing ka longsem jong u ka la sah ha Shillong la saw pateng mynta; kata naduh ki kpa rad kpa ieid jong u haduh u kpa jong u bad ki khun jong u, bad u la kynmaw dngong ba ki kpa rad jong u ki la wan hangne ha nongbah Shillong ha u snem 1883 kum ki nongbylla sngi bad hadien kata ki la seng kam seng jam. Utei u Marwari u la ong ba ka shnong trai jong u ka dei na ka jylla Rajasthan. U la iathuh ba u kpa jong u –u dei u Mohan Lal uba ki nong Wahthapbroo bad ki khasi baroh ki ju khot ieid ia u kum u bah Munia, hynrei u la khlad noh u la ong.
Hynrei u la ong ba naduh ba la kha ia u hangne ha nongbah Shillong u dang poi dang arsien sha Rajasthan bad kata ruh u la ong u la sah tang shi taiew bad kaba slem eh ar taiew palat nangta u la ong um juh, hynrei u kwah ban wan noh sha Shillong. Katei ka jingleit sha Rajasthan ruh u la ong ba ka dei tang ban pyndep ia ka niam ka rukom jong ki Marwari kata ban leit khap shniuh, namar u la ong ba ha ka rukom ngeit ki Marwari ka long ba uno uno u khun shynrang nyngkong jong ka ing lada ki sah hangno hangno ruh dei ban khap shniuh nyngkong eh ha shnong lajong bad katei ka jingleit nyngkong jong u sha Rajasthan u la ong ba ka dei ha ka por ba u kpa jong u u la ialam ia u ban shah khap shniuh bad hadien u la leit ialam ia la u khun nyngkong ban shah khap shniuh, hadien kata ula ong ba um ju poi shuh.
Ha ka jingiakren bad u Rupang u Agarwal u la iathuh ba ia u kpa jong u, u kpa rad jong u la kha bad ki la heh ha Shillong bad ki la iap ruh ha Shillong bad ma u ruh u la raikut ba ka jingiap jong u bad ki khun jong u kan dei hi hangne ha nongbah Shillong namarba ha Rajasthan ka longing jong u kam don eiei shuh, “Ngim don kur don jait shuh,ngim don jingdon jingem shuh lait nh tang kawei ka ing kaba la shu ieh iing jah mynta ha ri shyiap, ka ing ka sem jong ngi ka dei hangne hi ha nongbah Shillong” ong u Shyam Shundar Agarwal. U Agarwal u la don ka ing ka sem ka sem ha Wahthapbroo bad ha katei ka ing u pynlong kum ka dukan hakhmat surok bad shapoh pat kum ka jaka sah.Nyngkong haba ia kren utei u tymmen u la iathuh ia la ka ing ka sem ba u don ar ngut ki khun shynrang bad kawei ka khun kynthei kaba la leit bud noh ia la u kurim bad u la ong ba u la shong la sah ha Wahthapbroo la 65 snem mynta hynrei shuwa ia kata u la ong ba kpa rad jong u sah ha Khyndailad. Haba ia kren ia ka jingdon ki Marwari hangne ha nongbah Shillong u Agarwal u la ong ba u briew uba tymmen tam napdeng ki Marwari ha Shillong kiba dang im mynta u dei u B.P Bajoria uba karta jong ka la kot sha ka 85 snem, utei u dei u trai jong ka B.K Bajoria College uab shong basah ha Khyndailad hadien ka Dreamland, nangta u la ong ba ki don sa kumba shiphew ngut eiei ki Marwari kiba la kham tymmen kum ma u bad kitei baroh ki dei kiba la im ha Shillong naduh ki kpa tymmen jong ki.
Wat la u la shong la katta snem ha Shillong hynrei la iohi ba ka dukan utei u Marwari ka dei ka rit kaba dei tang ka dukan die kot bad katto katne ki tiar, haba la kylli balei ka dukan jong u kam long kum ka jong kiwei pat ki khar heh spah ha Shillong, utei u la ong ba u kamai ban im jakpoh bad ka kamai ba u kamai ka dei beit thik nalade hi, “Ta ka daw nga long kumne –ka dukan jong nga ka neh kumjuh naduh mynshuwa” u la ong. U la iathuh ba kiwei pat ki khar heh spah kiba wan kamai ha nongbah Shillong kim shym la wan nalade hi hynrei ki dei kiba shu wan leh myn leh ha ka kyrteng jong no re jongno ne kaba ki ong ka Benami, u la ong ba watla ki don kiba dei hok ka jong ki u la ong ba kitei pat ki iateh bad paralok bad ki kompani kiba heh ne ki don da ka kynja kompeni ban ia treikam, “Ma nga ym long kumta kum kawei, nga im kum khasi hi” ong u Agarwal haba kren da ka ktien khasi tiak tiak.Haba kren shaphang ka kamai kajih u la ong ba mynshuwa ka kamai ka kham biang hynrei ka la hiar jubor ha kine ki lai snem mynta bad kaba poh tasam ka kamai u la ong ba dei hapoh kane ka shisnem mynta. U la ong ba mynshuwa u bun ki nongtrei bad hadien ha kine ki lai snem u buh sa tang 5 ngut hynrei hapoh shisnem u ong ba u la beh lut ia ki bad buh sa tang ar ngut bad ki khun lajong, “Mynshuwa don san tylli ki nongtrei, mynta sa tang ar tylli, ma nga phah trei kato te ma nga kpoh lajong kumno bam” u la ong.
Phi don ban ong eiei?