Bah Monarch Shabong
Mar ia tip shaphang ka jingkhlad jong U PA Sangma, nga plie mar mar ia ki television channel, hynrei man kaba nga peit, ha ka por 11baje mynstep, ngam lap satia kaba ai ia ka khubor kaba shai, shaphang jong U Sangma, wat la ki shu thoh lyngkot ha kjat, shaphang ka jingkhlad jong utei u nongialam. Nga ap haduh shiteng kynta tam, hynrei hangta ruh, ki don kiba shu batai malu mala bad katei ka dei ka jingjia, kaba ki telebishon khraw nam ka India, ki leh shaphang u nongialam ka thain shatei lam mihngi.
Ngam shym la ioh lad ban ia kynduh khah khah ia U PA Sangma, namar ba ha ka por, ba u long myntri rangbah ha u snem 1988, nga dang shu sdang thoh khubor, wat la nga kynmaw pat, ba u la ju shah hikai ban kren Khasi, ha ka por, ba u long kum u myntri rangbah, namar ba u kwah ban kren da ka ktien Khasi, ia ki Khasi, kiba donkam ia u bad nga kynmaw ruh ia ka step, kaba sniewbok, ba u leit dorbar, hynrei ba u hap shuki noh, kum u myntri rangbah ha u snem 1990.
Kaba nga ia kynduh khah khah bad utei u rangbah, ka dei ha ki khyndiat snem, ba nga don ha ka Nationalist Congress Party (NCP), ha shwa ka elekshon 2008 bad kitei ki dei ki sngi, kiba ngi ia tyllun, ha kiba bun ki jaka jong ka Ri Khasi, na ka bynta ka jing pynkhreh ia ka elekshon 2008 bad kaba dei ruh ka snem, ha kaba U Sangma, ula pynkhreh ban shimti ia ka shuki myntri rangbah ha ka Jylla.
Ka iing U Purno ha Upland Road, ka dei ka iing ka bym ju khang hook satia. Wei haba ula don lei ma u, la dap smam, da ki briew, kiba rung, kiba mih, kiba shu ia shongkai sngew tynnad.
Ha iing U Purno, kam ju don ka kamra kaba kyrpang ban ia donkam bad u. Baroh ngi ia shong lang ha kamra shongkai bad hangtei ki pur ki purinam bad ki puriskam, kiba da ki phew phew jait, ha kaba uba kham bang nia, u ioh ban kham sei bun ia la ki ktien bad hangta, ka ju don ka jing ia rkhie tahah, ha ki jait ki jait khana, ha kaba U Purno, ruh u rkhie iapler bad mih ummat lang.
Shongkai, katba phi kwah, ym juh shah beh, ym juh don ba pyn kyrkieh bad lada ym don jaka, phi lah ban shu ieng ruh kam lei lei, tangba phi don lang ha kajuh ka kamra ba u don U PA. Haba don kiba donkam kyrpang, ki lah leit pasiaw ha ki shkor jongu bad ula iakren bad ki, lane u khot ha kawei pat ka kamra kaba kyrpang.
Ynda ula sngew thngan, ula leit hi sha kamra shet ja, ula khat ja ialade bad u da ong ia kiba don ha kamra shet ja “Khat hi, da phi ia kwah bam ja”.
Haba ia shongkai bad U Purno te, tang ka dih sikret te, kaba yn nai ia ong shuh, ha kaba u la buh lypa ha khmat ia u sikret jrong jongu bad ka tdem te kaba shu her beit soit sha suin. Ka bam kwai ruh u bym kom bad man ba nga ai kwai, um ju kyntait, u ktha beit thrup thrup bad u khlain ruh ban bam shun.
U Purno, um iahap ban shong kali ding sohsaw bad ia katei nga lap, ha ka por ba ngi wan jingialang ha kawei ka shnong, kaba hap ha Jirang Constituency. Mar ia wai nangtei, ki pulit, ki la ialam ia u sak sak, ban wan phai sha Shillong, hynrei mar ia lait na Nongpoh, ka kali jong U Purno, ka kdat la ka lynti bad u iaid hi ia kawei ka surok rit bad hangta ngi leit rung ha iwei i iing rit bad ngi ia shongkai, kumba shi kynta eiei, ha ka dih umsoh bad ka ia dih sha. Ki pulit, kiba ialam na khmat, ki la ia bakla lynti bad donbok, ba ki ia lap kham hadien, ia ka jaka ba u leit shongkai U Purno.
Shisien, haba ngi ia leit sha Balat, katba ngi dang ia iaid ban leit sha kawei ka jingialang, ula wan tur beit beit uwei u briew, uba ja ing bad ka buaid. U Purno, um shym la kynran satia, hynrei, u ia khublei bad utei u rangbah. Mar ia lait nangta, ula ong sha nga “Por elekshon, kam long ban duh shi vote ruh”.
Ha kiba bun ki khep, ba u kren ha ki jingiaid elekshon, kaba U PA, u shait kren, ka long ba ka Jylla Meghalaya, ka jingheh jongka, ka long tang kat kawei ka District ha UP ne ha Madhya Pradesh bad kumta, u ong ba kam long kaba eh ban wan rah jingroi ia kum kane ka Jylla kaba rit.
Ha ki jing ia shongkai, ki don ki khep, kiba U PA, u iathuh khana, ia ki sngi, ba u dang pule bad sah Hostel ha St Anthonys bad kaba nga shait kynmaw, ka long ba u iathuh khana, ba u ju lehrain ban kren ia ki thei samla bad ka daw, ka long, namar ba u dei uba sniew briew bad ba u ju phong da ka slipar jri bad u shait sngew, ba lada un kren ia ki kynthei samla, kin lah ban kren bein kylla ia u.
U shait sngew tynnad ban ong ia nga “monarch of all”. Hynrei mynta, um don shuh U Syiem ka Garo Hills.
Phi don ban ong eiei?