U pud u sam, them metor bad kiwei ki kam ka MDA, ai iaroh ka HANM

Shillong:U President ka seng kmie, ka Hyn niewtrep Achik National Movement (HANM) u bah Lamphrang Kharbani, mynta ka sngi u la mih sha khmat ban ai ka jing iaroh ia ka sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) ba la lam khmat da u Conrad K Sangma, halor ka jingshimkhia ia ki mat jingdawa jong u paidbah ha ka jylla.

Haba ia kren bad ki lad pathai khubor, na ka liang u President ka HANM u la ong “Ka seng hi ka shim ban shu ia kynnoh bad kynthoh kam long kaba shongnia; ki jingduna kin don bad ka jingbym hun kan don, hynrei ban shu kynnoh ba kane ka sorkar MDA mynta kam lah ban trei kam kum ka seng ka kyntu ia ki paidbah ba kin da bishar ia ki kam shuwa ba kynnoh”.
U bah Lamphrang Kharbani u la ong ka sorkar MDA kaba la sngap ia ka jingdawa ki paidbah ka jylla kiba la juh dawa la bun bun snem ban shu kynnoh ba kane ka sorkar MDA hapoh ka jingialam jong ka party NPP kam shym la lah ban pynurlong ia ki jingdawa ka long kaba yn nym lah ban pdiang.

U Bah Lamphrang, ula kdew ia ki katto katne ki jingdawa jong ka jylla bad kum ka jaidbynriew kiba kane ka sorkar MDA kaba la ialam da u Conrad K Sangma kum u myntri rangbah mar ia wan ha ka bor ha u snem 2018, ki la shim ia ka rai hapoh ka iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng ban pynrung noh ia ka ktien Khasi bad Garo hapoh ka khyrnit kaba phra jong ka riti synshar jong ka Ri India.
Kum ka jaidbynriew khasi bad Garo, ki la dawa ia kane da ki bun phew phew snem, ka jingdawa ka long na ki seng bhalang, ka Khasi Aurthor Society bad kiwei kiwei, kane ka dei ka jingdawa jong ka jaidbynriew khasi kaba la slem ia kaba ka sorkar MDA ka la pdiang hapoh iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng bad kane ka dang sah bad ka sorkar pdeng.
Haba phai sha ka jingdawa ia ka Inner Line Permit, kaba ka jylla baroh kawei ka la juh dawa na ka sorkar sha ka por bad khamtam ha u snem 2013 ha ka por ba long Chief Minister u Dr Mukul Sangma na ka seng Congress, la kren shai ba ym don kam ia ka ILP bad la ai da ka Meghalaya Residential Safety Security Act.

Dei kane ka sorkar MDA ha u bnai Nohprah 2020, ka la khot ia ka jingiashong dorbar kaba kyrpang bad ka iing dorbar baroh kawei ka la pdiang ia ka rai ban dawa na ka sorkar pdeng ban pyntrei kam ia ka Inner Line Permit ha kane ka jylla Meghalaya bad mynta ka dang sah bad ka sorkar pdeng.
Kitei ki ar tylli ki jingdawa kaba ki paidbah ki la dawa la bun bun phew snem, hynrei ym shym la ioh ia ka jingkyrshan na ka sorkar jylla, dei tang ha kane ka sorkar MDA kaba mynta la pdiang ia kitei ki ar tylli ki jingdawa hapoh ka iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng ba ka dei ban pynioh ha kane ka jylla Meghalaya.
Na ka liang jong u President ka HANM la ong ba nalor kitei ki ar tylli, kiwei kiba kane ka sorkar MDA ka la pyrshang ban leh katkum ka jingdawa ki paidbah, ka long ban pynkynriah ia ka Themmetor kaba ym don ban nud ban ktah, hynrei kane ka sorkar ka la pyrshang, hapoh ka jinglong shongknor jong u bah Prestone ba khlieh ia ka High level Committee.
Haba ia dei bad ka jing ia kajia pud bad ka jylla Assam kaba la neh mynta la sanphew snem, kane ka sorkar ka kham shim khia ban ia ka sorkar Congress kaba la synshar 36 snem ha ka jylla, kane ka sorkar ka la pyni ia ka kata ka jingsngewkhia ba dei ban pynbeit da kaba leit sha ki jaka ba don jing ia kajia.

Kiwei ki jingtei kiba ka jylla ka donkam ka dei ka iing dorbar thawain ka jylla kaba la pluh ha u snem 2001, hynrei dei tang ha kane ka sorkar MDA ha u snem 2018 ka la shim khia bad kumba ka paw na ka jingkren u Lamphang ka iing dorbar ba kin pyndep ha u bnai Jylliew mynta u snem.
Kum ka Crowbrough Hotel kaba don ha Khyndailad ia kaba la buh mawnongrim naduh u snem 1986 kaba la sah teng bad kaba la long ka jinglehrain ia ka sor Shillong, dei ha kane ka sorkar kaba mynta la trei bad la lah ban pyndep sah sa tang ban pyntrei kam ia ka kitei ki long ki katto katne ki bynta kiba kane ka sorkar ka la leh.
Na ka liang jong ka seng ruh ka buh ia ki jingkyntu ia ka sorkar ba kan phai sha ki nongkyndong ruh, ha kaba ia dei bad ki surok bad kumba ka long mynta ka leh ia kaba don kam wat ha pdeng ki jingduna kiba bun kaba ki paidbah ki angnud ba ka sorkar ka dei ban leh.