Shillong, 4 Rymphang: Mynta ka sngi da ki phew ngut ki nongiew kiba shong iew ha Iewduh kiba don hapoh ka Nong ïie Association (NïA) ki la tur sha Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) ban ia kynduh ia u Executive Member ba peit ia ka ïew u bah Hadrian Lyngdoh ban pynpaw ha u ia ka jingeh kaba ki ia kynduh ha Iewduh.
Ia katei ka kynhun ki nongiew la ialam da u President katei ka seng u bah Korbar Lyngdoh Nonglait bad u Secretary u bah Garry S Malngiang, ha katei ka jingleit tur sha District Council kitei ki nongialam ka NIA ki la ioh ban ia kren bad u bah Hadrian, EM ba peit ia ka Iew ha ryngkat ka jingdonlang u EM ba peit ia ki nongbylla u bah Banteidor Lyngdoh (Bah Paidang) bad kham hadien la wan mih khmat ia ka Hima Mylliem da u myntri M.B Kharlukhi ba la synran lang da u myntri Lyngdoh Nongbsap bad u myntri Pathaw.
Ka jingiakren jong kitei ki nongiew bad ki EM ryngkat ki myntri ka Hima Mylliem ka la neh kumba katto katne kynta eiei, bad hadien ba la mih na ka kamra jong u bah Hadrian ki Nongiew kila iathuh ba ki la ia kren halor ki 8 tylli ki mat kaba ki la buh jingdawa ha ka District Council bad kitei ki 8 tylli ki mat ki kynthup ia ka jingwan buhai shnong ki bar jylla ha Iewduh kiba la pynlong jaka sah ruh ia katei ka iew kyntang, ka jingiohlad ki bar jylla ban seng kam katba mon, ka jingwan poi trei ki bar jylla ha Iewduh kaba nang kharoi man ka sngi, ka jingkharoi ki Daju bar jylla kiba dei na ka jaitbynriew Nepali, ka jingpyntrei ia ki khynnah rit ha ki dukan sha bad dukan ja, ka jingkhuid jingsuba ka Iewduh bad kiwei pat.
Haba kren sha ki nongthohkhubor u bah Korbar Lyngdoh Nonglait u la ong ba ka Iewduh kaba dei ka iew kyntang mynta kam long shuh ka iew kaba khuid ba suba hynrei la kynrei lut ki kam sniew baroh naduh ki kam leh jaboh bad kiwei pat ki kam jakhlia. U la ong ba mynta la 15 snem eiei ki bar jylla ki la pynlong ia ka Iewduh kum ka jaka shongneh jong ki bad haba wad jingtip u la ong ba la ioh jingtip ba la ai wai ia kitei ki bar jylla ba kin shonging ha iewduh da ki myntri ka hima Mylliem bad ki pulit Syiem ha kaba don napdeng jong ki myntri bad ki pulit kiba la ai wai kiba la shongthait noh na ka kam jong ki. Ia kane u la ong ba nduh u snem 2012 ki nongiew ki la phah jingujor sha ka Hima Mylliem hynrei haduh mynta ruh kim shym la leh eiei.
Ha katei ka jingiakynduh bad ki EM ryngkat ki myntri ki nongiew ki la pynpaw ia baroh ka jingsngew jong ki ba ki thrang ban pynlong ia ka iewduh kum ka iew kaba khuid bad kaba kyntang naba ka dei ka thied snam jong ka jaitbynriew, bad hadien ba la buh hakhmat ia baroh ki jingdonkam ki la pynkut ba hadien ba ki la iohi ba ka Hima Mylliem kam leh eiei ki la ai por ia ka District Council ban shim khia ia katei ka kam bad ki la byrngem ruh ba lada jia ba ka District Council kam leh eiei halor kitei ki mat ba ki buh dalade hi kin shim ia ki lad ki lynti ban rat diengkhong lut ia baroh ki kam jaboh ha Iewduh kaba ki la ai ksai ba kilah ruh ban pynlong da ki jingiakhih.
Kham hadien ki nongthohkhubor ki la ia kren bad ki myntri ka Hima Mylliem ha katei hi ka jaka ha kaba u myntri M.B Kharlukhi u la ong ba ha ka kyndon jong ka Hima Mylliem ka la don lypa ka kyndon ba ym shah iano iano ruh ban pynlong jaka sah ia ka iewduh bad u la ong ba haduh mynta ka Hima kam pat ioh ia kano kano ka jingujor ha kaba ia dei bad ka iewduh hynrei dei tang mynta ka sngi hi. U la ong ba ka Hima Mylliem ka dei ka Hima kaba iar bad kan ym lah ban tuklar ia ki kam ki jam tang ha Iewduh bad kumta u la ong ba ka donkam ia baroh ban ia shim bynta lang ban pynlong ia ka Iewduh kum ka Iew kaba itynnad.
Katba u bah Banteidor Lyngdoh EM jong ka KHADC ha ryngkat ka jingbynrap lang jong u bah Hadrian Lyngdoh u la ong ba shen ka KHADC kan leit ban jurip dalade hi ia ka iewduh ban lap ia ka jingshisha baroh hadien ba la ioh jingujor bad u la ong ba ka District Council kan leh ia kaba donkam hadien ba ka lap ia ki jingshisha kaba u la ong ba ka KHADC hi ka kwah ba ka Iewduh kan long ka iew kaba itynnad.
Hynrei u bah Banteidor u la pynpaw ia ka jingsngewdiaw mynsiem naba u la ong ba baroh shi katta u la pashat ia kijingai jingmut ia ka Hima Mylliem kumno ban pynlong ia ka Iewduh kum ka iew kaba itynnad hynrei ki jingai jingmut ki shu kut tang ha ka jingiakren bad ka jubab ba hakhmat eh ka Hima Mylliem u la ong ba ‘ym don jaka’ (la yn tei jaka leit bar paidbah ne jaka sum jaka sleh ia ki daju), ‘Ka eh bha ban ia kren , kum ki daju lada ym ioh ia ka jaka sum jaka sait kaba biang pyrkhat ma phi, kam myntoi ka spah ia u briew lada um ioh ia ka jingkoit jingkhiah kaba biang-hynrei ka jubab ka Hima Mylliem ka kut beit bym jaka’ ong u bah Banteidor Lyngdoh (Bah Paidang) haba ia kren bad ki nongthohkhubor.
Phi don ban ong eiei?