BM Lanong
Napdeng shiteng dorjon ki nongiakhun MP na kane ka Shillong Lok Sabha Seat, mynta ka kynti, Bah Jemino Mawthoh, Bah Romeo Phira, Bah Sanbor Shullai, Bah Samuel Hahshah, Bah THS Boney bad i Bah Vincent Pala, imat ym artatien shuh ba kan long hapdeng kine arngut ki Bah Jemino-Pala (BJP). Hynrei lada bakla kumno-re kumno ruh, dang thikna hi ba ka BJP Bah Sanbor kan jop.
Ki 3 ngut kiba na ka thup shimet (Independent) pat, kin hap ban iaknieh mano ban long nyngkong para ma ki, tangba la thikna ba long katba long, un don uban rah ia ka takma tama (bronze), wat lada um long banyngkong ne ba-ar.
Pyneh Bah Bonney, Bah Phira bad Bah Samuel.
Ka Lyer DDL-PBM-JFK
Ka don ka lyer thymmai ka bapher mynta ka kynti, haba la mih pyrthei kitei lai, kumba iakynriah player football, haba i Dr. D.D.Lapang ila kynriah na ka Congress sha ka NPP, i Rev. P.B.M.Basaiawmoit na ka HSPDP sha ka Congress ban kyrshan ia i Bah Pala bad i Bah JFK ila mih na ka Congress ban kyrshan ia i Bah Jemino UDP jong ka kynhun MDA.
Ha kaba iadei bad i Dr. DD, ka don ka nia kaba sngew don jingmut, ba haba u Rahul Gandhi um patiaw ia kiba la kham rangbah, wat la ki la noh synniang shibun ha ki por ba la leit, u Rahul u pynpaw ba u long kum u siej lung ubym pat biang ban long nongialam. Kumta i kyrshan lang noh mynta ia u candidate ka kynhun MDA.
Ka kham sngew bang ka jong i Rev. PBM iba don ha ka shah sospon, ila khyrwit lynter ia ka Congress laki-laka, halor bun ki mat, kum ka Family Planning, ka bamsap, ka jingbymlah ban pynbeit ia u pud u sam bad kumta ter-ter. Mynta pat ila ‘join’ lang shata.
Kane ka pynkynmaw ia uwei u paralok MDC uba dang long mynta ruh, uba jubab ia ka jingpynshoi jong kiwei ba un leh ia ki kam kibym dei, da kaba u ong, “ka jingiatip lem jong nga kam shah ba ngan leh ia kaba ngam mon.” haba ki nongpynshoi ki iai ban, u kynteit ba “ia mynta te ym pat long, ieh ngan sa peit ynda nga la long Kristan.”
Ki Nia Ilekshon Babang
Ki nongiakhun ilekshon, bun kiba tbit shisha ban kren bad kdew ia ki nongrim jong ki. i Bah Sanbor Shullai BJP iba ha u bnai March i dang byrngem ba in mih noh na ka BJP lada kam weng ia ka CAB. Ha u April pat ila kylla long syndon u candidate BJP bad ila ong ba lada i jop, in long u khun khatduh ka BJP, ba in kham lah ban iarap ia ki paidbah.
I Bah Bonney i ong ba lada i jop, in long kum u kpa jong ki dieng ki siej uban sumar ia ka mariang, naba i don bun ka jingtip kum u ophisar IFS barim.
I Bah Phira pat i ong, ba lada i jop, in long kpa ia kito ki khynnah kiba leit pule shabar, khlem tip la ki kmie jong ki kin mynjur ne em.
I Bah Hahshah ruh i ong ba in long kum u kpa uban hikai ia ki kam kilan met ia ki samla-samhoi, khnang ba kin koit kin khiah bad kin long kiba adkar ha ka jingim.
Kitei arngut ki Bah BJP haneng, kim da bang nia eh kum kitei 4 ngut, namar uwei uba kynjai ktien kum u nonghikai bad uba rymmuin lynter, uwei pat uba rymmuin hi, tangba hap husiar namar u u don artylli ki pistol ha ing, katkum ba pynpaw u Returning Officer ka DC ophis. Don pat kiba ong ba u shu buh shngain, namar hana, ban siat ruh um nang. Yn leit ia bna mano ia kata.
Ka MP Ilekshon 2014-19
Ha ka ilekshon MP ba la dep na ki 5 ngut ki nongiakhun ha Shillong, la jop u Bah Vincent Pala ka Congress, da kaba ioh tang 2,09,340 vote na ki 6,19,987 ngut kiba la wan thep.
Ha Tura pat la jop da u Mr. P.A.Sangma ka NPP, da kaba ioh 2,9,301 vote na ka 4,58,071 ngut kiba la wan thep, ha ka jingiakhun para marwei bad ka Congress.
Mynta ka kynti 2019, ka jingialeh kan long kaba pher shibun, namar la mih bun ki jingkylla hapoh ka samoi 5 snem.
Ka Congress kaba la don ha ka bor synshar ha u snem 2014-18, mynta kam don shuh, la wan da ka Sorkar Synrop Meghalaya Democratic Alliance (MDA) jong ki saw seng NPP, UDP, HSPDP bad PDF. Ka BJP ruh ka la wan ai jingkyrshan lang.
Mynta ka kynhun MDA ka la ieng lang da kawei ka kynhun ban kyrshan lang ia ka NPP ha Tura bad ia ka UDP ha Shillong. Ka BJP pat ka la pynieng ia la kijong ki candidate ha baroh ar jaka.
Haba peit na kaei kaba long mynta, ka kynhun MDA ka kham don kabu ban ia kiwei, namar wat ha ki District Council Khasi bad Jaintia Hills ruh, la shimti mynta ia ka jingsynshar da ka kynhun MDA. U CEM JHADC u dei na ka liang NPP, katba ha KHADC u don u CEM ka UDP.
Ka Dur Ha Ri India
Ha ri India, kumba ka paw mynta, ka dur ka dar ka i kumba ka BJP ka lah ban wan phai biang, wat la ka lah ban ym ioh shuh ban synshar mon kumba long baroh shi katta.
Kaba phylla ka long ba hadien 30 snem ei-ei, ka BJP marwei ka la jop ha u snem 2014 haduh 282 ngut ki MP na ki 543 ki MP ha Lok Sabha. Katba ka Congress ka ioh tang 44 ngut. Wan balai ka AIADMK- 37 ngut bad long basaw ka Trinamool Congress jong ka Mamata- 34 ngut.
Ka jingkob u Dr. Mukul Sangma, ba ki bor AICC na Delhi ki la thikna ba un jop beit na Tura, ki long tang ki nia pynbang ja kiba kum jong kitei ki jong ngi haneng, namar ialade ha Delhi ruh kim bna, kumno kin thikna ia kaba ha Tura, hana, ba u Moina jong ki uba chong ha ri bujngei (Tura), un jop beit, kumba rwai u Bah Sikendro Syiemlieh.
Kane ka jingtyllun round kaba mynta, kam paw dak ei-ei ba ka Congress kan don jaka. Kan bha ia u Mukul namarkata, ba un phai kum u MLA bad ia i ma Pala ba in khreh noh da kumwei.
Baroh lang pat ngin peit ba ka sorkar BJP lada ka wan phai ha Delhi, ka dei ban burom thik ia baroh ki riti kiba don ha ka Constitution of India, lada bakla ia kata, baroh lang ngin hap ban ieng, kumno ban pynkylla khongpong ia ka.
Phi don ban ong eiei?