Tang lyngba ka MTET, ba ki nonghikai kontrak, kin ioh kam biang

Shillong:Tang ka Meghalaya Teacher Eligibility Test (MTET) kan dei ka jing khang na ka bynta ki nong hikai Contract, kiba la shah beh kam ba kin ioh jakpoh, na ka bynta ka longing jong ki, kane ka long ka rai jong ka sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) mynhynnin ka sngi.

Mynta ka sngi na ka liang u Myntri ka tnad pule puthi jong ka sorkar jylla, u bah Lahkmen Rymbui, u la pynlong ia ka jingialang bad ki nong hikai contract kiba don hapdeng ka jingiakhih ha ophis trei kam jong u.
Haba ia kren bad ki ladpathai khu bor, hadien ka jingia lang, na ka liang u Myntri ka tnad pule puthi, u bah Lahkmen Rymbui u la ong “Kane ka mat kam dei ka mat kaba tang mynta bad ki nonghikai contract hi ngi la ju iakynduh man ka por naduh u 2018 bad naduh kato ka por nga la kyntu ia ki, ba kin long kiba la pynkhreh ban ia khun ia ka Exam MTET namar kat kum ka section 23 jong ka National Council for Teacher Eeducation (NCTE)”.

“Ha u snem 2012 ter ter kiba bun ki nonghikai contract ki ba don ha ka kam, ki dei kiba don ia ka jingnang jingstad kaba biang bad kat kum ka kyndon ka NCTE ki nonghikai ki dei ban pass 45 %, wat la bun na ki nonghikai ki la pass ia ka Diploma in Elementary Education (D.El.Ed) hynrei ki khlem pass ia ka 45 % kumta ka mih ka jingeh”.
U bah Rymbui u la kdew ruh “Don na ki nonghikai kiba la pass ia ka D.El.Ed hynrei ki khlem lah ban ioh ia ka 45% na ka bynta ban thung kam pura ia ki nonghikai Contract, kumta ka sorkar jylla ka la iateh bad ka NIOS, khnang ba kine ki nonghikai ki ba la don lypa ha ka kam kin lah ban pyndep ia ka D. El.Ed lyngba ka NIOS”.

“Ha u snem 2018 kine ki nonghikai conmtract ki la pynpaw sha ka tnad ba don na ki nonghikai kiba la heh snem, kumta ban iarap ia ki, na ka liang ka sorkar ka la shim ia ka rai ban shah ban pynjlan ia ka snem bad halor kane ka bynta ka sorkar ka la pdiang nyngkong eh ia ka jingpynjlan snem ha ka tnad pule puthi na ka 32 haduh 37 snem bad na ka bynta kine ki nonghikai contract mynta ruh ka sorkar kan sa shim shuh shuh ka rai ban kham pynjlan shuh shuh ia ka snem”u la bynrap.

U bah Rymbui u la bteng “Na ka liang ka Sorkar ka la pynlong ia ka exam MTET ha baroh kawei ka jylla bad ka jingjied ia kine ki nonghikai kiba la lah ban pass ia kane ka exam mynta ka la iaid shait shait. Ha kine kine ki khyndiat snem na ka liang ka sorkar ka la iaid shait shait ban pynlong ia ka MTET exam ha baroh kawei ka jylla, lait noh tang ha Dadengre kaba la hap ban phah sangeh noh na ka daw ka jinglaittuh ki jingkylli ha ka por ba la pynlong ia ka exam ha baroh kawei ka jylla”.

U la ong “Ban shim khia ia kane ka bynta na ka liang ka tnad haba ki shem ba ka don ka jinglait tuh ia ka exam ha Dadengre subdivision, kumta ha kiwei ki jaka la pyniaid shakhmat ia ka Exam bad kane ka subdivision la rai ban pynsangeh bad yn sa pynlong hadien bad hadien ba la rah noh ia ka exam na kane ka sub division, hynrei ka tnad ka khlem pat lah ban pynlong ia ka exam bad hadien la wan noh ka jingpynlong ia ka election MDC bad wan sa ka Election shiteng samoi bad hadien kane ka sorkar ka la lah ban pynmih ia ka jingpyntip halor ka post ha Dadengre bad hadien kane ka lawan sa ka jingbthah na ka High Court ba baroh ki tnad sorkar ki dei ban pynbiang shwa ia ka roster system bad na kane ka daw ba ka sorkar ka khlem lah ban pynlong ia ka exam kumta ki nonghikai ki la bteng ia ka kam jong ki”.

U la bynrap “Ha u snem 2020 na ka liang ka ingbishar ruh ka la rai ba ki nonghikai contract kim don hok ban pynskhem kam ia ki kumta ban thung kam ia ki yn ym lah. Ha kine ki 4 bnai bun na ki nonghikai kiba la palat snem ruh ki la pass ia ka exam kumta ngi la rai ban pynjlan ia ka snem thungkam ia ki khnang ba ki ruh kin lah ban shim bynta ha ka exam sa shisien bad kin ioh kam ioh jam biang, hynrei ban shu thung kam biang ia ki khlem ka exam ka sorkar kan ym lah” .
Halor ka jingkynnoh ia ka rukom shim rai jong ka sorkar halor ka jingpynlong ia ka exam MTET, kaba la mih naduh 2010, katba ka sorkar ka la pynlong ia ka exam haduh 2019, na ka liang u Myntri u la ong, “Kane ka long namar ba ngim kwah ba ka kam jong ki nonghikai contract kan kut noh bad ngi kwah ba ki nonghikai kin ioh ia ka qualification kaba biang kum ba la buh da ka NCTE”.

Halor ka jingialang mynta ka sngi u bah Rymbui u la ong “Ki nonghikai ki la kyrpad ia ka sorkar ba kin wad ka lad ka lynti na ka bynta jong ki, hynrei na ka liang ka sorkar mynta la 4 snem ka la iarap bad ngin dang bteng ban iarap ia ki halor ka jingpynjlan ia ka snem, hynrei lait na kata ka sorkar kan ym lah ban leh eiei”.
Haba kylli halor ka exam MTET ba ka sorkar kan sa pynlong biang u bah Rymbui u la ong “Ia ka exam MTET ngin sa pynlong biang shen bad mynta hi ngi dang ia leh ban pyndep noh ia ka Roster System, ban pyndep noh ia ka jingthungkam ia ki samla kiba la pass ia kane ka exam bad kumba 2000 ngut ki samla ki ba la biang nadong shadong na ka bynta ba kin ioh ban rung ha ki kam hikai”.