Shillong: Ka dorbar kyrpang ka ïing dorbar thaw ain ka jylla Meghalaya mynta ka sngi, kala mynjur bad pdiang da kawei ka sur da ka rai ban pyntreikam ia ka Inner Line Permit ne ka Bengal Eastern Frontier Regulation 1873 ha ka jylla Meghalaya baroh kawei bad dawa ruh ban pyllait pura ia ka Citizenship Amendment Act 2019.
Ia kane ka rai ba la wanrah da u myntri rangbah ka jylla u Conrad K Sangma, la pdiang da baroh ki MLA naduh ka liangpyrshah bad liangpyrshah khlem don ba pyrshah.
Shwa ban shim ia ka rai, la iathir ia kane ka mat haduh saw kynta eiei.
Haba jubab ia ka jingiatai nia, u Conrad ula ong ba kane ka rai kaba shim da ka ïing dorbar kam donkam ban pas da ka Parliament hynrei ka donkam tang ban shu pynbna da u president ka ri ba kan treikam ha ka jylla Meghalaya.
U Conrad ula ong ba kala don ka jingiakren ia ka Meghalaya Residents Safety and Security Act (MRSSA) ban pyntreikam noh mardor da kaba kynthah ba ka sorkar kam leh eiei.
“Nga kwah ban pyntip ba kane ka ain kala long ain ha u snem 2016 bad ha u snem 2018, ka sorkar kala shim ia ki lad ki lynti bad, ka jingong ba ka sorkar kam leh eiei kam dei kaba shisha. Kane ka sorkar kala thaw ia ka Task Force bad hadien kane, la shim ia ki lad ki lynti ban pyniaid ia ka kam bad kawei ka dei ka jingeh ban ioh jaka ban tei ia ki jingdonkam bad kane ka sorkar kala lah ban sdang ia ka kam ha Ri Bhoi, Umkiang, ha Bajengdoba, ha Mendipathar ka steshin rel ka kam ka la iaid 80 percent, ki kam kiba dei ki jaka ba bunkam ne bun kiba rung ba mih kila iaid. Kane ka sorkar kam shong kli kti”, la ong u Conrad.
U myntri rangbah ula ong ba kumba 90 percent ki dkhot ka ïing ki kmen ban shim rai halor ka ILP hynrei ki don ba pynpaw ka jingarattien bad kane ka dei ka jingkren ibein ia ki paidbah ba kwah ILP.
Haba kynthah ia ka sorkar Congress kaba rim ka bym sngap ia ka sur u paidbah ba dawa ILP, u Conrad u la ong, “Haba ka sorkar pdeng mynshwa ka weng ia ka Meghalaya na ka ILP, balei ki sorkar barim ki sngap bad balei ki sorkar ha ki snem ba la dep, kim leh eiei haba ki paidbah ki dawa ILP bad mynta pat kila dawa ILP bad ki kdew kti ia ngi mynta namar ba ngi sngap ia ka sur u paidbah bad kane ka long kaba bakla. Ka ILP ka dei ban iada ia ngi bad kito kiba ong ba kam lah ban iada, kan dei ka jingbein ia kiba dawa ILP”, la ong u Conrad.
Ula ong ba haba sdang ban iakhun ia kane ia ka jylla, kam don ka jingpynlait ia ka Meghalaya na ka CAA bad mynta la pyllait tang 97 percent bad ka sorkar ka dang iakhun ban pyllait pura ia ka jylla.
“Haba la pyllait ia ka CAA tang ia ki jaka ba hap ha schedule area kumba 97 percent, ngi dang iakhun ban ioh pura bad ngin pynthikna ba um don uwei ruh ban ioh nongshong shnong namar ka CAA”, la ong u Conrad.
Haba jubab halor ka jingkren ka Agatha K Sangma ba kyrshan ia ka CAB, u Conrad ula ther ba kito kiba pynrem kim sngap bha ia ka jingkren naduh ba sdang haduh ba kut.
“Ka MP Tura ka la ong ba ka khublei ia ka sorkar pdeng kaba la shah shkor ia ka jingpynsngew jong ki nongialam na ka dong mihngi, ha kaba ka la dawa ruh ban pyllait ia ka CAB na baroh ka jylla Meghalaya bad ka dong mihng”, la ong u Conrad.
U la ong ba dei na ka jingiakhih ki nongialam ka dong mihngi, ba ka sorkar pdeng kala shah shkor hynrei kam mut ban shong noh bad ka sorkar kan dang iakhun.
“Mynta ka sorkar ka dang iakhun ban dawa da ka ILP bad ka rai mynta ka la dawa ILP bad ban pyndam da ka CAA. Ngi la sdang na u zero bad ngi jop 97 percent bad ngin bteng ban iakhun ban ioh pura”, la ong u myntri rangbah.
Ula ong ba don kiba wohnia balei u myntri rangbah ka Meghalaya um kren pyrshah ia ka CAB kumba leh ka myntri rangbah ka West Bengal. “Don kiba kylli balei u CM Meghalaya um kren, hynrei ka daw ka long namar ba u CM ka Meghalaya ula dep kren naduh mynno shwa ba kiwei kin kren bad ngin iai bteng ban kren”.
Ha kaba iadei kiba aplai ban ioh nongshong shnong na ka CAA, ki don tang 3 tylli kiba pan ha ka jylla hynrei kine kim long ain namar ba hangne ha Meghalaya la pyllait.
“Kane ka rai ia ka ILP, la dei ban leh naduh mynshwa. Kane ka rai ia ka ILP, kam donkam ban pass da ka Parliament hynrei tang ka jingpynbna na u president ka ri India. Nga kyrmen ba ngi ieng na ka bynta 30 lak ki nongshong shnong ka jylla, ka sorkar kan pdiang ia ka rai”, la ong u Conrad.
Phi don ban ong eiei?