Jowai, 17 Naiwieng:
Ka wah Lukha kaba la bna nam bha ha kane ka jylla mynta ka la kylla rong biang bad kane ka la joa wat hadien ba la
pynsangeh ia ka jongtih dewiong da ka National Green Tribunal la palat shisnem tam mynta bad ha kane ka sien ruh bun bha ki dohkha ki la iap biang ha baroh shi lynter ka wah.
Ka jingkylla rong blue katei ka wah Lukha ka la long naduh ka jaka kaba la tip kum ka Krem Mahabon kaba dei ka jaka kaba ia kynduh kaba
ka wah Lunar ka wan hap ha ka wah Lukha shaduh Borsora.Ka wah Lukha ka la paw bha namar kane ka jingkylla rong blue ka umkaba la sdang nyngkong eh naduh u Naiwieng ha u snem 2007 ha kaba da ki hajar hajar ki dohkha ki la iap bad kane ka jingiap ki dohkha kadang bteng wat lada ki la duna ka jingdon ka dohkha.
Bun ki paidbah nongshong shnong katei ka thain, naduh katei ka sienkaba nyngkong haduh mynta ki dang iai kynnoh ba ka daw ka dei na kikharkhana pynmih dewbilat, khamtam ia kito kiba don sha ka liang jong
kane ka wah kiba kynthup ia ki ar tylli ki kharkhana ba heh ka StarCement lane CMCL bad ka MCL lane ka Topcem Cement nalor kiwei kiwei.
Mynta ka sngi, na ka liang u nonglum khubor u Rupang u la hiar shakatei ka jaka ban sakhi ia kane ka jingkylla rong ka um.U nongshong shnong ka shnong Sunapur lane Sunapyrdi, u ma Wom Lamare uba dei ruh u nongialam ka JSU ha katei ka thain u la iathuh ba kane
ka wah ka la sdang biang ba kylla rong naduh kine ki khyndiat taiewtangba kam long kaba dajur kumba ka long mynta.Utei u ma Lamare u la kynnoh ba ki jaka na ki Cement plant ki hap hawah Lunar bad kumjuh ki mih ruh na ka krem Mahabon ka long ka dawjong kane ka jingkylla rong ia ka wah Lukha bad pyniap ia ki dohkha.Uwei pat u nongshong shnong katei ka thain u la nong ba ki paid kipaidbah ka thain ki ngeit ba ki dei ki kharkhana dewbilat kibapynjakhlia ia ka wah Lukha haduh ba kan da kylla rong blue.“Ngim ngeit ba kadei na u Dewiong. Ha u snem 2007, ka Meghalaya StatePollution Control Board (MSPCB) ka la kynnoh ia u dewiong namar ba kajingtih deiwong ka dang iaid bha bad mynta pat haba la khang tihdewiong, ka lah ban dei na ka daw u Dewiong?”, la buh jingkylli utei u
rangbah na ka daw ba um lah kiar.“Lada ki wah ki sniew na u dewiong kim ju kylla rong blue hynrei ki
kylla rong saw katba ka wah Lukha pat ka kylla rong blue, Balei”, lakylli sa u ma Lamare. Ia katei ka wah la die lilam ia ka sha ki riew shimet man la u snem na
ka bynta ban tong dohkha da ka JHADC. Mynta u snem ka la die ia ka haka dor shilakh sanphew hajar sha u ma Krim Sutnga uba dei na ka shnong Sunapur.
Hynrei na kadaw ka jingiap ki dohkha u tei u nongthied ia ka byntajong katei ka wah u la ud namar ba u la bret ei ia ka pisa khlem dalah satia ban pynmih wat tang ia ka trai kaba u la dep siew lut sha ka JHADC “Tip ngam sngew nang shuh ngan leh kumno halor kane ka jingduhnong jong nga”, la kren bynniaw u ma Sutnga.
Phi don ban ong eiei?