Kyrsoibor Pyrtuh
Ka elekshon sha ka Їing Dorbar Thaw Aiῆ kam shlem shuh nangne bad ha ka snem 2023 ngin hap ban jied thymmai ia ki Shakri Paidbah ne MLA ki ban mihkhmat, ban thaw aiῆ, thaw policy bad їasaid na ka bynta ka bha ka miat, ka їoh ka kot bad ki hok jong u paidbah, ban tei thymmai ia ka jingim bad ka imlang sahlang. Ka long kaba kongsan ia ki nongshong shnong ban їashim bynta ha ka jingia jied nongmihkhmat ne electoral politics, hynrei kata ka jingїashim bynta kam dei ban long kaba matlah ne kaba shu shong shit khleh bieij, khlem thew khlem woh bniah ia ki mat ki jura bad ki jingdonkam jong ka imlang sahlang bad ka Jylla. Ka jingїashim bynta ka dei ban long kaba shong nia bad shong aiῆ, ha kajuh ka por ruh ngim dei ban tieng ban їatai nia bad sei ki buit ki jingpyrkhat kaei ba ngin leh ne ki aiῆ ne policy aiu ba ngi don kiba lah ban tei bad kyntiew ia ka jingim ki nongshong shnong naduh ki nongbylla-nongtrei sngi, ki daju kitnong, ki nongshong їew, ki nongdie dukan, ki nongtrei їing briew, ki nonghikai, ki nongniah taxi bad bus, ki nongrep, ki samla pule bad samla wad kam bad haduh ka koit ka khiah, ka pule dangle bad ka kamai kajih ne khaїi pateng.
Ka jingїa shim bynta ka lah ban long bun rukom, tangba ngi dei ban pynduh shuwa ia ka jingsngew ba ha їing ne sngew paralok ne wat ka jingbha jong u ne ka briew kam dei ban long ka nongrim kaba kongsan. Dei ruh ban pynduh ia ka jingkhim jingmut bad ha kane ka juk stad technology kaba pynsuk ban lum jingtip bad ban pjiar ia ki ha ka rukom kaba shai, ka jingїalap bad jingiashim bynta elekshon ka dei ban long kaba shong nongrim, kaba don jingmut, kaba don ka thong bad kaba shongkun.
Ka synshar paidbah bad ka Riti Synshar, ym tang ba ki ai ia ka rynsan їatai hynrei ki ai ruh ha ki nongshong shnong ia ka hok bad jinglaitluid ban thaw ia ki rynsan ban їatai bad їaprat jingmut. Їa kane ka rynsan dei ban pyndonkam pura da ki nongshong shnong ha ka por ba jied ia ki MLA. Kumta ka elekshon hi ka dei ka jingїatai nia bad jingїa prat jingmut bad ngim dei ban phet rieh na ka bad ngim dei satia ban shah ba ka bor pisa lane kata ka politics sam tiar sam tar kan tyllep ne kjap noh ia ka nongrim jong ka synshar paidbah, lym kumta ka synshar khadar kan ngat tang ha ki kti jong ki heh spah ki ban synshar katba ki sngewbit. Khlem da kheiῆ la u ne ka kyrtong ki dei na kano ka saiῆpyrkhat, ki lah ban dei na kadiang ne kamon ne hapdeng, u ne ka ki dei ban mih shakhmat ban їatai nia bad ka dei ka kamram jong ki nongshong shnong, khamtam ki nongthep vote ban ring ia ki sha ka rynsan bad ban kylli jingkylli, ban woh nia bad kynthoh halor ki ishu, ki policy bad ki aiῆ.
Kita kiba long kyrtong kim dei ban pyni dur khmat tang ha ki rynsan ba ki la thied da ka pisa bad phah pynlong kyrpang tang na ka bynta jong ki, hynrei ki dei ban long kiba kloi ban їatai bad pynpaw hakhmat ki rynsan paidbah ia ki nongrim ne saiῆpyrkhat jong ki bad kaei ba kin leh ban tei pat ia ka Jylla. Ka nuksa, ki policy aiu ba ki thmu ban thaw na ka bynta ki nongtrei-nongbylla sngi? Kaei ba kin leh na ka bynta ka їohkam їohjam ki samla? Ka aiῆ aiu ba kin thaw na ka bynta ban їada ia ka Jaitbynriew ritpaid bad ia kiwei ki ritpaid hapoh ka Jylla na ka jingthombor jong ki heh paid? Ka aiῆ aiu kin thaw ban pynneh pynsah ia ka kolshor ki trai ri, kaba kynthup ban їada bad pynneh ia ka khyndew ka shyiap na ka jingkurup bad jingdakhol jubor ki trai ri heh spah bad kiwei ki heh saipan nongkhaїi na bar Jylla? Khlem ka jingarasp, ka buit treikam aiu ki don ban wanrah ia ka shongsuk hapdeng ki jaitbynriew bad niam bapher bad ban ym ailad ia ki riewshit niam ne riewrunar ban shim kabu.
Ka koit ka khiah bad ka pule dangle ki dei ki diengkot tynrai kiba thew bad kdew ia ka roi ka par, hynrei sngewsih ba ha Meghalaya kine ki dei ki ar tylli ki tnat treikam kiba shah їehnoh beiῆ, namarkata ki paidbah ki dei ban kylli na ki kyrtong ki policy aiu ki don ban pynkhlaiῆ bad pynbha ia kine ki tnat? Ki nongshong shnong ka Jylla ki don hok ban tip bad lyngba ki rynsan їatai ki lah ban sngewthuh bad thew bniah ha shuwa ba kin jied ia ki Shakri Paidbah ne MLA.
Ha ka rta ba 50 ka Jylla ka donkam aiu? Ka Jylla ka hap ban їaid shakhmat, ba ka Jylla kan roi bad kiew shaphrang ngi dei nyngkong ban їakhun pyrshah bad pynduh bor ia ka politic sam tiar sam tar. Ka Jylla bad ki nongshong shnong ki dei ban thew bniah kiei ki ishu kiba kham kongsan ban їakren-їakhun bad pynurlong- ki jingeh jong ki nongtrei nongbylla sngi, ki nongshong dukan bad kiba seng kam lajong, ki nonghikai, ki khynnah skul bad kolej, ki nongtrei ka koit ka khiah, ki nongrep bad ka їoh kam їohjam. Kine ki dei ki ishu kiba hakhmat eh bad dei ban thaw mardor ia ki lad ban weng ia baroh ki jingeh. Ka koit ka khiah, ka sumar pang bad ka pule dangle ki dei ki mat kiba kongsan ba ki MLA ki dei ban shim khia ban thaw ia ki policy kiba snah bad ki ban long ka jingkyrkhu bad jingmyntoi ia ki paidbah.
Ka Jylla bad ka imlang sahlang kim dei shuh ban kyntait bad kynteit ia ki kynthei haba ki thaw ia ki aiῆ kiba їadei bad ka synshar shnong. Nalor nangta, ka bamsap, ki kam runar bad kam pynїap briew ha ka synshar khadar dei ban pynduh shi syndon. Mynta ym dei tang ba ngi bamsap hynrei ngi la pynlong doh pynlong snam ia ka jingbamsap bad ῆiew ia ka kum kawei na ki dustur ha ka jingim. Ka long kaba sammut ban їohsngew ba u Home Minister bad Deputy Chief Minister ba don burom ka Jylla ki ai sermon shaphang kumno ban pynheh pynsan ia ki khun khnang ba kin ym leh ki kam pyntriem-pynbthei bomb. Ňiuma, dei ban pynkynmaw ruh ia ki ba ym dei ban pynheh ia ki khun ha ka rukom ba ki lah ban kylla long kiba bamsap ynda ki la heh la san.
Ki hok bad nongkynti jong ki nongshong shnong, kum ka hok ban kamai kajih, ban їoh ia baroh ki lad jingїarap na ka Sorkar Pdeng bad Sorkar Jylla bad kumta ter ter, kim ju mih satia ban їatai ha ki rynsan paidbah. Ka jingїatai halor ki hok ba kongsan jong ki nongshong shnong lah ban pynsnoh lang ia ki bad ka jingїatai halor ka їoh ka kot, ka jingpynmih kamai bad ka khaїi pateng ha ka Jylla. Kaei ka economic policy ka Jylla lane kiei ki lad pynmih kamai na ka bynta ka Jylla? Kumno ngin plie lad ia ki samla kiba kamai bad їeng ha la ki jong ki kjat ba kin nang trei shitom shuh shuh, khlem da pyn bijai ei ia ka sap ba ki don da ki kam politic arsap jong ngi? Ki don byllai ki samla donsap, kiba la pyntbit ha ki liang bapher, hynrei namar ba kim don jingїadei bad ki nongsynshar lymne ki babu Sorkar ki shu sahkut hajuh bad ki jingangnud jong ki ki shah tyllep ei ha ka politic їarap ba ha їing bad don jingїadei.
Dang shen ka la don ka jingїakhih ban pynkylla noh ia ka Reservation policy ne ka bhah kam kyrpang ha ka Jylla. Nga ῆiewkor ia ki samla kiba buh jingkylli halor kane ka policy, hynrei ngam їahap bad ka jingmut bad jingtyrwa jong ki ba ia ka reservation policy dei ban pynshong nongrim katkum ka jingdon briew jong ki Khasi-Jaiῆtia bad Garo. Ka jingshisha pat ka long lada don jingpynkylla ia ka Reservation Policy ka Sorkar ka dei ban pynshong nongrim ha ka їoh ka kot jong ki nongshong shnong bad ka Sorkar Jylla kam dei satia ban їaid lait na ka nongrim tynrai ba ka Reservation Policy ka dei na ka bynta ki briew kiba dang sah dien ha ka liang ka їoh ka kot bad ki bym їohlad ban їa-shim bynta ha ka synshar khadar. Kumta ha Meghalaya ngi dei ban wanrah da ka jingtyrwa ban bhah kam kyrpang bad mang kyrpang ha ki skul, ki kolej na ka bynta ki Khasi-Jaiῆtia bad Garo ki bym don khyndew shuh la ka jong, kiba duk bad ba duh lad, kiba duna ka jingїoh bad ka kamai kajih.
Ka Jylla ka shaniah tylli ha ka Sorkar Pdeng bad kane ka la wanrah ia ka jingsngewthuh bakla ba ia ka Jylla dei ban synshar da kajuh ka seng saiῆ hima ne ki seng saiῆ hima kiba don ka jingїadei bad ka Sorkar Pdeng, Kane ka long ka jingpyrkhat kaba bakla bad dei ban їeng pyrshah halor ka nongrim ba la pynlong ia ka Ri India da ki Jylla bad jaitbynriew bapher kiba la їamynjur ban їasnoh lang kawei ka Ri hapoh ka Riti Synshar. Ki riewlum bad Hima kiba don ha Meghalaya ruh ki la їasoi ia ka dulir ban rung sha ka Ri India kum ka jaitbynriew ba laitluid hapoh ka Riti Synshar. Hoid, ka jingnoh synῆiang jong ka Jylla Meghalaya ha ka liang ka jingpynmih kamai bad khajana ki long kiba rit haba їanujor bad kiwei ki Jylla kiba heh. Ka jingkyrshan pisa jong ka Sorkar Pdeng kam dei ba ka Ri India ka leh bha ia ngi, em ym dei kumta. Ka dei ka hok bad nongkynti jong ngi bad haduh lano ka hap ban kyrshan, ka dei ka kamram jong ka Ri India namar ba baroh ki nongshong shnong ka Ri India ki la їamynjur bad pdiang ia kane naduh ka 26 January 1950. Kumta ngi dei ban kam kynti ia ki hok bad pynkhlaiῆ ia ka jinglaitluid ym tang ha ka synshar khadar, hynrei ha ka rukom im, ka kolshor bad jingngeit.
Ka dei ka kamram bad jingkitkhieh jong ka Sorkar ban pynbiang ia ki jingdonkam kum ka surok, umbam umdih, bor ding elektrik, ka khuid ka suba, ka koit ka khiah, ki skul ki kolej bad kiwei ha man la ki shnong. Kumta ka aiῆ Village Administration ka long kaba kongsan ban pyntreikam khnang ban lah ban synshar bad pyntreikam ia kine ki scheme kiba donkam ha ki shnong ki thaw. Phewse, ha Meghalaya ka long da khongpong, ki don ki shnong kiba shah pynїaid ha ki MLA, MP ne MDC. Ki hok jong ki paidbah ki kylla lang kῆia ha ka politic jakhlia jong ki nongpynїaid shnong bad ki Shakri Paidbah ne MLA, MP, MDC namar ba ym don ka rukom synshar shnong kaba katkum ka aiῆ. Kane ka la ktah ia ki kam pynroi ha sor bad nongkyndong ruh kumjuh bad kam dei ban long kumne lada jin ba ka Jylla ka don ia ka aiῆ Village Administration kaba khlaiῆ. Mynta ka saiῆ hima ka la kylla politic nala ha kaba ki kyrtong ki shim kabu bad leh mynleh ban jurip ia ki nala shnong kiba dang shna bad kynnoh ia u MLA ba um ler ban treikam. Hynrei ka long kaba suk ban pyndam ia kane ka politic nala da kane ka rukom ba ka Dorbar Shnong kaba la jied da ki nongshong shnong shynrang bad kynthei bad ba la pynskhem katkum ka aiῆ, ka dei ban kitkhlieh nadong shadong halor ka jingpyntreikam ia baroh ki skhim pynroi ha shnong bad dei ban khanglad da ka aiῆ ia u MLA ne MP ne MDC ban tuklar ha ki kam jong ka shnong. Ka aiῆ Social Audit Act ka la don mynta bad ym dei ban shu buh ia ka hapoh duli ban bam pui pui, hynrei dei ban pyntreikam borbah ia ka.
Ka jingkyntiap seng bad jingkylla rong ki Shakri Paidbah ne MLA ha Meghalaya ka la long kaba paw nam. Ki nongshong shnong ki la shah shet kylla la biang bad dang shen ngi sakhi ia kane bad kin dang jia shuh ha ki sngi ban wan. Mynta kumne ruh ngi la їohi ia ki kam sam tiar sam tar da ki briew kiba thmu ban long ki kyrtong ha ka elekshon 2023. Ym kum ki por mynshuwa ba ngi їoh tang ki mar kum ka nep kombor, ki khiew shet, ka bai skul bad bai dawai ba ki kyrtong ki siew ne buria bad ba ki їarap ban pynlut ha ka bamkhana ne їap briew ne tamasa їaleh sport bad kiwei. Mynta la sakhi ba ki sam ia ki CCTV, Laptop, ki Android Phone bad kiwei ki mar kiba remdor. Kumjuh ruh ngi їohi ia ki briew kiba leit ban tyrwa їalade kum ki kyrtong rygkat ka kor kali JCB.
Ka synshar paidbah kaba shisha ka dei ban neh bad ngi hap ban pynneh ia ka da kaba ngi їeng skhem ha ki nongrim tynrai. Shuh shuh ki nongrim tynrai kum ka hok, ka jingshisha, ka jingkhuid bad jingai jingkheiῆ ki dei ban treikam ha ki kam synshar paidbah bad jingtreikam treijam. Ngim dei ban shah da lei lei ba ia ka lawei ki khun ki kti yn їalam bad saiῆdur da ka politic sam tiar sam tar bad jingkyntiap seng. Ka por kam ju dier ban їeng bad їakhun pyrshah ia kane. Bad ka por ka dei mynta!
Kynduh ia nga hangne [email protected] ne phone 6033005175
Phi don ban ong eiei?