“RUNG BALANG U LUSIPHER BAD KA KYNHUN JONG U”

ES Ajar, Nongthymmai, Shillong.

U Lusipher u dei uwei na ki rangbah angel ha bneng. U long u ba-ar ha ka kyrdan jong u ha bneng. U Blei u Kpa u Khun Uba long u Jisu, bad u Blei u ‘Mynsiem Bakhuid’. Kine ki long uwei u Blei halor baroh, bad kine kiba long lai ha Uwei ki la thaw ia ka bneng bad ka khyndew bad ia kiei kiei baroh, bad ki la thaw ruh ia u briew ha ka dur jong ki hi.
Jingpynshisha: U Jisu u la wan sha kane ka pyrthei myn arhajar snem tam, U la wan ha ka dur jong ngi hi.

U Lusipher u long u ba-ar ha ka kyrdan jong u ha bneng ryngkat bun bah ki angel kiba hapoh ka jingpyniaid jong u. U Blei uba long u Kpa uba ha bneng, U la ai ka jingshaniah kaba khraw tam ha la u Khun Uba long u Jisu. Dei tang u Jisu uba don hok ban tip ia baroh ki jingthmu jong u Kpa. Dei tang bad u Khun la ju pyniaid ia ki kam ka hima bneng baroh, U Jisu u ia ryngkat kyrdan bad u Kpa uba ha bneng, ia ki kam barieh baroh hapoh ka bneng, dei tang u Jisu bad u Kpa ki iatip.

U Lusipher u long u angel rangbah ha bneng, kham hapoh khyndiat ia u Jisu. Hynrei um sngewtynnad pat ia ka jingpyniaid u Kpa. U sngew ba ma ruh u dei ban ia ryngkat bor bad u Kpa uba ha bneng. U Lusipher u long u angel uba bhabriew bad uba jrong ka rynieng. Kumta ka dur bhabriew jong u ka la pynsarong ia u. U la dawa na u Kpa ba u dei ban ia ryngkat dor, ia ryngkat bor bad u Blei uba long u kpa uba ha bneng.
Kane ka mynsiem soitan ka la sdang suhthied hapoh jong u Lusipher. Bunsien u shim tuh ia ki kam u Jisu ban pyniaid, kane ka mynsiem sniew ka la nang khraw ha ka mynsiem jong u. U Jisu u long halor baroh ki angel ha bneng. Ki angel baroh ki hap dem hakhmat u Jisu bad u Lusipher ruh kumjuh. Hynrei ka mynsiem u Lusipher kam long khuid, ka dap da ka jingbishni ia u Jisu.

U Lusipher u la pyrshang ban ialam bad pynsngewthuh bakla ia ki nongbud jong u kiba long ki angel, ha ka jingbym shemphang ia ka buit sainti jong u, ki la kohnguh ia u. Une u soitan ha la ka jingpyrshang ka jingialeh pyrshah, um ngeit ba u Blei un beh ia u, ka jingduhnong kan long kaba khraw lada beh ia u bad ia ki angel kiba bud ia u. Ka mynsiem sniew ka la pynkiew skong ia u. Kumta u la ialeh pyrshah ia u Blei uba long u Kpa uba ha Bneng, u la hikai ruh ia ki nongbud jong u (ki angel) ki dei ban long kiba laitluid ym kiba shah teh mraw ha ki hukum u kpa uba ha bneng.
Ki angel kiba khuid kiba bud ia u Jisu, ki khroh ia ki angel kiba bud ia u Lusipher ba kin ym ialeh pyrshah ia u Blei, bad ki iam sngewsih na ka bynta jong ki. Ki la pyni ba u Blei u long uba hok bad u don ka bor halor baroh. Hynrei ki angel kiba bud ia u soitan kim ngeit. Ha ka jingiatynjuh bor bad ialeh thma bad ki angel bakhuid bad ki angel u soitan ryngkat bad u ki la rem. Kumta u Blei u la beh noh ia ki na bneng. kumta ka la long ka jingsngewsih kaba khraw, bad ki la babe kylla.

U soitan u la panmap na u Blei, hynrei ym don lad shuh. namar ha bneng kam dei ban don ka jingialeh pyrshah. U Blei uba long u Kpa uba ha bneng. U long Uba khuid Uba khuid Uba khuid, ym don kiwei pat ki bor nalor jong u.
“Naduh kata ka por mynba u Blei um shym la thaw ia u briew, u soitan u la don lypa”.
Haba u Blei u la thaw ia u briew, u la thaw ruh ia ka briew ka ban long ka nongsumar jong u, u la ai kyrteng ia ki ‘U Adam bad ka Im’. U Blei u la buh tang kawei ka jingtynjuh ban pyni ia ka jingkohnguh. Ban ym bam ia u soh (adong) ka jingtip ia kaba bha bad ia kaba sniew. U Blei u la buh ia ki baroh arngut ha kper Eden, hangta don tang ka jingsuk bad ka hok. U la kyrkhu ruh ia ki ba kin nang roi bad pyndap ia ka pyrthei. U la maham ruh ban ym bam ia u soh adong, lada ki bam kin iap da shisha.

U soitan um lah shah ban iohi ba kine baroh arngut kin im suk bad im hok. U la thaw bun jaid ki lad ban pynshoi bad pynjot ia ki.
Ha kaba khatduh u la shem kawei ka lad ban pynngat ia ki ha ka jingriam, ryngkat ki angel jong u ban leit sha ka ‘Im’ kaba long ka kynthei kaba kham ‘jem mynsiem’. U soitan u la swait ia ka ha ka por ba ka don tang marwei. Ka ‘Im’ ha ka jingbym poi pyrkhat ka la khlad ia u Adam ha ka jingtrei, ka la iaid kai ia ka kper
Ka la long ka jingkmen kaba khraw ban iohi ia ka jingitynnad jong kata ka kper, ka la iohi ruh ia uta u soh Adong, haduh katno u long uba ithiang bad ibang bha ban bam. U soitan u la ap kmang ban ioh pynshoi ia ka. Ka ‘Im’ ka peit iapbieit ia uta u soh. U soitan uba la apthap lypa hangta ha trai u dientg soh, u la kren ia ka ‘Im’ da ka sur kaba jem, bad u la ong, ‘balei phim bam ia une u soh? U long u soh u ban ai jingstad ia phi’. Ka Im ka la jubab bad ong, u Blei u la khang ban bam na u, lada ngin bam ngin iap da shisha. U soitan u la pynngeit ia ka da kaba ong, ‘phin ym iap da shisha hynrei phin long kum ki blei, ba phin tip ia kaba bha bad ia kaba sniew’. Ka Im ka la ngeit, ka la kheit bad ka la bam, ka la ai ruh ha u Adam uba long u tnga jong ka, u ruh u la bam. Baroh arngut ki la hap ha ka pop bad ka jingiap ruh ka la wan lap ia ki (U Blei um shym la buh ia ka jingiap ha ka por ba u thaw ia ki). Ka jingiap ka wan na ka jingryngkang ia ka hukum u Blei.
U soitan uba sainti u la jop ia u briew, bad ka la long ka jingkmen kaba khraw ia u. U Blei u la sngewsih kthang haba u briew u la hap ha ka pop. Kane ka jingiap ka la hiar pateng ha baroh ki jaid briew ha ka pyrthei. Ym don ba lah ban lait na ka. Ka la long ka nongshun kaba khraw tam ia u khun bynriew baroh. “Ka jingryngkang ia ka hukum U Blei ka dei ka pop, bad ka bainong jong ka pop dei ka jingiap”.
U Blei um sngewtynnad ba u soitan un leh trai khlieh halor jong ngi ki briew, kiba long ki jingthaw ba kordor jong U.
Kumta u Blei da ka jingieit bah kaba ym don ba lah ban thew kaba la hiar na ka khet bneng jong u, ka lad jingpynim ban phah ia la u Khun uba long hi u Blei, ban wan sha kane ka pyrthei ban pynim ei ia kiba ngeit ha U. Ban shah shibun ki jingtynjuh bad ban kiew halor ka ‘diengphna’ ban long ‘langknia’ ban pyllait im ia u briew na ka bor jong ka pop. Ka jingkyrkhu kaba khraw tam ba u briew u la ioh na u Blei uba long u Kpa Uba ha bneng.
Naduh ba u soitan u la leh pyrshah ia u Blei, la mih artylli ki lynti ia u briew.
1) Ka lynti ka hok bad ka jingshisha kaba wan na u Blei
2) Ka lynti ba ialeh pyrshah ia ki hukum u Blei ka dei ka jong u soitan
U soitan naduh ba u la jop ia u briew, u la pyrshang ban jop ia u Jisu, mynba u don ha kane ka pyrthei, lyngba lai tylli ki jingtynjuh kiba khraw mynba la ialam ia u Jisu sha ri khlaw da u Mynsiem.
1) Ban pynkylla kpu ia u maw, namar u Jisu u la thngan.
2) Ban pynnoh najrong ka templ.
3) La ialam ia u Jisu sha u lum bajrong, bad la pyni ia ki hima ka pyrthei baroh, u la dawa ban dem ia u bad un ioh ia ka pyrthei. Khatduh u Jisu u la beh noh ia u soitan bad hukum ban ym tynjuh ia u Trai u Blei bad tang ia u men mane. U soitan u la rem bad u la iehnoh ia u Jisu.
Kumta u soitan u la thaw ia kiwei pat ki lad ban hiar thma ia u briew lyngba ki jingpynshoi ba bun jait.
1) La hikai ia u briew ban kamai spah da ka bym hok
2) U hikai ban thok bad shukor ia u para briew
3) Ban niewbein ia kiba duk basuk bad kiba rit baria, ki bym don iktiar ei ei
4) Ban sngew sarong haba la don spah
5) U hikai ruh ban mane ia u Blei tangba ym dei ban kohngh lut ia ki hukum jong u
6) Dei ban kohnguh ruh ia ki jinghikai u briew, ban pyni ba ka long kaba dei hok ban bud ia ki jinghikai jong u ruh
7) U hikai ruh ban smat sha ki jingiaseng ba ki briew kin ym iohi ia ka jinglong ba hapoh jong ki
8) Ban pyndonkam bakla ia ki jingainguh na ka bynta ka iing haba ym banse, kam long kaba sniew, sa pyrkhat pat hadien, ne lada ym lah ban pynbeit sa shu pynmap noh ruh long, u Blei u dei ban map
9) Dei ban leh kyrpang noh haba shah jied ban long nongsharai (official) jong kano kano ka kynhun Balang
10) Haba phi shah jied phi dei ban sngewthuh ba dei u Blei uba la jied ia phi, lada phim lah ban leh kambah kumba leh ki Apostol ruh, kiba long ki nongbud u Jisu ruh kam lei lei
11) Dei ban kham leh sahep-suba ne leh kham kyrpang (Resource) haba phi la shah jied. Ym long shuh ban pyniadei paidbah, namar bun na ki paidbah ki long kiba pop bad kiba jakhlia. Kumno phin pyniaryngkat dor bad kiba rit baria ioh bit tngit ialade.
12) Haba leit visit ruh ym dei ban rung kulmar ha ki iing ba don ki buaid tanglang ba ioh pang iabit. Dei ban wad ia ki iing ba kham donburom. Hangta phi lah ban iasyllok kham slem, da dihsha dihdud haba ki tyrwa, ym dei ban kyntait
13) Kane ka dei ka jinglong jingim kaba suk ong u soitan, lada phi leh hok than phin shah kyntait, dei ban pyniaryngkat kyrdan bad ka pyrthei, lym kumta phin sah marwei. Haba leh pop u official ka Balang, dei ban set bad buhrieh, hynrei te ka Balang kan long jahburom hakhmat ka pyrthei. Dei ban shim tang ia ka jinghikai ki Sadhusi bad ki Pharisi, ban burom lang ia ki ain ba shna u briew.
Jinghikai ba bakla jong u briew:

1. Nuksa: ‘Ka Sabbaton’- Ka Sabbaton ka dei ka sngi shongthait u Blei, hadien ba u la thaw ia ka bneng bad ia ka pyrthei bad ia u briew ha ki hynriew sngi, u la shongthait ha ka sngi kaba hynniew, u la pynkyntang ia kane ka sngi – U la hukum ia u brew ban rakhe khuid bad mane ruh ia u Blei. U briew u la pynkylla ia ka sngi ba buh u Blei, u la pdiang ia ka sngi ba buh u briew – kata ka dei ka Sunday, kaba dei ka sngi nyngkong jong ka taiew. Ka sngi jong ki nongmane ‘Blei-sngi’ katkum ka ktien u Blei u Jisu ula mihpat ha ka Sunday, ka sngi nynngkong jong ka taiew. Nangta u briew u pynksan da kaba ong ba ka dei ka sngi mihpat u Jisu. U Jisu u khlem wan ban pynkhein ia ki hukum u Blei uba long u kpa uba ha bneng, hynrei u wan ban pynskhem ia ka. Ha ka Bible baroh kawei ym shym don jingthoh ba la pynkylla ia ka Sabbaton u Trai. Ka ktien bad ka hukum u Blei u Kpa uba ha bneng ka neh junom. Dei u briew uba pynkylla bad uba pynksan jubor ia la ka nia, lah mo ban pynkylla ia ki hukum u Blei da ki jinghikai u briew? ‘Em, ym lah wat tang khyndiat ruh. Ka jingpynkylla ia ka Sabbaton u Trai ka wan na u briew. Dei ha ka por ka jingsynshar ki Roman ba la khlieh da u Pope ryngkat u Patsha Constantine ka mih ka jingpynkylla. Ki ong ba ka Sabbaton ka dei jong ki ‘Jiw’. Kane ka mih na ka jingpyrshah ia ka Sabbaton u Trai. Hynrei ka Sabbaton kam dei tang jong ki Jiw, hynrei jong baroh kiba mane bad kiba shakri ia u Blei uba ha bneng lyngba u Jisu Khrist.
2. U briew u pynksan ba ka Sunday ka dei ka sngi u Blei. Ka Sunday ka dei ka sngi jong ki nongmane ‘Blei-sngi’. U briew u buh bad u ai shuti ia kane ka sngi ban mane Blei, u pynkhein ia ka sngi ba la buh da u Blei
3. ‘Jingshakri lamler’- Kane ka dei shaphang ka pateng jong ka jaidbynriew. U Blei naduh ba u la thaw ia u briew u la kyrkhu ia u shynrang ban long ka pateng. U la buh ia u symbai ha u bad u la kyrkhu ruh ba yn nang roi, naduh u Adam ka pynshisha ia kane. Nangta ia u Abraham, u la ioh khun ha ki sngi ka jinglong tymmen jong u bad tang na uwei u khun u la pynmih ia ka jaidbyndriew Israel. Ki Israel ki dei ki khun ki ksiew u Abraham ym jong ka sara. Ka jaidbynriew jong ngi pat kam khein snep, bad ki khein dewthala ia u symbai. Hato kane kam dei mo kata ka jingmane thala ia u Blei bad ngi sakhi lamler ia ka jingshisha ba la buh da u Blei, hato u briew u lah mo ban pynim ia ngi, ne ngi niew bein ia la u Nongthaw bad ngi pyniaryngkat kyrdan bad u briew uba pop. Kaei ka jubab ngin ai? kaei ka jubab ngin ai? Ka ktien u Blei ka ong ‘’Wat iwei iba rit eh na ka ktien u Blei kn ym leit noh wat la ka pyrthei hi baroh kawei kan leit noh’
4. Ka ktien u Blei ka hikai ‘ban ieit’ ia u para marjan kumba ialade. Hynrei ka jinghikai u briew ban isih ia la ki khun – ban ieit tang ia kawei, ia ki khun shynrang la khein dewthala. Ki hynmen ki long lymbiang. Kim don hok ei ei ha la iing.
   Ka ktien u Blei ka ong: “Ym baroh kiba ong ha nga ah! Trai – ah! Trai ki ban ioh lait im, hynrei kiba leh ia ka mon u Kpa jong nga uba ha bneng” (Mat 7:21)
   Kane kawei pat ka ktien ka kordor ia kaba u Jisu u la kren, “Lada phi buh ia u Kpa lane ia ka kmie ha shuwa jong nga, phin duh ia nga (Phin duh ia u Blei) ha shuwa ia kiei kiei baroh, tang ma u uba lah ban ai bynta ia ngi ha ka hima jong u. “Ym don kiwei pat ki lad”.
   Ha ki Jingshakri Blei:-
   Bun bah ngi kwah ban shakri ia u Blei da kaba suk, ym da kaba ngi pynshitom. Bun bah ngi kwah ban leit sha jingiaseng ha ki por ba rang ym ha ka por slap. Ngi kynmaw Blei tang ha ka por long jingiaseng – lait nangta ngim ju kynmaw Blei, ngi sngew ba u Blei u don tang ha ki sngi long jingiaseng. Haba ngi ioh bynta ban iasyllok na ka ktien u Blei, bun bah ngim nud ban kren ia ki jingshisha kiba don ha ka ktien u Blei, kane ka jingshisha ka khate ia ngi na ka jingiajan bad u Blei, to ngin ia pyrkhat bha bad ngam jylliew ia kine kiei kiei baroh na ka ktien u Blei.

Ki Nongsynshar & Nongsharai: Ym baroh, hynrei kham bun na kum kine ngi shem ba ki ju kylla rong ha ka dur bad ha ka jinglong, ngan buh da kawei ka kyntien. Ki Nongsharai bad ki Nongsynshar ba ‘kylla prah’. Ha ka shyntur jong ki kam don ka jingshisha – kane ka la pynlong ia ka ri bad ka jaidbynriew ban jot.
Ki Nongsynshar bym hok, ki thok ia u paidbah. Ki kylla ktien mynta kumwei lashai da kumwei. Haba ki thok ki hap ban iaithok (multiply) ia ki jingthok ban da rapjot ia ki jingthok kiba nyngkong.
Bun bah na ki nongialam bad nongsynshar ki long kiba bamsap. Bunsien ki kynnoh ia kiwei pat. Ki nongmihkhmat ki la bamsap lypa ki kwah ban jop ia ki election da kano kano ka lad – ka jingmut jingpyrkhat ki la long (corrupted mind) bamsap lypa.
Ha ki Balang ruh kumjuh, bun bah ki kwah ban long nongialam bad nongsharai. Ynda ki la shah jied ki sngew sarong noh. kam iadei katkum ka jinghikai ka ktien u Blei.
Uwei na ki riewkhraw ka pyrthei haba u ieng ban ialeh ia ka kam President, u ong; ngam shym wan hangne ban jop election, hynrei ban kren ia ki jingshisha. Une u dei u Abraham Lincoln.
Hangne ha ri jong ngi, ngi la ioh ia uba kum une u riewkhraw, uta u dei u Rev. J.J.M. Nichold Roy. U ong phi ki buaid ki tanglang wat pynjaboh ia ki vote jong nga, ioh nga rem. Kiba kum kine te niar, hangne bad ha ka pyrthei baroh kawei. La shitom ban iohi ia ki jingshisha.
Ki nongmihkhmat ha District Council, kim tip ia ka hok lajong, ki pyrshang ban shah ia ka iktiar u rangbah bad ban pynshong lymbiang kum ki khun khlem kmie khlem kpa ki bym don kur ne jaid. Hato ym dei ba kit hap ia la ki shyllang da la ki pohjat. Ki klet ialade ba ki dei ki shynrang.
Dei hangne kein ba la shong kulai u soitan ia ka jaidbynriew jong ngi. Kiei kiei ki jinghikai kiba long pyrshah ia ka jinghikai u Blei, ki dei ki jong u soitan. Bun ki jingleh jong ngi ki long pyrshah ia ki jinghikai u Blei.
Kine ki jingleh jong kiba bun, ka sakhi ba u Lusipher bad ki nongbud jong u, ki don ha ki Balang bapher bapher ha kane ka jaidbynriew.

Khatduh ka jingkyrpad: Lada ngi ieit shisha ia u Blei uba long u Kpa uba ha bneng bad ia u Jisu, u Nongpynim jong ngi, ngin iaphai sha u bad kohnguh ia ka mon u Blei.
Ka jingpynim ka wan na u Blei u Kpa bad u Jisu Khrist uba la shah iap halor ka Diengphna na ka bynta jong nga bad jong phi kiba pop.
Amen.