Shillong: Ha ka sngi balang, ka Kur Longtrai Lai Kynthei ka Raid Shabong, ka la pynkup burom ia u Sordar u bah Hering Khongngai, uba la shah jied dang shen, ha ka elekshon jong ka Raid.
Ha kane ka jingpyn kup burom, la sakhi lang u Syiem rangbah ka Hima Khyrim u Dr. Balajied Sing Syiem, ryngkat u syiem barim ka Hima Mylliem u Paiem Laborious Manik Syiem, bad la sakhi lang ki khun longtrai ka Raid Shabong.
Haba kren ha ka jingpynkup burom, u Dr. Balajied ula ong ba ka Raid Shabong ka la ai ia ka rai kaba shai ha ka elekshon ban pynjop ia u khun trai ka Raid. Ula kyntu ban pyniaid beit iaid ryntih ia ka synshar khadar hapoh ka Raid da ka jingiasngewthuh jingmut, ban sngap ia u duk u suk bad ban pynneh ia ka riti dustur kiba la buh u longshwa manshwa.
Na ka liang, u Sordar u bah Hering ula pynpaw ia ka jingsngewnguh ia baroh kiba la pynlong ia ka jingthmu kaba jop. Ula ong ba kum u sordar u ieng ban iada ia ka riti ka dustur namar ba haba im ka riti ka dustur ka im ka jaitbynriew. U khot ia baroh wat ki bym kyrshan ruh ban iatreilang ban pynkhlain ia ka Raid Shabong.
Haba ai jingkren ha kane ka sngi u Syiem Barim jong ka Hima Mylliem u Laborios Syiem, u la ong ba ki don ki briew kiba la shang ia ka haw-haw baroh kawei kiba nud ban ong ba kim pat iohi ia u Blei, hynrei u pat u la kren ia kawei ka kyntien kaba la kren da u wei u scientist kaba u la ong how will someone understands the Greatness of God if the person don’t understand the complexity of the entire Universe,ha kaba u la ong “Kumno ngin sngewthuh ia ka jingkhraw jong u nongbuh nongthaw u kynrad jong ngi, lada ngim pat lah ban smgewthuh ban shai kdar ia ka maiañ blei jong ka jingbuh jong u hangtei ha sahit bad ha sla pyrthei.Ka maiañ blei kaba ka jinglong briew ba mynta ka kylli jingkylli ba ka jingstad ba mynta ka sdang ban buh ia u dak jingkylli, ka dei ka bynta ba kongsan tam eh kiba ha ngi ruh ngi ia kynduh man ka por” bad u la pynkynmaw ba ha kine ki khyndiat sngi, ba dang shudep wat ki longkur long jait kiba u trai kynrad u la sdang ban buh biang ha ngi hadien ba u la buh ia u Hynñiewtrep skum hynñiewtrep,wat ia kata ka bynta ruh ka dang don ka jing kylli ba ka dei kaba bakla, hynrei ngan ong ha phi kiei kiei baroh kiba wan na ka maiañ blei ki long kiba lah buh ryntih bin pa bin biang pa biang khlem bakla la ha ka long briew ne ha ka mariang kat shaba ngi phai.
U la ong ruh kaba u kwah ban buh ha kane ka por hapoh Raid Shabong ka long phai sawdong ia ka raid ka jong phi, ban iohi ia ka maiañ blei, ki kur ki jait ki ban long trai ha kane ka jaka, hapdeng ka jingtuid ki um kiba thiang ha ki riat ki ram,u la buh ruh ki jaka rep bad ki lum ki wah kiba ithiang,ha kajuh ka por ban bit ban biang kiei kiei baroh, u la buh pynbiang ban teh hok ia ka riti ka dustur bad bit ban biang ka dak ka shin ka kyrkhu kyrdoh jong u trai nongbuh nongthaw na jrong ha tbian, ka niam ka rukom ruh kan don ha kaba u la buh kyrpang h a kaba u Lyngdoh u long u khlieh ban peit ban khmih ban ri ia kane ka bynta.
“Lada ngim pat sngewthuh ia ka maiañ blei ba lah ai katne, dei na kane ka daw phi iohi ha kine ki shnong jong kane ka bynta jong ki shnong ba ki leh than ia ka mariang hapdeng ka jingthmu jong ka lai kynthei ban pynphuh pynphieng bad pynbit pynbiang ia ka mariang ban thung ia ki khlaw ba jyrngam khnang ba ka umbam umdih ka rep ka riang,ka sboh ka sbur ha ka khyndew ka shyiap kan bit kan biang, khnang ban iohja ioh dohkha ban thung ban tep u khun u hajar, hynrei dang don na ngi kiba pom syllen ia ki ding ki siej bad ban leh pyrshah ia kata bad ka jingleh pyrshah ia kata ka dei hi ka dei ka jing bym sngewthuh ia ka maiañ blei ba la buh bad ai ha ngi. Namar ba lada syllen lut ka mariang ka long bynriew ka la tlot la swai pat, kumta nga kyntu ia ki khun ki hajar ka raid ba kin phai sha ka bynta ba u kynrad u la ai kyrpang bad kita baroh ki dei ki maian blei bad lada phi bat khop khem bakla naduh na ïing naduh ka dorbar kur, dorbar ïing bad Dorbar raid kan iai sah ka hok ka jong phi ban ai pateng pateng ha ki khun ki ksiew jong kane ka raid shabong baroh kawei”.
Na ka liang jong u syiem ka Hima Khyrim u Paiem Balajiedsing Syiem haba ai jingkren, u la ong ba u trai jong ka raid shabong ryngkat ka jingkyrshan jong ki khun ka raid ki la lah ban pynneh pynsah ia ka matti jong ki longrim, ki long shwa manshwa, u ñi u kong u jong ngi, ban sah ban neh ka nguh ka dem ka niam ka rukom,ka tem ka put ka shat ka kmen ha ka raid, ryngkat ka synshar khadar kaba don la bun pateng bad kaba dang sah haduh mynta mynne kumba ka long. U la pynpaw ruh ba u long u ba donbok ban ia ioh bynta lem kum ha kane ka por kum u Syiem ka hima kaba dang bat ia ka sad ka sanon bad pynneh ia ka niam ka rukom, ryngkat ka nguh ka dem ka kñia ka khriam,ka tem ka put ka Shad ka kmen,ba kane ka bynta jong ka hima kaba long ka kti ka kjat jong ka hima ,ka long kaba kham khlaiñ ban pynsah ia kaei kaba u Barim u la buh ban pynsah,ia ki pateng ba la dep,ki pateng ba dang don bad ki pateng ki ban sah wan,ki khun ki ksiew ki jong ngi ha ki sngi ki ban wan kumba la buh la pynsah da u mynbarim. “Ka raid shabong ka long kaba donbok ba ki long shwa manshwa ki jong ka ki long ki riew shemphang ki riew stad,kiba tip ka nguh ka dem ha u blei trai kynrad nongthaw nongbuh,nga la sakhi lang ia ka rukom pyndep niam jong ki ka long shisha kaba idon blei, wat la ki don shibun ki jing tynjuh kiba phi ia mad ha kine ki snem bala dep la bun bun snem mynta, hynrei ka burom jong ka raid ka sah ka neh, kaba dei ka matti ki long shwa man shwa ba ki khun trai ki lai kynthei jong ka raid shabong kiba dang bat ia ka haduh mynta bad ngam artatien haduh mynta ba ngi ia kynduh khamtam ha ka elekshon sordar bala dep kaba shong shit shibun eh, kaba pynsngew ia ngi kumno kan long ka riti dustur jong ka raid shabong lada don kano kano ka jingbakla na ka liang ki nongkyrshan ,ki nongialeh ha kane ka elekshon, hynrei u kynrad hi um shem la iehnoh haba ki dang bat ia ka niam ka rukom bad u la ai ka jubab ba shai ba u Herinsing Khongngai u ba long u kyrtong ba pynieng da ki longtrai, ryngkat ka jingkyrshan kiba bun balang ki khun ki hajar jong ka raid Shabong,kiba sngewthuh ia ka riti dustur ba ka long kaba donkam ban neh ban sah haduh mynta,watla da don Ssibun ki jingkylla sawdong jong ngi, u la long u nongjop bad kumta ka la pynsngew ha nga ba ngin ai mynsiem ia u ne u rangbah ba un bat biang ia ka kam kumba u la bat teng ha ki phew snem ba la dep”.
Na ka liang u sordar thymmai jong ka Raid Shabong u bah Herinsing Khongngai, u la ai khublei ia ki Rangbah shnong long trai mantrai kiba u la dep ban pynkupburom, ki longkmie ki tnad jong ka elekshon komiti bala dep kiba bapher bapher, ha kaba u la ai khublei ia ka shnong Rangthylliang kaba la pynlong ia kane ka prokram.
Phi don ban ong eiei?