Shillong: U Satellite jong ka North East Space Application Centre (NESAC) u la pyni dak ba ka don ka jingtih dewiong be-aiñ ha Jaintia Hills. U Chairman jong ka National Green Tribual (NGT) u Justice BP Katoki u la ong ba katkum ka jinglap jong ka NESAC ka jingtih dewiong ha Jaintia ka dang don ha kine ki sngi.
U Chairman jong ka NGT u la ong ba katkum ka jingkheiñ ki don 24, 000 tylli ki par dewiong ha ri Lum Jaintia bad katkum ka jingkheiñ kaba la ioh na ka sorkar jylla ki don 1000 tylli ki kes tih dewiong be-aiñ bad ka jingkit dewiong. Dang shen ruh ka sorkar ka la sei ia ka thup kyrteng jong ki 2000 tylli ki trok kiba la shah bat na ka jingkit dewiong be-aiñ. Ka NGT ka la kdew ruh ba wat ki bor pyniaid District jong ka East Jaintia Hills ruh ki ai ia ka ripod ba ka dang don ka jingtih dewiong be-aiñ.
Ha ka 31 tarik u nailar mynta u snem ka NGT ka la thaw ia ka komiti bad ha ka jingleit jurip kaba nyngkong eh jong katei ka komiti ia ki par dewiong ha Jaintia Hills ki la test nyngkong eh ia ka um na ki Wah kiba don hajan bad ki lap ba ka Um ka long Acid.
Katei ka komiti ka la pan jingkheiñ ruh na ka sorkar ban tip katno ka jingdon u dewiong naduh ba la khang ha u 2014. Nangta ka la lum jingtip na ki tnad bapher kum na ka NESAC, na ka Pollution Controll Board jong ka sorkar India bad sorkar Meghalaya bad kumjuh ruh na ki stad saian na NEHU bad na kiwei ki tnad ban lum jingtip ban lap la ka don ne-em ka jingtih dewiong ha Jaintia Hills hadien ba la khang.