“Nga kyrshan ia u Ex. Rev. K. Langrin ba u long u Rangbah shisha”

Nga long u briew uba sngewtynnad ban pule kot khubor la bun bun snem. Ki bynta ba nga kham sngewtynnad eh ki long ia ki artikyl, la ki long ki khubor niam, ki khubor politik ne ki khubor ba iadei bad jinglong jong ka jaitbynriew Khasi naduh mynhyndai haduh mynta. Ia baroh ki jingthoh (artikyl) nga sngewtynnad ban pule.

Don ki briew kiba thoh tang ia ki khubor niam, don kiba thoh tang shaphang ka politik bad don pat kiba toh tang ia ki kolshor u Khasi. Hynrei ka jingsngewnguh kaba kham kyrpang jong nga ka long ia u Ex. Rev. K. Langrin uba na Seinduli, Ri Lyngngam. Ka daw ba nga iaroh kyrpang ka long ba u nang lut ban thoh ia kino kino ki jait khubor, la ki long ki khubor niam, ki khubor politik, ka shongkha shongman, ka riti dustur u longshuwa, ka rep ka riang, ka knia ka khriam, ka pule puthi bad kiwei kiwei de. Balei ba nga ong kumta? Ka daw ka long naduh ka snem 2013 haduh mynta nga shem ba baroh ki jingthoh jong u ha ki kotkhubor ki long kiba don nongrim, kiba shongnia bad kiba ktik shisha ia ka jingmut jingpyrkhat jong nga. Nga nud ban ong ba ha West Khasi ym don shuh uba iaryngkat rynieng bad une u Rangbah ha ka bor sngewthuh bad jingshemphang. Khnang ba ki nongpule khubor kin kham shai nga kwah ban kdew ia ki katno katne ki bynta balei ba nga kyrshan ia u Ex.Rev. K. Langrin.

1. Ki khubor niam jong u ki long kiba shongnia bad don nongrim:- Nga iohi ia ki khubor niam ba u Ex. Rev. K. Langrin u shait thoh ha ki kotkhubor kiba ngam lah khlem da ai jingiaroh. Kita ki long – To kynmaw ia ka tnga u Lot, ki nongbud ba shisha u Jisu, U Mynsiem Bakhuid, Haba u Jisu u iaid lyngba ia ka Shnong Jerikho wat u dieng u isynei ia u nongpop, u Adhar number bad u 666, u hynmen jong u Khun sarong awria, to duwai ba kata kan ym jia myntlang, ka Khristmas, ka Good Friday, ka jingmane Blei kaba shisha, ka dujok bad ka bneng, ka jingwan arsien u Jisu bad kiwei kiwei kiba ngam lah ban jer lut hangne. Kaba nga kham sngew shyrkhei bad kaba ktah eh ia ka jingmut jong nga ka long shaphang ka Shi hajar snem bad ka Bainong Mar Shi suka ba u la thoh ym tang ha ki kot khubor hynrei ba u la pynmih ruh da ki kaset niam. Ngam pat ju iohsngew ban don uno uno u nongiathuhkhana ha ki jingiaseng bah ba nud ban kren kum ma u.
2. Ki khubor shaphang ka ri bad ka jaitbynriew ki long kiba shnongnia:- Nga la ioh ban pule ia ki jingthoh jong u Ex. Rev. K. Langrin shaphang u Uranium, u soh ka jingwan ka niam Khristan, ka shongkha shongman u Khasi ha ka niam Khristan, ka Environment Day, Lai jait ki Nonghikai, ka jingtim jong kiba bieit ka long ka jingkyrkhu ia kiba stad, ka jingiapher hapdeng u Lyngngam bad u Diko bad la pynshai kdar shisha, ka jingkynnoh ‘Lyngngam bam briew ka mih na ka jingibein’. Balei ki Khasi bad Garo ki ai jait sha ka kynthei? Bad kiwei kiwei de kiba ngam lah ban niewtang hangne.
3. Ki jingthoh shaphang ka riti dustur:- Nga iaroh shisha ia u Ex. Rev. K. Langrin namar u tip ia ki rukom shad tynrai, ki jingrwai tynrai, ka rukom shet jyntah ki Lyngngam, ka rukom shet kyiad ki Lyngngam, ka knia ka khriam, ka put ka tem tynrai ki Khasi Lyngngam, ki khanatang bad Puriskam hyndai ki bym pat don ha ki kot pule Khasi bad kiwei kiwei de. Ah! Jin lada kiwei ki iahap jingmut bad nga te la dei ban pynrung noh katto katne ia ki jingthoh jong u ha ki kot pule ha skul khnang ba ki longdien mandien kin ym klet ia ka riti dustur u longshuwa. Balei ba kin shu pynrung tang ia ki jingthoh jong ki nongsor, la dei ka por ban pynrung lem ia ki jingthoh ba mih na nongkyndong kum ki jong u Ex. Rev. K. Langrin.
4. Ka kot jong u ba la ai kyrteng ‘Uei u Lyngngam’ :- Nga la ioh ban thied bad pule bniah bha ia kato ka kot jong u Ex. Rev. K. Langrin ba u ai kyrteng ‘Uei u Lyngngam’. Nga sngewdanda ba ki don ki briew ki bym sngewthuh ia ka jingmut ‘Uei u Lyngngam?’ bad ‘Uei u Lyngngam’. Kita ki briew kim tip ia ka jingmut jong ki kyntien ba don dak jingkylli bad khlem u dak jingkylli. Kumta ki ia thoh ha ka Facebook ‘U Lyngngam u dei u briew’, bad kiwei kiwei de. Hynrei ha ka jingsgewthuh jong nga haba ong ‘Uei u Lyngngam’ ka kham kit jingmut bad kham khia ban ia kaba ong ‘Uei u Lyngngam?’ ba don u dak jingkylli. Balei u nongthoh um buh da u dak jingkylli, namar hapoh jong kato ka kot ki don ki jingmut ba jylliew. Tang ki riewstad kiba sngewthuh ia kata. Nga iaroh bad kyrshan ia u nongthoh ia kato ka kot ba u la wad bniah bad leh bniah shisha. Kiba bein ia ka kot jong u te ki dei tang ki briew kiba bishni bad ia don daw bad u Ex. Rev. K. Langrin. Ha nga te wat la ngam pat ithuh bha bad ngam don jingiadei ei ei bad u, hynrei ngam don daw ban kren bein bad nga sngewdei ban ai ka jingiaroh bad jingkyrshan ba un nang iaid shaphrang. Namar u long u nongthoh kot ba paw ba la mih na Ri Lyngngam, West Khasi Hills District.
   Nga la ioh ruh ban pule ia ki jingthoh jong kiwei shaphang ki Lyngngam bad ka Ri Lyngngam. Haba nga ia nujor bad ka kot ba la thoh da u Ex. Rev. K. Langrin uba dei u trai shnong Lyngngam nga sngew ba ka don ka jingiapher kaba khraw.
   Nga imat kiwei kiba na jngai ki shu mutdur lane lah ban long ba ki shu kylli na kiba isih Lyngngam ba ki sa thoh kumto, ha ka jingshem jong nga te uba thoh ia ki jingshisha shaphang ka Ri Lyngngam bad ka jaitbynriew Lyngngam te u dei tang u Ex. Rev. K. Langrin.
   Nga kyrpad ia u Ex. Rev. K. Langrin ba un ym sangeh ban thoh artikyl ha ki kot khubor bad ban pynmih kot.
   Wat ai ba ka kot jong phi kan kut noh tang ha kato ka ba phi la pynmih, hynrei to nang pynmih shuh shuh sa kiwei kiwei de ki jait kot. Nga kitbok kit rwiang ba phin shait phin khlain bad ba u Blei un iarap bad kyrkhu ia phi. Mr. Joyfulstar Marngar