Shillong:U bah Adelbert Nongrum u nong thawaiñ barim ha ka ïingdorbar thawaiñ jong ka jylla Megha laya, u ba la mih khmat na North Shillong constituency, ula pyniasoh sha ka parti Voice of the People Party (VVP), ha ka jingialang ha ma dan Polo bad mynta ka sngi, ki bor pyniaid jong ka parti VPP ki la pynbna syndon ia ka kyrteng ka jong u bah Adelbert Nongrum, kum u kyrtong jong ka parti ban ia khun na 17-North Shillong constituency ha ka elekshon ban wan.
Haba ai jingkren ha katei ka sngi u bah Adelbert Nongrum, u la sdang ia ka jingkren da kaba u la pynkynmaw lang ia baroh ba kane ka mynta ka dei jong ka mynnin kaba la leit noh hynrei ma ngi pat mynta, ngim dei pat ki jong ka mynnin. “Ka mynta ka dei jong ka lashai, ngi dei nong saiñdur ia ka lawei jong ki longdien bad ki pateng ki ban dang kha, hynrei ngi iohi pat mynta 50 tylli ki snem ki la iaid ki saiñdur iano, hato ym dei ia lade, ki thok ia u paidbah,ki ong ban wanrah ia ka jingkylla da kaba ki kylla na lawei ka parti sha kawei pat ka parti,na kawei ka constituency sha kawei ka constituency, na kawei ka sorkar sha kawei pat ka sorkar, ki ong ban wanrah ia ka jing kylla,hato paidbah kane ka dei ka jing kylla?kaba ka ri jong ngi kan kiew arted ka hiar pynban arsut, iano ngin kynnoh, ki saiñdur pynban ialade” ula ong.
U la ong ruh ba ka saiñ pyrthei ka saiñ pyrkhat, ka dei ban saiñdur ia ka lawei jong ki pateng ki ban dang kha sha kane ka sla pyrthei, hynrei sngewsih pat haba peit ia kita kiba ngi ong khwan myntoi shimet, ki thrang snam, ki ksan rympei ki rem dorbar ki khleiñ la thang ki jwat la bam. U la ong ruh u nongmihkhmat haduh ka sngi ba khatduh shwa ba un dkut mynsiem un ong beit “Nga dang khlaiñ ba u kwah ban bat beit ia kato ka shuki, hynrei dei tang ka state reservation policy ba u la dawa ba ka la long outdated, namar ka jaitbynriew khasi ka kham bun paid katba ka bhah pat ka long 40 persen,kaba kiwei ruh ki ioh lem 40persen dei na kata ka daw ka la long outdated. Kaba ngi la don kam ban peitbiang ban pynkylla ban pynthymmai bad ban khmih biang, khlem da leh shiliang ia kita ki para doh para snam ki para jaitbynriew jong ka jylla Meghalaya ka jong ngi,kita ki dei ki khasi,ki jaiñtia bad ki Garo, khnang ba ngin lah ban iohi, ba ka jaitbynriew ka jong ngi kan kiew” la ong u bah Adelbert.
Haba kren shuh, u la ong ba ki 50 snem ba ka jylla ka la iaid, hynrei la iohi pynban ia kita ki consultant ba nabar kiba la wanrah da kaba ki la tuh da ki phew lak phew klur na nga bad na phi. Hynrei paidbah phin ym klet ia kaei kaba phi la iohi ba dei na ka daw jong ka bhah thung kam thung jam jong ka jylla ba ki la phet iap na ka shuki hapoh ïingdorbar thawaiñ jong ka jylla. Kita kiba ong ki ieid jaitbynriew, la ong u ne u nongthawaiñ barim.
Ha kane ka jingialang u la pynshai ruh ba ki don kiba kylli, “Hato bahrit phi sngewkhlaiñ, phi sngew tikna ba phi ialeh bad kine kiba heh kyrdan, kiba heh spah, kiba u la kynnoh ruh ba ha shwa ba kin jop ki la dep tuh bad lada kin jop lei kin lute syndon ia ka lawei jong ki long dien bad ki pateng ki ban wan”, da kaba u la iathuh ruh ba kane kam jia tang ha ka constituency ka jong u, hynrei ha kylleng jong ka jylla, la iathuh u bah Nongrum.
U la ong ruh ba ha kane ka sngi ka 16 tarik kyllalyngkot 2023, u la ia pyllait sanshyieng syndon na ka seng KHNAM kaba u la ieid thep mynsiem baroh shikatta, kaba u la kular ruh ban leh ym tang ia kaba bha hynrei ia kaba dei, ha kaba u la ong, wat la u la mih na ka KHNAM, hynrei u ioh pat ban rah lang ia ki nongrim kiba skhem bha kiba u la ieng baroh shi katta,ha kaba u la pyniasoh noh pat sha ka parti VPP, ha ka jingialam jong u Rangbah Ardent Basaiawmoit u ba la juh iasaid ia kiwei pat ki mat jong ka jait bynriew, ha kaba ka VPP kaba ngi tip kum ka Voice of the People Party, kaba u la ong ruh ba ka sur jong u paidbah ka dei ka sur jong u blei, ha kaba ka sur jong u paidbah ka kular ruh ha khmat ki paidbah ia kata ka synshar paidbah kaba shisha bad ba hok ha ka jylla jong ngi. Hynrei ki don pat kiba thmu ban pynkylla ia ka synshar paidbah sha ka jing synshar jong ki ksuid, ka jing synshar bym don shuh ka jingiatip lem, la ong une u nongialam barim jong ka seng KHNAM.
Haba ai jingkren shuh shuh u bah Adelbert Nongrum, u la ong ba kat kito ki por ki jing pyni ia ki jingsngew shimet hapdeng jong u ha ki por ba mynshwa, hynrei u bah Ardent im sngew eiei ha ki por kiba la leit, ha kaba u la iathu ruh ba u lyngngoh bha balei ba u poi sha ka parti VPP, namar ki briew ki don ka mynsiem buhnud. “Hynrei nga sngewnguh pat ialade ba hashwa ba ngan mih na ka KHNAM ban leit sha kiwei pat ngan pyntikna ba ki nongrim nga ioh ban rahlang”.u la ong.
U la ther tyngeh ruh ia kito kiba kam kum kita ki nongialam,hynrei ki dei pynban ki nonglilam, kiba lada ki ioh ka lad kin lilam wat ia ka jylla baroh kawei, namar ki nud ruh ban ong ba ki wan na bynta jong u paidbah ban rat dyngkhong ia ka jing duk, hynrei lano lano ruh kin ym rat dyngkhong ia kata ka jing duk, namar ki kwah ban pynduk sah ia ki paidbah, khnang ba kin ioh thied ban pyniaid ia phi sha ka diang bad ka mon, da kaba u la ong ruh ba ka jingduk kam dei satia kata ba ngim lah ban ai ia kiba duk, hynrei kadei namar ba ngim lah ban pynhun ia kiba riewspah. Dei na kata ka daw ki pyrta ka roi ka par ha ki 50 tylli ki snem.da kaba u la kyntu ruh ia ki paidbah ba kin ia tylli bad phai ban ringdur sha ki por ba la leit, kita ki 50 tylli ki snem, mano ba roi ba par, la ong u bah Adelbert.
U la ong ruh kita ki suri kup snieh langbrot ki kam ba kam don satia kata ka jing tih tuh ia u dewiong, hynrei haduh katno ngut pat kiba khlad ha ki ba bun ki bynta jong ka jylla la lap ia ki metiap ha ki krem dewiong, ki ong ruh ba kam don ka jing shalan tuh ia u dewiong katba ha ki trok la lap na jrong da ka dewbilat hapoh pat da u dewiong, ban shu shah thok sah kam long, ki kular da kumwei hynrei ki thaw pisa pynban ia ki paidbah. “Lada ka jingkylla kan wan ba nga hap ban thok ia ki paidbah ngan iehnoh lut ia kiei kiei baroh bad ia ka saiñhima sima ruh kumjuh”,la ong u kyrtong jong ka VPP na North Shillong.
U la iathuh ruh ba u ngeit skhem ba ha ka VPP ka don ia ka juh ka jingkular, ba yn ym ialehkai ia ka nongrim ne ban ia peiñ ia ka shuki bad ka lawei jong ki long dien ki ban sa kha. U la buh jingkylli ruh lada ka jingmih jong ki ban ia khun na ka parti VPP ka ladier, hato 50 snem kam pat dier ngim pat ioh kawei ruh ka aiñ na bynta ban iada ia ka pateng ka jong ngi. U la ong ruh ia ki paidbah ba ka parti VPP ka parti kaba duk bad wat sngew duh nong lada phi kwah ia ka jingkylla namar ka por ba phi ai kan pynioh pat ia ka dor, kaba yn lah ban pyndep ia ka jing shah lam bakla ha ki 50 tylli ki snem. “Ngi donkam ia ki nongialam ha ka jylla lajong khlem da leh bein pat ia kiwei khnang ba ngin ioh ia ka jingsuk. Ha kaba u ong ruh ngi la shah tuh ha ka khaïi pateng ka shongkha shongman, byrngut byrnget ngi la shah knieh ruh ia ka synshar khadar ha kita ki ba kam ba ki ieid jaitbynriew bad ngi donkam ia ka ILP ban iada ia ka ri na ka jingrung jong ki nongwei kiba ngi iohi tang ia ka jingrung ka jong ki, ym ia ka jingmih” la ong u ne u nongialam.
U la kyntu ba ki paidbah ba ki phaikhmat sha ka parti VPP ha ka shi sekon ha shwa ba kin thep ia ki vote ki jong ki, namar ka jing bakla ba shi sekhon kan buh jingeh ia ki longdien ki ban wan, la pynkut u bah Adelbert Nongrum.
Phi don ban ong eiei?