“Long ka mon jong Me”

La thoh da u Ex.Rev.K.Langrin, Seiñduli,
West Khasi Hills District.

Paralok baieit, sa shisien pat nga shim ia kane ka kabu ban pashat jingmut lem ia phi kiba ju pule ia ki jingthoh jong nga man ka por.

Ka khubor kaba nga don ban ai ha phi ka long, to ngin ia ngam bad tih khyndiat ia ka jingmut “Long ka mon jong Me” ha kine ki sngi haba ka khlam Coronavirus ka la ioh rung ha ka jylla jong ngi.

Ka jingmut jong ka jingong “Long ka mon jong Me” ka mut ba ngin pyndem rit bad pdiang hun mynsiem khlem kano kano ka jingkhñium ia ki jingleh U Blei kumba pdiang sngewbha u Job ia ka jingpynshitom u Soitan.

Ki nonghikai skul kiba shim ia ka subject Value Education cl 5 bad ki khynnah skul nga ngeit ba ki kynmaw ia ka Simplicity. Ka jingmut jong ka ka long ban hun beit khlem da khñium katba ioh. Ka jingbatai lyngkot ka ong, “Simplicity means being humble and happy with what you have.”

Katei ka jingong, “Long ka mon jong Me” ka dei kawei na ki senten ba nga la shim na ka jingduwai U Trai ba la hikai da u Jisu kumno ba ngin duwai. Lah ban shem ia kitei ki kyntien na Mt.6:10 bad Lk.11:2.

Paralok, nga ngeit ba phi kynmaw ia ka jingduwai u Jisu da ka jingpyndem rit ha ka kper Gethsemane. Mt.26:39″…Ko Kpa jong nga, lada don lad, to ai ba kane ka khuri kan lait noh na nga. Pynban ym kumba nga mon ma nga hynrei tang kumba me mon.” Lah ruh ban pule na Mk.14:32-42; Lk.22:39-46.

U Jisu ha kane ka jingduwai, nyngkong u kyrpad ia u Blei ban pyllait na ka jingiap. Hynrei um pynbor ia U Blei ban leh ia kata kaba ma u u kwah. Kumta ha kaba khatduh u Jisu u la pyndem rit bad pdiang hun khlem ka jingkhñium ia ka mon jong U Kpa ba u dei ban shah beit ia ka jingiap ha diengphna. Jesus accepted as God’s gift.

Ha shuwa ba u Coronavirus un rung ha ka Meghalaya, nga la iohi ha YouTube ba ki Khristan na ki kynhun balang bapher bapher ki duwai, ka niam Khasi ruh ka duwai lyngba ka jingkñia, ka niam Hindu ruh ka duwai, ka niam Islam jong ki Muslim ruh ka duwai ba U Blei un pyllait ia ka jylla Meghalaya na ka jinglynshop ka khlam kumba la jia ia kiwei ki jylla bad kiwei ki ri. Hynrei ngam iohi ne iohsngew ban don uwei ruh napdeng kitei ki nongduwai kiba ong, “Long ka mon jong me, ngi pdiang hun khlem jingkhñium.”

Haba ngi duwai ngim dei ban pynbor ia u Blei, namar ngim lah ma ngi ban pynkylla ia ka mon (plan) jong U. U Blei u ong ha Isa.55: 8, 9 “Namar ki jingmut jong nga kim long kum ki jingmut jong phi, lymne ki lynti jong phi kum ki lynti jong nga…Namar katba ki bneng ki long kiba kham jrong ban ia ka khyndew, kumta ki lynti jong nga ban ia ki lynti jong phi, bad ki jingmut jong nga ban ia ki jingmut jong phi.”

Hangne ka mih ka jingkylli – Haba baroh ki niam ha Meghalaya ki la duwai ia kajuh ka phang, balei U Blei um jubab bad balei um beh noh ia u khñiang Coronavirus shawei?

Katkum ka jingsngewthuh barit jong nga ki daw ba U Blei um jubab ki dei kine:-

1)Ka la dei ka por ba Un theh da ka khlam:- Kham mynshuwa nga la thoh ia kawei ka jingthoh kaba nga la ai kyrteng “Ka khlam mynshuwa bad mynta” Lada phi dang kynmaw, nga la ong ba ka khlambah ka shait jia shisien man ka 100 snem. Lada phi kwah ban phaidien, wad na ka Google bad thoh, “ka khlam mynshuwa bad mynta”. Lane phin type- https://m.facebook.com/story.php? – fbib=632985417552770&id = 100025239527550

2)Namar ka jingjyrsieh ka pop:-Ha Meghalaya sa tang khyndiat kiba dang tip ia ka hok bad ka pop. Lah ban ong ba naduh ki riewpaidbah haduh ki nongialam niam ki la leh bun jait ki pop bad ki buhrieh khop khop ha synduk khnang ba kiwei kin ym iohi. Hangne ha jylla jong ngi ka don ka pop bamsap, ka pop klim, ka pop sarong, ka pop sngewhok, ka pop arsap, ka pop banbeiñ ia kiwei, ka pop batbor, ka pop pyniap, ka pop tuh, ka pop thok, ka pop shetkylla, ka pop khwan, ka pop ialeh markynti, ka pop thma pohïing, ka pop pynjot mariang, ka pop iakob spah,…Ka jingburom markylliang bad jingiaieit para briew kam don shuh. Lada ka khlam kam poi kloi, ha Meghalaya te katno tylli ki thma iapyniap markylliang ki la jia. Da ka jingwan kane ka khlam ki thma ruh ki la kut.

3)Namar ka jingsarong niam:-La jan baroh ki nongshong shnong ha Meghalaya ki kam ba dei tang ka niam jong ki ka babha bad ba hok. Ki Hindu, ki Muslim ka niam Khasi…baroh ki sngew kumta. Khamtam leilei ka niam Khristan kiba kwah tang ban iaroh. Ïa kiwei ki niam ki ñiew ba kim dei ki niam ban ioh jingim. Ka jingbeiñ jong ki Khristan kam dei tang ia kiwei ki niam hynrei wat hapdeng para khristan ruh ki ia beiñ kawei ka kynhun ia kawei pat.

Lada U Blei un pyllait ia ka Meghalaya na ka khlam, khlem pep kan mih sa ka jingkwah burom hapdeng ki niam. Kawei pa kawei ka niam kan kam kynti ba dei da ka jingduwai jong ki ba U Blei u sa pyllait na ka khlam. Bad dei tang ma ki kiba lah ban pynkohnguh ia u Blei.

To ngin ia rwai shi dkhot na ka KHB No.123 ka dkhot 1 kaba ong:

Baroh ki rukom niam blei,
Kat kiba don ha ka pyrthei,
Ka snam, lymne ka mon u briew,
Kim lah pynkylla dohnud sniew.

Ha ka miet 13.04.2020 mar ia pynbna u Chief Minister ba la don uwei u doctor ka Bethany Hospital uba la ioh ia ka jingpang Covid-19(positive), ki la mih bun ki jingkynthoh bad jingkynnoh pop. Don kiba la kynnoh ba ka sorkar ka rakhe Easter ha ka 12 tarik, ha ka 13 tarik pat ka phah plie winestore. Kita ki nongkynnoh ki ong ba ka dei ka pop jong ka sorkar ba sa jia kumne, namar ia ki ïingmane ka phah khang katba ia ki dukan kyiad pat phah plie.

Nga te nga ong ba kam long kaba bha ban tei pop ia kiwei. Kaba bha eh ka long ba ngin ït ialade, ngin kynmaw ia ki pop ba ngi la leh bad sa panmap na Blei. U Blei u kloi ban map ia kita kiba pyndem rit, hynrei un ym sngap ia kiba sarong. Lada ngi kren ia ka jingpynkheiñ aiñ Lockdown te baroh- ki nongdie kyiad bad ba leit jingiaseng Good Friday bad Easter Sunday ki la long mar kajuh. Ha ka jingshem jong nga te ki ïingmane ha nongkyndong ha ka Good Friday bad Easter Sunday ki dap smam da ki briew thik kumba ieng lain ki nongthied kyiad hi.

Ngin kynnoh tang iano paralok halor ka jingpynkheiñ aiñ. Saw sngi mynshuwa nga la iohi ha YouTube ba u Lamphang jong ngi bad u Myntri rangbah ki iakhublei kti watla u Modi u la pynmih ia ka aiñ ban ym iakhublei kti shuh.

Baroh ngi la leh ia kaba bakla namar ngi la ngat ha ka pop pynkheiñ aiñ. Hato phi tharai u Blei un dang sngap ia ka jingduwai jong ki riew pynkheiñ aiñ? Wat ia ka ri Israel, ka ri ba la kyrkhu kyrpang ruh U Blei um iada na u Corona, hato un iada sa ia ngi? Ïa ki khun Israel la ai burom kyrpang da ki khristan ha kylleng ka pyrthei watla ha kato ka ri majority ki dei ki Muslim bad ki Jiw. Phin wad khristan ha Israel te jynjar ban shem. Katba ki nongiathuhkhana ha jingiaseng ki kham sngewtynnad ban kren shaphang ki khun Israel. Mynshuwa u Blei u la iada ia ki Israel na ka khlam ha ri Ijipt, hynrei mynta pat um iada shuh namar ka la dei ka por ba u pynhap ia ka jingjynjar ia baroh ki briew.

Paralok, lada phi don ha kano kano ka niam ne kynhun balang, ha kum kane ka por wat duwai da ka jingsarong niam ne da ka jingpynbor ia U Blei namar U Blei u sngewsih. Ka jingduwai kaba pynsngewbha ia U Blei ka long da ka jingpyndem rit, jingsngewsih ia la ki pop, jingkylla bamut bad panmap. Ong ia ki kyntien kumba la hikai da u Jisu, “Long ka mon jong Me.” Lada ngi duwai kumta te lada ngi iap ruh ngin poi bneng. Hynrei lada ngi duwai da ka jingsarong bad pynbor u Blei u sngewsih.

U nongthoh ia ka kot Value Education cl 8 “The power of faith” ha ka jingpynkut u ai da ka jingduwai “Thy will be done”. Shuwa ban pynkut u nongthoh u ong ia kine ki ktien – Correct faith is knowing that God does the best for us. Then whatever happens, you accept as God’s gift to you since He knows best.
“God is total knowledge by being the self abiding in all beings”-Bhagawad Geeta of the Hinduism.
“He is the intelligence in every creature”- Upanishad of the Hinduism
“God is the principle of Supreme Wisdom”- Zohar of the Judaism.
“I do not know what will happen to me today, but i do know that nothing can happen to me without your knowledge”- Christian prayer.
“God is aware of all you do. Put your trust in Him for He is your guardian and trustee”- Quran of the Islam.
“God is the mother of the universe”- Lao Tse, Chinese thought.

Paralok baroh, ngi dei ban sngewthuh ba baroh ki niam bad ki briew ha ka pyrthei ki dei ban shaniah tylli ha ka jingpyniaid U Blei. Ka jingkob sarong ba tang ka niam jong phi kaba bha ka long kaba bakla. To ngin weng noh ia ka jingsarong niam, namar ym don mano mano ba tip thikna ia kaba hadien. U Blei um kwah ba ngin ibeiñ iano iano. Ha khmat jong U Blei baroh ngi long kajuh.