AIS Suja
La nang iai pyndep 90% ia ki jingiathuhlypa ka ktien u Blei halor ki
Israel bad na ka bynta ka pyrthei hi baroh kawei. Namar ki jingjia ha Israel ka ktah ia ka pyrthei baroh kawei bad kawei na ka jingiathuhlypa ka Bible ka long halor ka jingwan phai pat ki Jiw ne Israel sha la ka ri namar ki kynja bynriew na sawdong pyrthei ki la shah ia ki ban leit phai sha la ka ri, bad la wallam ia ki sha ka jaka jong ki hi (Israel).
Kumta ki Jiw ne Israel kim long shuh kumba mynshuwa hynrei ki la long ka jaid bynriew kaba triem kaba khlain kaba stad ha baroh ki liang. Ha ka spah bad ki hajar snem mynshuwa ki la long ka jaid bynriew kaba shah lehbein shah ban bein bad long mraw ha kiwei pat ki jaid bynriew jong ka pyrthei ka jingkyrduh ka jingkutlad bad ka khlam (Holocust) ka ngat ha ki. Hynrei kata ka por ka la kut noh haba la pynkut ia ka jingsynshar Jentil halor jong ki, bad shaphang kata, ka ktien u Blei ka kren. Loukas 21:24.
Mynshuwa ki Jentil ki bat mraw ia ki Jiw, hynrei ka por ki Jentil ka la kut noh bad ki Jiw pat mynta kin bat mraw ia kita kiba ju bat mraw ia ki: bad kin synshar halor kita kiba ban bor ia ki” Isaiah 14:1-2.
Ka ktien u Blei ka kren bad ka long kumta hi. Mynta haba ki Jiw ki la wan phai sha la ka ri ki la long ka jaid bynriew ba khlain bad ba phylla shisha. La pynbna da ka UNO ha u 1948 ba ka Ri Israel ka dei ka bynta jong ki Jiw bad ka Jerusalem, ka Nongbah jong ki. Ngi iohi ruh ia ki ri paramarjan jong ki kum ka Iran. Lebanon, Syria, Egypt, Turkey, Jordan etc ki long ki nongshun jong ki Israel (Jiw) haduh mynta bad bunsien kine ki ri ba la khot Arab countries ki long ki nongshun tlong mlu thlong sying ia ki Israel bad ki hiar thma na ka por sha ka por pyrshah ia ki Israel ki da kwah ruh ban pynduh jaid syndon ia ki Jiw, hynrei ym don lad shuh namar ba ka por ki Jentil ka la kut noh bad kim lah da lei lei ban hiar thma ne knieh sa shisien pat ia ka Jerusalem na kti jong ki Jiw namar ka ktien u Blei ka la dep kren. Mynta ha ka jaka ba ki Arab kin bat mraw ia ki Jiw hynrei ki Jiw mynta ki bat mraw bad kem syndon ia ki Arab kumba la jia ia ki terrorist jong ka Iran ha kine ki sngi. Bad kane hi ka pyni aiu ba la jia katkum ba la iathuhlypa ka ktien u Blei ha u Isaiah 14:2.
Ka pyrthei kan ym lah shuh da lei lei ban synshar ia k Jiw kum ha ki hajar snem mynshuwa bad kim lah shuh ruh ban ring mraw ia ki sha kylleng namar ba ka por ba u Blei la buh ia ki Jiw ka la kut. Hynrei ngi iohi pat ba mynta u Blei da ka jinglum pat jong u ia ki Jiw sha Israel u la pynkhreh ia ki kum ki atiar thma ba khlain jong u ban pynjot ia ki hima ki ri ka pyrthei kat kiba thmu ban hiar thma ia ka Israel bad ia ka Nongbah Jerusalem. Bad ia kane ka jingshisha ka ktien u Blei hi ka kren kumne: “Pha (Israel) pha long u side ia pom bad ki atiar ia ki jaid bynirew (hima Jentil) bad da pha ngan pynjot ia ki hima, da pha ngan pynlwet ia u kulai bad nongshong jong u ….. ngan pynlwet ia ki nongsynshar bad deputy (jong ki hima Jentil)” Jeremaiah 51:20-23.
Ka Israel ka la biang nadong shadong mynta ka la biang ki tiar thma ban ieng ialeh marwei bad ia kane la kren da u President ka Israel u Netanyahu. Hato ym dei la pyndep ia ki jingiathuhlypa? Ki hima pyrthei ki tieng artad ia ki Israel mynta ban iohi ba ka la biang ki atiar thma ka juk mynta. Ki world Leaders ki leh kumba iasuk ban wallam jingsuk hapdeng pyrthei Middle East hynrei napoh ki kwah ban pynjot thiaw ia ki Israel. Na kata ka daw ong ka ktien u Blei – ki ong “Ka jingsuk ka jingsuk Peace, Peace ha bym don jingsuk” Jeremaiah 6:14.ki don bun ki Peace ba shukor pyrshah ia ki Jiw ne Israel hynrei kynmaw yn ym don jingsuk ia ka Israel tad ynda u Jisu un wan dalade. Ym don ba lah ban pyniasuk hapdeng ka Israel namar ka lynti ka dei ban long kumta, namar la thoh. Kumta hapdeng kata ka jingpyllong jingiasuk ka mih ka thma namar ka thma ka mih na ka dohnud briew.
Te kumta ka Israel ka hap ban iakhun shibun ki thma mynta bad ha ka ban sa wan. Bun kin ktah ia ka Jerusalem ka Nongbah ka Israel wat mynta ruh. Hynrei u Blei u ong – “Uta uba ktah ia phi, u ktah ia i biew khmat jong nga” ong u Blei, Sekharaiah 2:8.
Ia kane ka jingshisha ngi iohi mynta ruh ba kat kiba hiar thma ha Israel kin shu hiar kai bad pyn lehnoh ei ia ki tup ki man jong ki ne ia ki Missiles jong ki.
U Blei u kren bad ka long kaba shisha u Blei um dei u briew ba un lamler. Jingkhein 23:19. Kumta lyngba kine kiei kiei ngi iohi bad tip ba la nang iai pyndep ia ki jingiathuhlypa ka ktien u Blei. Nangne ngi tip ba ngi im ha ki sngi kiba khadduh, ki sngi jingpyndep ia ka ktien ka jingiathuhlypa jong u Blei. Na kata ka daw kiba don ki khmat ban peit to peit, kiba don ki shkor ban sngew to iohsngew noh, “namar kata ka ia ka long hajan” Jingpynpaw 1:3.
Phi don ban ong eiei?