Kyrdan pule ia ki nongniah kali

Bah RM Shabong

Ka sorkar India, ka don ia ka jingmut ba thymmai bad kat ka long ba kan pynduh noh ia ka kyrdan pule jong kito kiba kwah ban niah kali bad katei ka mut, ba lada mynshwa ka donkam ia ka Class VIII ban long draibar, hynrei nangne shakhmat ym donkam shuh ban wad ia uba nang ban thoh ne pule, hynrei kan donkam noh, tang uba shon da ka kti kmie ruh kam lei lei.
Ka rai jong ka sorkar India, ban pynduh noh ia ka kyrdan pule, ka long namar ba ka wan ka jing ujor na ka sorkar Haryana, ha kaba ki don bun bah ki samla kiba tbit ban niah kali ha katei ka Jylla, hynrei kim ioh lad satia ban trei ia katei ka kam, namar ba kim don pat ka kyrdan pule kaba iahap, katba kum ka jingkwah ka sorkar India, lane ba kin pule Class VIII.
Lyngba katei ka rai jong ka sorkar India, ngim tip, ia kaei ka ban jia la shai la shisngi ia katei ka kam niah kali bad la kan kham bha ne kan kham sniew, namar ba ki surok ki la nang khap ngiah, nangta ki kali ki la nang bun bad ki nongniah ruh kin don kiba bieit kot, kiba stad malu mala bad kiba stad tam ruh, kin ia tyllun lang ha kawei ka surok bah.
Lada iakren ha Ri Khasi Jaintia, ngi iohi, ba ka jing pyn jynsur kyndon, kam da donkam than, na ka bynta ban niah kali, namar ha kine ki sngi, ka jingkiew ka jingieid ia ka pule puthi, ka la stet shibun eh bad haba shu peit ha kine ki sngi, ngi iohi, kumba uba bun bah u samla uba la lah ban ia pyndep ia ka kyrdan SSLC bad kumta, ula long uba bit ban ioh ia ka laisen niah kali.
Kam dei tang katta, ha kajuh ka por, ka jing donkam ia ka jingnang jingtip, ka long kaba khraw shibun eh bad kata ka long ban pule ia ki jingthoh kiba don hapdeng surok kum ki “no entry” ki “no parking” bad kiwei kiwei bad nangta sa ka jingpeit ia ki number kali bad haba kit mar kit mata, ka donkam ban ia soi hapdeng u nongkit bad u nong ai mar bad sa shibun ki jingdonkam bad haba ka long kumta, ka la i donkam toi ba u nongniah kali, u dei ban pyndep ia ka kyrdan SSLC.
Ka la dei namarkata ia ka sorkar India, ba kan nym pynduh ia katei ka kyrdan pule, hynrei ba kan shu pyn jynsur, katba kum ka jing ia shah na uwei u briew sha uwei pat.