Nongstoiñ: Ka Joint Action Committee jong ki Seng nongkhaïi dewiong jong ka thaiñ Shahlang baroh kawei hapoh ka jingialam jong u bah Harley Synchiang President bad u Robert Sohbar General Secretary, ka la pynpaw ban nym mynjur ia ka jingdawa ban khang noh ia ki karkhana sain dewiong kiba don ha ka thaiñ Shahlang.
Katkum ka kyrwoh khubor ba la phah da kitei ki nongialam ka JAC, la ong ba ka JAC kaba dei kawei na ki Seng jong ki nongkhaïi dewiong ka thaiñ Shahlang, ka iohi ba ka jingdon jong kitei ki karkhana sain dewiong ha katei ka thaiñ ka long ka jingmyntoi bad jingkyrkhu ia ka thaiñ Shahlang baroh kawei.
Ka JAC ka iathuh ruh ba ka thaiñ Shahlang kadei kawei ka jaka pynmih dewiong kaba bun tam hapoh West Khasi Hills District baroh kawei bad palat 80% na ki nongshong shnong katei ka thaiñ ki im ja na u dewiong kata naduh ki nongkhaïi ki trai khyndew, ki nongshim wai ki nongtrei nongktah, ki nongdie jingdie ki nongniah kali bad kiwei kiwei.
Kumta ka jingseng ia kitei ki karkhana da ki trai shnong ka long kum ka jingplie lad plie lynti ia ka khaïi ka pateng ban nangroi nang par ha ka kami kajih bad ka ioh ka kot ym tang ia ka thaiñ Shahlang, hynrei ia ka West Khasi Hills hi baroh kawei namar kumba long baroh shi katta ki nongkhaïi ki trai par ki shah khñiot ha ka dor ka mur ha ki khar kaïa, namar ia u dewiong hap ban leit pynhap shaduh Beltola bad sha kiwei kiwei ki bynta jong ka Jylla Assam, hynrei da ka jingdon jong kitei ki karkhana ha Shahlang kan wanrah shibun ki jingmyntoi bad ki jingiohnong ia ki nongkhaïi jong ka dong ka thaiñ bad ia ki paidbah ruh kumjuh.
Katkum ka jingshem bad jinglap ka JAC kam shymla don kano kano ka jingpyntuid jakhlia na kitei ki karkhana sha ki wah ne ki tyllong um bam um dih, hynrei la shu sain beit ia u dewiong ha ka shlem ding ba la don ki atoskhana bala shna kynjang bha ban pyllait ia ka tdem sha jrong nangta la pyndait ruh ia ki tiar ban iada ia ka jingjakhlia jong ka tdem ia kaba la tip ruh kum ka pollution control device bad kitei ki karkhana ki dang dei kiba rit ban ia nujor bad kiwei kiwei kiiba don hapoh ka Jylla namar na kitei ki karkhana don tang kawei ka atoskhana.
La ong shuh shuh ba ki don shibun ki karkhana hapoh ka Jylla kum ki karkhana dewbilat ki karkhana sain nar rod bad kiwei kiwei ia kaba ki ju pyndonkam da u dewiong bad haba peit ia ka Ribhoi District ki bun bha ki karkhana khamtam ha Byrnihat, nangta sha Khlieh shnong Jaintia Hills bad kumjuh sha Mendipathar Garo Hills, hynrei ym pat ioh sngew ba kitei ki jaka ba ka lyer kan kylla lyer bih ne ban don ki briew ba iap haba ring mynsiem na ka lyer ba don kitei ki karkhana.
Ka JAC ka sah ha ka jinglyngngoh halor ka jingdawa ban phah khang noh ia ki karkhana ha Shahlang, kaba dang shu mih shen bad ka bym pat dap tang shi snem ruh bad ka JAC ka buh jingkylli ruh ba balei kim dawa ban phah khang noh ia ka karkhna ba don ha rud ka Wah Riwiang kaba la dap palat 10 snem mynta bad kham heh bun shah ban ia kiba don ha Shahlang, ha kaba ki nongtrei ruh 90 % kidei ki bar jylla bad katei ka karkhana ka don ruh haduh 3 tylli ki atoskhana pynmih tdem.
Ha kajuh kapor ka JAC ka kyntu pat ia ki trai karkhana ba don ha Shahlang ba kin shim ia ki lad jingiada ia ka mariang kumba la bthah da ka sorkar bad ha kajuh kapor ka khot ka wer ia ki nongialam jong ka dong ka thaiñ na ka bynta ban kyntiew ia ka khaïi ka pateng bad ka ioh ka kot ym ban shu ia bishni ne pihuin namar kan nym wanrah jingmyntoi eiei ia ka imlang sahlang.
Phi don ban ong eiei?