B.M.Lanong
Ha ka Ing Dorbar Thaw-ain jong jong ka jylla Meghalaya jong ngi kaba don 60 ngut ki MLA, don tang 10 ngut na ki Seng Trai-ri, 7 UDP, 2 HSPDP, 1 KHNAM.
Ki don kiba ju pyrshah Seng Trai Ri, kiba kylli ki leh aiu kine ki Seng Trai Ri haba mih tang ki jingeh suda?
Ka jingkylli kaba ki riew pyrkhat kin pyrshang jubab ka long, aiu kin leh ki MLA kiba don tang 10 ngut ha ka Ing Dorbar ki 60 ngut? Hato ia ka Sorkar, ialam da ki Seng Trai Ri?
Peit ha kine 3 tylli ki Election ba la dep naduh 2008 haduh mynta, ha ka Ing Dorbar 2008, ki Congress ki la job 25 ngut, ka NCP u Purno Sangma-15 ngut, UDP-11, HSPDP-2, KHNAM-1.
Ha kaba sdang la thaw Sorkar hapdeng ka kynhun NCP, UDP, HSPDP, KHNAM, bad ki Independent, ha kaba la long Chief Minister u Dr.Donkupar Roy, hynrei tang hapoh shi snem, ka NCP u Purno Sangma ka leit iapynbeit sha Delhi ban thaw Sorkar thymmai noh hapdeng ka NCP bad ka Congress, hynrei ka Congress Meghalaya pat ka pyrshah ia kane ka jingthmu bad ka la tyrwa pynban ban iatrei lang hapdeng ka Congress Meghalaya bad ka UDP bad la wan kane ka kynhun ban thaw Sorkar, ha kaba la shimti pat i Bah D.D.Lapang kum u Chief Minister nangta i Bah J.D.Rymbai ruh. Hadien shipor la wan bujli noh pat da u Dr.Mukul Sangma ha ka jaka i Bah Lapang ha u snem 2009.
Ha kane ka jingjia ruh, ki MLA Seng Trai-ri ki hap ban shu bud bad snoh rdin bad kiwei ki Seng heh, haba ki duna briew.
Haba mih ki jingkylli ba kita ki Seng Riewlum ki leh aiu, kane ka dei ka jubab, ba haba ki paidbah nongjied ki jied bun ia ki Seng Congress bad NPP, ki Seng Trai-ri kin lah leh aiu? Ki shu shah ring kadiang-kadiang kamon-kamon, khamtam mynta ba iadon tang kumtei 10 ngut hi tnok.
Ha u snem 2013 ruh, wat la ki kiew khyndiat ban ia kaba long ha u 2008, hynrei ka UDP ka ioh tang 11, HSPDP-4, KHNAM lei khlem ioh. Ha kane ka kynti 2018 pat, la pynhiar ki paidbah sa tang 7 ngut ia ka UDP,HSPDP-2 hi bad KHNAM-1, baroh lai seng tang 10.
Ka NPP kaba khlieh da u Chief Minister Conrad Sangma kaba don 19 ngit ki MLA ka ialam ia ka Sorkar mynta.
Kynnoh ia ka UDP Halor ka shuki CM
Ha kine ki sngi la iohsngew pat sa ia ki nia politik khar madan hana ba dei ka UDP kaba pynduh Chief Minister ia u Khasi namar ki kyrshan ia u Conrad Sangma.
Ym don mano-mano napdeng ki MLA NPP na Khasi-Jaintia kiban nud ban kren paidbah kumtei. Lada jia ba don kiba shu phasiaw sharud-shakiar te kata kan long tang ka phasiaw politik hi. Hynrei ym don kum kata, namar ka NPP hi ka la rai lypa hapoh ing lajong ba lada ka Seng ka ioh bun na Garo Hills ne na Khasi Hills, na ka jaka ba ioh bun ki MLA, kan don hok ban long nongialam kum u Chief Minister. Kumta ka la ioh 11 ngut na Garo bad 8 na Khasi, kumta la shong shuki CM na Garo Hills.
Nangta ha ka jaka ban kylli na ki Seng trai ri Riewlum kiba shu shong shuki shipor-arpor, kylli na ki Congress kein kiba la bun ki rangbah naduh u Capt. Sangma bad kiwei, ter-ter haduh u Dr.Mukul Sangma, ki la leh aiu?
Mano ba la ieh lyngkrang ia u pud u sam, bym shym pyntreikam ia ka Mining Policy, ILP, ia ki thungkam thungjam, ka bamsap bad kum kitei kiba la pynhiar ia ka jylla bad buh jingeh katne ia ki paidbah?
Nang Sei Noh Ia Ki Samla Don Sap
Ka synshar-khadar da ki rangbah mynshuwa, haba ki paidbah ki dang leit ai khaw, ai ruti, ai jhur, wat ka pisa ruh 5,10, 50,100 tyngka ban kit bok ia la ki kandidied, ka dang khuid shisha. Mynta ba la mih da ki kandidied na ki Seng bad ki Kompeni bapher-bapher, ki paidbah ruh ki la jied beit tang ia kiba lah ban ai, don ruh sa ki IPS (Ai Pisa Shuh), jot ka pyrthei bad jynjar hi ki paidbah baduk ha kaba kut. Ud lynter hadien ki ilekshon bym don um, dawai, surok, ka ding ilektrik, ki kam ki jam, ka rep ka riang bad duna lut nadong-shadong, namar la jied matlah tang ia kiba ai tyngka, kaba shu muja shipor tang kum ka jingphohsniew.
Lada ka jait bynriew ka dei ban koit bad khiah krat noh, ka donkam ban pyneh daw noh shimet-shimet. Long ki briew kiba thymmai, iarap bad pynshai ia ki babieit pisa. Shim katba mon, tangba wat pyniap ialade, ia ki khun ki kti lajong, ia ka jaitbynriew bad ia la ka ri.
Ki rangbah barim, B.B.Lyngdoh, S.D.D.Nichols Roy, G.G.Swell, R.S.Lyngdoh, Hoover Hynniewta, P.R.Kyndiah, D.D.Pugh bad kiwei ki la leit lut, nang khreh mynta da ki Samla rangbah batbit, bakhuid, ba tipbriew, bashemphang, ba kin sdang na barit ter-ter, ba kin shimti pat ia ka synshar-khadar, ynda la leit sa kiba mynta.
Ka Jingim-Jingiap, Jingphuh bad Jingiap Stai kan shong ha phi ki paidbah, lang bad ngi kiba dang iadon. Ban shu lapmiet ka shad mastieh haba dang muja, kynmaw ruh ban hap shad tymblong lynter haba ban ki jingjynjar.
Kumba jied ia ki draibar bad ki mistri kiba bit, jied kumta ruh ia ki nongialam. Lada bakla shi bakla, ngin nang ngam shi ngam sha ba kham jyrsieh.
Sainmideiwi Ryngkhlem says
Nga te nga da thrang jur jur jur………….. ban ioh jingsneng na kum ki ne ki rangbah Tang ba nga dei u Khun baduk na nong kyndong ha ei ngan shem. Kumno keiñ ka lawei ka Ri Khasi ba ieit Jong nhi? nga kwah ban tip lypa.
Donhok.Kshiar says
Ngam kwah ban kynthoh iano iano ruh na mar haba peit iaki Party trai ri kin lah leh ai u hi baba ngi phet jngai bd ngim pynjop hi.