Nongstoiñ: U bah Vincent H Pala MP ka Lok Sabha u la pynshai paidbah halor ka mat dewiong da kaba u la ong ruh ba ki paidbah kim dei ban sngewthuh bakla ba u dewiong u la lait hynrei katkum ka jingong jong u bah Pala u dewiong um shymla lait bad ia ka rukom tih thliew khnai ruh la khang noh shi syndon.
Ia katei ka jingpynshai halor ka mat dewiong u bah Pala u la ai jingkren ha ka jingialang kaba la long ha Nongstoiñ ha ka jingrakhe ia ka lyngkhuh sngikha jong u Rajiv Gandhi bad u bah Pala u la ong ruh ba ia ka case khang dewiong ka sdang ha ka por ba ka Congress ka don ha ka bor bad ha ka por jinglong Myntri Rangbah u Dr. Mukul Sangma bad ka case ka iaid na kapor sha ka por bad kadon ruh ka jingsdang bad ka jingkut.
Shuh shuh u la ong ruh ba baroh hi ki la iashimkhia bha halor ka mat dewiong bad ha kapor ba ka seng Congress kadon ha kabor kala ialeh shitom ban iakhun ia ka kam dewiong ha kaba kala buh ruh ia ki nongiasaid aiñ kiba paka bad u la ong ruh ba ka sorkar Congress ha kato kapor ka sngap ruh ia ka jingai jingmut ruh jong kawei na ki Seng kaba la iakhun ia ka kam dewiong khamtam ka HNLOCTPA bad kane ka jingiakhun ia ka kam dewiong ka iai bteng ruh haduh ka sorkar jong u Conrad Sangma kum u Myntri Rangbah namar ia u dewiong ym shymla khang da ka Congress, ne BJP hynrei dei ka Ïing Bishar kaba la khang ia u Dewiong (NGT).
Ym tang kata u bah Pala u la ong ruh ba ka jingeh ka long ba haduh mynta ym pat don ka mining policy bad ia ka hukum ba la ai da ka ïing bishar ka dei sa ka kamram jong ka sorkar Jylla ban pynshai (Interpret) ia kato ka hukum lada u dewiong u dei jong ka sorkar ne jong ki trai khyndew trai par bad lada u dewiong u dei jong ki trai par trai khyndew ka sorkar jylla ka hap ban pynkhreh ia ka blue print lane ka master plan ha kano ka rukom ban ai mining lease bad ruh kata ka jaka ka hap ban dei ka geographical information system bad shibun kiwei kiwei ki jingdonkam khnang ba yn lah ban ai mining bad haduh mynta ym shym pat la lah ban leh ia kitei ki jingdonkam bad ka jingeh ka long ba lada ka sorkar ka leit ban survey ia ki jaka hato ki trai jaka ki ai ne em ia ka sorkar ban leh survey na ka bynta ban shna ia ka policy bad haduh mynta ym pat lah ban shna kumta u la ong haei kan lait ta ka dewiong.
Ha kaba iadei pat bad ka aiñ MMDR Act na ka liang jong u Ma Pala u la ong ba u la kylli na ka sorkar BJP hapoh Delhi bad u la ong ruh ba ka Meghalaya kadei ban lait na katei ka MMDR Act khnang ba ban ai ia ki license kan shong ha ka sorkar jylla bad ruh ban pyntikna ia ki jaka kan shong ha ki District Council bad u la ong ruh ba ka mat pyllait dewiong kadei kawei na ki mat iakhun election jong ka BJP hynrei haduh mynta ym pat iohi dak bad ha kaba iadei bad kane u la leit ban iakynduh ia u Myntri ba dei peit ha Delhi bad na ka liang jong u Myntri u la iathuh ba ia katei ka mat dewiong kila rai ban nym leh bad katei ka paw ba ka BJP kala thong ia ki paidbah bad haei un lait ta u dewiong.
Nalor u dewiong ba ki trai jaka bad trai par ki don ka sorkar kan sa lilam noh bad ia ka dor die ia u dewiong na ka shi ton 10% yn ai sha ka Coal India Ltd, sha ka NGT bad 20% yn buh sha ka jaka bala phah ka sorkar bad 10% sha ka tnad DMR kaba dei ka Royalty bad ka jingioh jong u trai ba die dewiong kan long sa 50% na ka dor die bad ia kane ka pisa yn lei tai hi da ka sorkar sha ki trai dewiong te haei ka lait ta ka dewiong bad kane kapor ka bynta ym lah shuh ban shu thok ia u paidbah namar ki nongtrei dewiong mynta kidei kiba la stad suda ym shuh kum ha ki 20 snem mynshwa ba kiba bun ki nongtrei dewiong kidei ki bym pat da shemphang ha ka jingnang jingtip.
Phi don ban ong eiei?