Rev Kyrsoibor Pyrtuh
“U la poi kham jan sha ka Nongbah (Jerusalem), bad haba u la їohi ia ka, u la їam na ka bynta jong ka…” (Lukas 19:41).
U Lukas u їathuhkhana ba u Jisu u їam na ka bynta ka Jerusalem, hynrei balei u їam ka long ka mat kaba lehse ngin sa ia puson ha kawei pat ka por. Naduh ka spah snem ba nyngkong bad haduh mynta ka Jerusalem ka dei ka Nongbah jong ka jingїaumsnam. Ha ka por ka Hima Rom ka Jerusalem bad ka temple ki la shah hiar thma bad shah pynjot bunsien. Ha ki thma “crusade” ka Nongbah Jerusalem ka la lyngkien da ka snam namar ka jingїapynїap kaba shyrkhei bad mynta hapoh ka Ri Israel ki nong Palestine lane ki Arab jong ka Palestine kim don ka jaka shongneh, ki im syier mynsiem bad ki sheptieng ia ka Sorkar Israel kaba thombor ia ki. Kumta ki angnud bad їakhih na ka bynta ka jinglaitluid, ban synshar hi da lade їalade bad kane ka jingїakhun ka kynthup ruh ia ka hok ban їoh kynti ia ka Nongbah Jerusalem.
Shi snem mynshuwa, ka jingrwai Jerusalema kaba la thaw bad rwai da u Master KG bad ka Nomkebo Zekode, ka la long ka jingrwai kaba pawnam bad ka la saphriang kylleng ka pyrthei. Kane ka jingrwai ka la nang paw bad saphriang shuh shuh sha ki kyndong kynshrot jong ka pyrthei hadien ba shi kynhun ki samla na Angola, kiba la tip kum ki “Fenomenos” ki la shad sngewbha ha ki sur kynjih bad ki kyntien kiba shoh mynsiem jong kane ka jingrwai. Kane ka jingrwai ka la long ruh ka dawai bah ha ka por jong ka khlam Covid19 bad ha kylleng ka pyrthei la sakhi ba ki briew, bad khamtam ki nongtrei ka koit ka khiah ki shad pynjahthait, ki shad pyntngen bad ki shad da ka jingkyrmen ha ki sur kiba bang kiba u Master KG u la thaw. Ym lah ban len ba ka jingrwai Jerusalema ka long ka sur jingtngen bad ka sur jingkyrmen. Ka jingrwai ka la pawnam kat haduh u pud ba la pynlong ia ka “Jerusalema Dance Challenge” ha ki rynsan jong ki social media bad naduh ki Nongsynshar haduh ki Riewniam ki kubur bad їashim bynta.
Ka jingrwai bad jingshad Jerusalema ka mih na ka khyndew jong ka Ri South Africa, ka dei ka jingrwai bad jingduwai jong u/ka nongrwai ba u Blei un ialam ia u/ka sha ka nongbah jong ka jingsuk. Katkum ka kotkhubor Vanguard, ka jingrwai Jerusalema ka ai mynsiem bad ai jingkyrmen khamtam eh ia ki nong Palestine ne ki Arab jong ka Palestine bad ha ka video kaba la ring ha ka kyntoit shnong kaba kyrteng ka Babal Majlies kaba don ha East Jerusalem, ki samla ki їashad ha ka sur jong kane jingrwai ryngkat ka rukom shad tynrai jong ki. Kaei kaba shon bad ktah eh ia ki nong Palestine ne Arab jong ka Palestine ka dei ki kyntien bad ka jingmut kiba don ha kane ka jingrwai. Ka jingrwai ka dei ka jingduwai ba u Blei un ai pat ia ka Nongbah jong ka jingsuk. Ha kajuh ka por ka dei ruh ka jingduwai ban ioh ka jingїada, ka jingїalam lynti bad ka jingkmen. Bad ki kyntien jong ka jingrwai ki long kumne:
“Jerusalema ikhaya lami (Jerusalem ka dei ka їing jong nga)
Ngilondoloze (Їada/sumar ia nga)
Uhambe name (Їaid bad nga)
Zungangishiyi lana (Wat ym їehnoh ia nga)
Jerusalema ikhaya lami (Jerusalem ka dei ka їing jong nga)
Ndawo yami ayikho lana (Kane kam dei ka jaka jong nga)
Mbuso wami awukho lana” (Ka Hima jong nga kam don hangne)
Katkum u Samer Hussam Abu-Esheh, u samla nongrwai u ong ba kane ka dei ka jingrwai kaba kyrpang jong ki nong Palestine bad u sngew kumba u nongthaw bad nongrwai jong kane ka jingrwai ki dei ki nong Palestine. Ki nong Palestine ne ki Arab jong ka Palestine ki їam pait dohnud bad ki mong ka mynsiem haba ki pyrkhat ia la ka jong ka Nongbah kaba kim lah ban kam trai.
Hoid, ka kyntien Jerusalem ka mut ka Nongbah jong ka jingsuk, hynrei ha Jerusalem ym don jingsuk bad lyngba ki por ka dei ka Nongbah jong ka jingїaleh thma. Ha ka snem 1948 ka Ri Israel ka la phiah ia ka Jerusalem ha ki ar bynta, kawei ka Jerusalem Sepngi na ka bynta ki nong Israel bad kawei pat ka Jerusalem Mihngi na ka bynta ki nong Palestine. Ka pyrthei ka sakhi ruh ia ka jingїakynad hapdeng ki Jiw bad ki Arab jong ka Palestine bad ruh ia ka jingthombor jong ka Sorkar Israel. Ha kane ka jingїakynad bad jingthombor da ki hajar bad phew hajar ngut ki Arab jong ka Palestine ki la duh noh ia ki їing ki sem, ki jingdon jingem, ka khyndew ka shyiap bad ki la kylla nongwei ha la ka jong ka Ri bad da ki phew hajar ngut ruh ki la phetwir sha kylleng ka pyrthei. Mynta ki nong Palestine bad kito kiba la phetwir ki thrang dik dik ban leit phai sha la ka Ri bad ka Nongbah ba ki їeit thep mynsiem. Kumta ka jingrwai Jerusalema ka pynkyndeh, ka ai mynsiem bad ai jingkyrmen ia ki.
Hoid ka jingrwai bad jingshad Jerusalema ka long kaba pawnam, hynrei kam dei pat ka jingrwai kaba thymmai. La pynїadei ne pynїahap ia ka bad kawei pat ka jingrwai Gospel tynrai kaba kyrteng “Jerusalem Ikhaya Lami” kaba don ha ka kot jingrwai jong ka Balang Methodist, ka “IsiXhosa Methodist Church hymn book” bad ki riewngeit Khristan ha ka dewbah Africa ki la їarwai shit rhem ia kane ka jingrwai ha ki sur shem mynsiem jong ka dewbah. Katkum u Noksi Mlambo, ka jingrwai Gospel tynrai ka kren shaphang ka Jerusalem kaba thymmai jong ka Kitab Jingpynpaw bad ka jingkular jong u Blei ban thaw ia ka bneng bathymmai bad pyrthei bathymmai (Jingpynpaw 21:1-2). U Їoannis u angnud bad їohipaw ba ha kawei ka sngi u Blei sa shisien pat un shong un sah ryngkat junom bad ki khun bynriew, bad ka pyrthei-mariang kan dap da ka jingsuk bad jingkmen. U nongthoh ia ka shithi sha ki Hebrew ruh u pynpaw ia kata ha kine ki kyntien- “namar ngim don hangne ka nongbah ba їaineh, hynrei ngi ap khmih lynti їakata ka ban sa wan”. (Hebrew 13:14)
Ka jingrwai Gospel tynrai ka “Jerusalem Ikhaya Lami” ka kdew ia ka pyrthei ka ban sa wan bad ka dei ka jingduwai jong u nongrwai shem mynsiem ban їoh shongthait junom ha ka Jerusalem bathymmai, ka shnong ha kaba ki jingpang kim don shuh, ki kam pyntriem, ki kam runar kim don shuh bad ki ummat ruh kim jaw shuh. Kane ka dei ka jaka ha kaba baroh ki nongїaid pilgrim kin pynkut ia ka jingїaid lynti.
Ki Khristan ki ngeit ba ka pyrthei kam dei kaba kut ia ki bad ki ap khmih lynti ia kawei pat ka pyrthei kaba khambha, kaba ki nam ka Bneng. Ki ngeit ruh ba u Jisu u la pynkhreh ia ka Bneng na ka bynta ki khun bynriew.
Wat la ka don ka jingїapher hapdeng ka jingrwai Jerusalema ba la thaw da u Master KG bad ka jingrwai Gospel tynrai ka “Jerusalem Ikhaya Lami”, hynrei u Master KG u pynpaw ia ka jingthrang ban im bad їohshong ha ka shnong ne ka pyrthei kaba khambha. Ban im ha ka imlang sahlang kaba shngaiῆ, kaba dap da ka jingkmen, jingsuk bad jingkyrmen.
Ha ka jingrwai Jerusalema u Master KG u kdew ba ka Jerusalem ka dei ka їing bad u nongrwai u mutdur ruh ia ka їing kaba sha lyndet ka pyrthei. Ki lain kiba bud pat ki pynpaw ba u Master KG bad ka Nomkebo Zekode ki їakren badno re badno uba lah ban sumar bad їada ia ka jingim jong ki mynta. Ka Nomkebo Zekode ka nongrwai kaba rwai ia ka Jerusalema ka ong ba ka thrang dik dik ba u Blei un їalam ia ka sha ka Nongbah Jerusalem, ka shnong jong ka jingsuk bad jingtngen. Ha ka saiῆpyrkhat jong ka, ka Jerusalema kam dei ka Jerusalem jong ka Ri Israel kaba mynta, hynrei ma ka ruh ka їohipaw, ka duwai bad angnud ban im ha ka shnong jong ka jingsuk, ka jingkmen bad ka jingkyrmen.
Sa shisien pat ngi їoh ia ka aїom pyrem, ka aїom jong ka jingkyrmen bad jingim bathymmai. Ha kane ka aїom ngi kynmaw ruh ia ka jingmihpat u Jisu Khrist. Ka jingmihpat ka thew ia ka jingkyrmen bad jingim bathymmai. Ka jingrwai bad jingshad Jerusalema ka pynpaw ia ka jingkyrmen ban їoh ia ka Ri kaba suk bad ba shngaiῆ. Ka dei ruh ka jingїaksaid bad jingkyrpad ba u Blei un kdew lynti, un sumar, un їarap bad їada ha ka jingїakhun na ka bynta ka pyrthei bathymmai.
Amen
(Їa kane ka sermon la ring jingmut de na ki artikl jong u Suraya Dadoo bad Nkosi Mlambo. La kyrpad ia ki nongpule ban peit bad sngap ia ka jingrwai JERUSALEMA ha ki video kiba lah ban їoh ha ki youtube channel)
Phi don ban ong eiei?