Rev Kyrsoibor Pyrtuh
“…U Jisu u la leit sha ka shnong ba la khot, ka Nian…U briew uba la iap u long u khun nyngkong jong ka… riewkynthei…Haba u Trai u la iohi ia ka, la pyndap ia ka dohnud jong u da ka jingisynei ia ka…U Jisu u la ong, “Ko Samla to khie joit, nga ong ia me.” (Loukas 7:11-14).
Ka khlam Corona ka la pynjulor ia ka jingim- naduh ka bylla sngi ki rangli-juki, ka kamai kajih, ka pule-puthi ki nongshong shnong haduh ka ioh ka kot jong ka Jylla bad ka Ri. Ngin donkam ia ka kambah kaba khraw ban khyllie bad pynim biang ia ngi na kane ka jingjulor kaba shyrkhei. Hapdeng ka khlam ngi kyrmen ia ki kambah bad jingpynkhiah.Ki khun bynriew satlak ka pyrthei ki ia-duwai, ki ia-pan, ia-kyrpad bad ia-khun ban ioh ka jingpynkhiah bad ban shem ki lad ki lynti ban iada ia ka jingim na ka khlam.
Ki jingthoh Gospel ki iathuh shaphang ki kambah ba u Jisu Khrist u leh ha kane ka pyrthei bad kine ki kambah ki long ka bynta ba kongsan jong ka jingim, ka jngtrei bad ka mission jong u. Ka jingim bad jingtrei U Jisu Khrist kam shym la long kaba jrong, naduh ba la pynbaptis ha ka wah Jordan haduh ka jingsah narphna ia u ha u Lum Kalbari, u Jisu u la pynjia long kumba lai phew tylli ki kambah.
Ka jwat ban pule bad sngewthuh ia ki kambah u Jisu Khrist. U S.J Samartha u ong, “kam long kaba jem ban thoh shaphang ki kambah bad ban pynlong ia ka khubor ba ki don kiba larkam ha kane ka juk stad. Ha kajuh ka por pat, ki kambah ki dei ki sakhi kiba pynpaw shynna ia ka bor bad maian Blei kaba treikam lyngba u Jisu Khrist uba la wan longbriew sha ka pyrthei bad uba treikam hapdeng bad ryngkat ki khun bynriew na ka bynta ban pynlait im bad pynlait luid ia ki briew”. Ia ki kambah u Jisu Khrist dei ban pule da ka iit khmih jong ka pyrthei bad ka imlang sahlang kaba ud jynjar sat.
U Cecil Hargreaves ha ka kot, The Miracles of Jesus (Ki Kambah U Jisu), u ong, “ki kambah ki dei ka jubab jong u Blei ia ka jingduwai ba hok bad ka jingiam kthang u Jisu ryngkat bad ki khun bynriew kiba shem shitom bad kiba shah ban bein”. Ki kambah ki jia long ha ka por, ha ka Ri bad ka imlang sahlang ba u Jisu Khrist u im bad treikam. Kumta ngim lah ban pynshai shynna ia ki kambah U Jisu khlem da pule bad sngewthuh ia ka por bad ka jaka ba u Jisu u im bad ia ka jinglong jingman jong kato ka juk. Ngim lah ruh ban pule ia ki kambah shabar na ka jylli ba u Jisu u treikam. Ngim lah ban shim ne rah ia kine ki kambah bad ban mutdur ne pynbor ba ki dei ban jia long mynta thik kumba ki la lah jia ha ka por u Jisu.
Ki kambah u Jisu ki don aiu ban ong? Kaei ka dor bad jingmut jong ki ha kane ka juk, khamtam eh hapdeng kane ka khlam? Hato ki ai jingkyrmen? Katba ngi dang puson, ka long kaba sngewsih ba ka kambah ka la iaid lait noh na kawei ka longkmie kaba la duh noh ia i khun iba ka la pun ha ka 28 tarik u Naitung 2020, tang namar ba kam shym la lah ban ioh ia ka jingsumar ha ka por kaba biang na ki Hospital ha ka Nongbah. Lehse, kiba bun kiwei ki kambah ki la iaid lait noh na ngi ha kane ka por khlam.
Ka Gospel u Loukas 7:11-14 ka iathuh shaphang ka kambah ba u Jisu u leh ban pynim pat ia u khun ka riewkynthei na ka shnong Nian. Ki kyntien na kitei ki dkhot ki ong, “…la pyndap ia ka dohnud jong u da ka jingisynei ia ka…” Ki kambah kiba u Jisu u leh ki mih na ka mynsiem jong ka jingsngew synei bad jingsngewlem. Hynrei ha u Jisu kam dei tang ka jingsngew, ka “jingsngew” la ka long ka jingsngew synei ne jingsngewlem ka long tang kumne, u/ka briew haba ki iohi ia ka jingjynjar kiwei ki lah ban sngewlem ne sngewsynei, pynban ki shu peit sngewlem na pajih bad kim kner ki kti ban iarap. Ha u Jisu kam kut tang ha ka jingsngew, U Jisu u iashim bynta lang bad ki briew kiba shah ban bein, kiba shem shitom bad kiba shah jynjar. U iam kthang bad u iakhun ryngkat bad ki, bad na ka bynta jong ki. Ha kata ka jingiakhun u leh ia ki kambah bad ki kambah u Jisu Khrist ki mih na ka mynsiem ka jingiatip lem bad na ka jingkyang kaba jam jong ki briew kiba shem shitom bad kiba shah jynjar.
U Jisu u ia buh kti lang bad ki paidbah ban leh ia ki kambah. Ha ka jingpynim pat ia u Lasaros, u Jisu u hukum ia ki para shnong bad ki para marjan kumne “pyntyllun noh ia u mawkhang” (Ioanis 11:39). Ha kane ka khep ym tang u Jisu uba leh ia ka kambah, hynrei ki para shnong ki ia shim bynta lang ha kaba pynjia long ia kane ka kambah.
Ha kane ka juk, lehse ym lah ban mutdur bad ym lah ban pdiang ba u briew uba la iap bad ba la dkut mynsiem un lah ban khie im biang bad mihpat. Hynrei khlem artatien da ka mynsiem ka jingiatip lem bad da ka jingiashim bynta lang ngi lah ban khyllie biang iwei ia iwei na ka jingduh jingkyrmen, ngi lah ban pynkhiah ia kiba pang bad ngi lah ban ai pat ka jingim ba pura bad ba dap kyrhai ha ki rangli ki juki, ki nongbylla sngi bad ki nongshong shnong.
Hapdeng kane ka khlam ngi ud bad iam, U Blei lyngba u Jisu Khrist ruh u ia ud bad iam ryngkat bad ngi. U Jisu u iakhun ryngkat bad ngi. Ngi don ka jingkyrmen ba ki kambah ki jia bad kin iai jia namar ba ngi iohi ia ka mynsiem iatip lem bad ka mynsiem ba shit rhem ha ki nongtrei ASHA, ki Anganwadi, ki Dorbar Shnong bad ki samla kynthei bad shynrang kiba trei shitom phra la ka sngi ban iarap bad kyrshan ia ki para briew bad ki nongshong shnong ha kane ka por khlam. Niuma, khlem da klet ruh ia ki Nurse, ki Doctor bad ki riewstad kiba sumar ia kiba ioh pang covid-19 bad kiba dang iai thud bad trei minot ban shem ia ki dawai, ki lad jingsumar bad jingiada na kane ka khlam.
Sa kawei ka kambah kaba ma ngi ki nongshong shnong ngi dei ban pynjia long hadien ba la shem ia ki dawai, ki lad jingsumar bad ki lad jingiada. Kata ka kambah ka long kane, ba baroh ki nongshong shnong salonsar ki dei ban ioh ia kita ki dawai, ki lad jingsumar bad ki lad jingiada khlem da pyniapher kyrdan ne jaitbynriew bad dei ban pynioh ia ki ha ka dor kaba jem bad ba biang briew, kaba ki rangli ki juki bad ki nongbylla sngi ki kotbor. Nalor nangta ngi dei ruh ban pynthymmai bad pynim pat ia ka koit ka khiah bad ka sumar pang (Health Care) ha baroh ki shnong ha ka Jylla.
Ki kambah ki jia hangne ha pyrthei bad u Jisu u leh ia ki kambah ha ka pyrthei kaba pang, kaba duk, ba kyrduh bad ba iapthngan.
Ka pyrthei kaba ban bein bad ba khnoit bein ia ki para briew. Ki kambah ki jia namar ba U Blei u iashim bynta lang bad ngi ki briew kiba ud jynjar sat. Ki kambah ki mih ym tang na ka mynsiem sngewsynei, hynrei na ka mynsiem iatip lem. U Jisu u dei u briew uba ka ktien bad ka kam ki ia iaid ryngkat. U John Chyrsostom, u kpa ka Balang hyndai u ong, “u Jisu u pynkhreh ia ka jingtrei jong u da ka ktien bad hadien pat un sa pynthikna bad pynskhem da ki kambah.” Ha ki Kam Ki Apostol 2:22, la pynkynmaw ba ia ki kambah la pynjia long da u Jisu u khun jong u briew, u briew uba la pynkyntang. Ym tang katta, u D.S Cairns ha ka kot , The Faith That Rebels (Ka Jingngeit Kaba Ieng Pyrshah), u ong ba u Jisu u don ka jingngeit kaba ieng pyrshah ia ki bor bymman bad ki runar kiba ban bein bad khnoit bein ia ki para briew bad kiba pynjot ia ki para jingthaw. Da kane ka jingngeit kaba ieng pyrshah U Jisu u leh ia ki kambah.
U Blei un kyrkhu.
Phi don ban ong eiei?