Shillong, 11 Nailar:
Hynnin ka sngi, la pynlong ia ka Seminar, ha iing dorbar Mis sion, halor ka phang “Ka bynta ki kot khubor, ka jaitbynriew bad ka syn shar paid bah ha Meghala ya, ka jingioh mad bad jing khmih lynti” bad katei ka dei, kum shi bynta jong ka jing rakhe 25 snem jong U Rupang.
Haba kren ha katei ka seminar U ma Sniawbhalang Dhar, uba long u kongsan, u la pynpaw ia ka jingsngewlynngoh ba ka kot khubor Rupang ka la dap 25 snem ha kaba u nang mut ba dei ka jingrakhe jingdap kaba 15-16 snem. Haba phai sha ka jing don kam ki kot khubor u Ma Sniaw u la ong ba ki kot khubor ki ai jingtip khambha ia ki jingjia ha ka jylla bad ha ka Ri hi baroh kawei. U la ong ruh ba katba nangiaid ki por ki kot khubor Khasi ki la nangkiew ha kaba ka don ruh ka jingiaknieh iew, kaba jur hapdeng jong ki.
U Myntri ka tnad PWD u la ong ruh ba ki khubor ki long kiba sngewtynnad, ki kren ia ka jingshisha ki don ki jingthoh ba ki iaroh ki don pat ki jingthoh ba ki kynthoh, hynrei bunsien hi ki ai jingtip kaba paka bad kaba dei. “Khlem ki khubor ki kam ka sorkar ki sah ha ka um dum hynrei ka jingdon jong ki khubor ka pynlah ia ka sorkar ban trei khambha , namar tang shu bakla ki la thad madan bad kane ka pynlong ba kin husiar bad ban pyrkhat bha shuwa ban leh kino kino ki kam bad ka long ruh kum ka jinghikai ba kin long kiba adkar bha” ong u Ma Sniaw.
U Ma Sniaw u la ong ruh ba ki briew ki ieit ban pule kot khubor Khasi, namar la thoh ia ka ha ka ktien lajong . Ki khubor ki lah ban poi sha manla ki jaka ba wat ki mobile ruh kim don net work, ong u Ma Sniaw haba kren sha ka jingsaphriang jingtip kylleng kylleng ba ki khubor ki pyntip ia ki paidbah.
Khyndiat haba kren shaphang u rupang u Ma Sniaw u la ong ba u kot khubor Rupang u dei u khubor ba ki paidbah khamtam ha ki nongkyndong ki sngewtynad bha ban pule ha kaba ym tang ba ki pule, hynrei ki ioh ruh ban ia shim bynta lang lyngba ki jingthoh ba ki phah da ki mobile jong ki ha ki kolom bapher bapher jong u. “Ki don bun ki briew kiba smat ban pule khubor ha kaba kane ka jingmlien jong ki ka pynlong ia ki ba wat tang ka sha ruh kim sngew nang ban dih lada ym pat ioh pule khubor” ong biang u kongsan. U Ma sniaw u la ai khublei kitbok kit rwiang ruh ia u khubor rupang ba un nangkiew shaphrang ha ki kam jong u “Ngam don eiei ban ai hynrei ngan ai ka jingiatreilang haba donkam, ka jingkhang jong nga kum u Myntri sorkar ka plie 24 kynta ia kiba donkam” pynkut u Ma Sniawbhalang Dhar, Myntri ka tnad PWD.
Ha katei ka sngi, ka la don ruh ka jingkren halor ka phang, ka histori ki lad pathai khubor ha Meghalaya. Ka jingroi bad ka jinghiar, ba la kren da U Bah SK Blah Assistant Professor jong ka Seng Khasi College, ha ka political Science, ha kaba ula kynthoh jur, ba ki kotkhubor, ha ka Jylla, ki ju ia thoh lang ia kajuh kajuh ka khubor, ha kaba kam don ka jingiapher hapdeng kawei ia kawei pat bad ula ong ruh ba u ioh jingtip, ba ki don ki nongthoh khubor, kiba trei lang ia ar lai tylli ki kotkhubor ha kajuh ka por. Nangta, ula pynsngew ruh ba ki kotkhubor, ki hiar bha ha ka jingbuddien, ha kaba ki thoh tang ia kaei ka khubor, kaba la tih bad buddien da kiwei pat, khamtam ia ki jingtih bniah, kiba la ju leh da ki sengbhalang bad ka dei ruh tang kumta hi, ba ki thoh khubor, katba nalade kim ju pynlutpor ha ki khubor kiba buddien bad kiba tih bniah.
U Bah MN Syiem, u kren halor ka phang ki lad pathai khubor bad ka hok ban ioh jingtip ha Meghalaya. Halor katei ka phang, U Bah Syiem, ula kren halor ka jingioh lad jong ki kotkhubor, ban tip ia ki jingtih bniah, lyngba ka jingdon jong ka ain pyntip paidbah, ha kaba u ong ba mynta ki kotkhubor, ki lah ban lum da kaba suk ia ki jingtip, ban ia kaba ki shem shitom shibun mynshwa, ban leit wad na ki tnat Sorkar. U Bah Syiem, ula kynthoh ruh, halor ka jingbym buddien jong ki kotkhubor, halor ki khubor kiba kongsan, kumba la jia ha ka skhim thied tin jong ka sorkar, kaba la sei madan da ka seng, kaba ula ialam ha u snem ba ladep.
U bah AW Rani Assistant Professor Policial Science jong ka Synod College, Shillong, u batai ba ka bynta ki lad pathai khubor, ha ka synshar paidbah ha ka jylla, ha kaba ula pyni, ba ki kotkhubor, ki dei u paia, uba saw jong ka synshar paidbah ha ka ri India hi baroh kawei. La pyniaid ia katei ka sien shong kaba nyngkong da U Dr JS Shangpliang.
Ha ka sien shong kaba ar, la iakren ia ka phang jong ka bynta ki lad pathai khubor bad ka jing ia kynad jaitbynriew, ba la kren da U bah Sumar Sing Sawian, nangta sa ki lad pathai khubor, ki balang bad ka imlang sahlang, ba la kren da U Rev Dr OL Snaitang bad nangta sa ka jingeh ki lad pathai khubor, ka jingdonkam ban pynthymmai, ba la kren da U Bah Billy Domes Editor Dongmusa. La pyniaid ia katei ka sien shong kaba ar, da U Dr DRL Nonglait.
Ha ka jingialang pynwai la long kongsan, da U Rangbah LS Passah, uba dei U Coordinate Director jong ka ICSSR NEHU.
Phi don ban ong eiei?