Ex. Rev. K. Langrin
Kano kano ka pop kaba dang sah ha ka jingim jong ngi ka long kaba sniew bad kaba ialam sha dujok. U nongrwai shem mynsiem u ong, “Lada pop ka shu dang sap, ha ka por ba phi phin iap, lei lei phim ioh rung hangta”.
Hangne ngi sngewthuh ba lada tang iwei i pop iba rit i dang sah khlem jingmap ha ka jingim ngi da lei lei ngim lah ban leit sha bneng. Te lada ia baroh ki pop jong ngi la map, ngi la thikna ban leit sha bneng. Pynban ngim ju kynmaw ban klylli ialade-Hato ia ki pop jong nga baroh la map? Kiei ki jait pop kiba don hapoh jong nga?
Paralok baieit, nga thoh ia kane katkum ka Baibl da kaba ngan iehnoh shuwa ia kiwei ki kot jinghikai jong kiwei ki jait niam. Katkum ka Baibl, ki don ki pop ba lah ban kylla bamut, ki don ruh ki pop ki bym lah ban kylla bamut. Lada ngi iakren shaphang ka pop, khlem pep baroh ngin ia peit kliaw tang shaphang kaba pyniap briew, kaba klim, kaba tuh, kaba sakhi lamler, kaba mane bleithaw, kaba leh awria, kaba iashoh ia dat, kaba pynkhein ia ki ain shnong, ain balang, bad kumta ter ter ia kiba ngi niew ba ki long ka pop.
Hynrei ngim ju pyrkhat pat ba ki don ki pop kiba ngi lah ban kylla bamut, ki don pat ki pop ba ngim lah ban kylla bamut, ka long kaba dei ba phin ong ba kiba leh ia kitei ki jait pop kim lah shuh ban leit sha bneng. Hynrei na ka bynta jong kita kiba la kylla bamut bad kiba la ioh jingmap ki lah ban leit sha bneng. U syiem David bad u Saul jong ka Tarsos ki long ki nongpyniap briew hynrei haba ki la kylla bamut ki la ioh jingmap. U Syiem David bad ka kynthei Nong Samaria kiba la hap ha ka pop klim ki la kylla bamut bad ki la ioh jingmap. U Sakhaios uba long u nongbam klop bad uba tuh u la lah ban kylla bamut bad u la ioh jingmap. U Petros uba la kyllon bunsien haba u la kylla bamut u la ioh jingmap. Nalor kitei ba nga la kdew ki dang don bun sa kiwei kiwei de kiba la artatien ba kin kylla bamut haba ki la leh ia bun ki pop, pynban ki la ioh jingmap. Ki bym lah ban leit sha bneng ki dei kita kiba la leh ia ki pop hynrei kim sngewthuh ba ka jingleh jong ki ka long ka pop. Lada ialap shaphang ka jingkylla bamut ia kiba kum kita ki briew, kin ong beit, “Ngan kylla bamut kumno haba ngam shym la leh pop naduh ba nga dang khynnah haduh mynta”. Kiba kum kita ki briew kim lah ban kylla bamut lano lano ruh. Kita ki dei kiba leh ia kine ki pop:-
1. Ka jingniew bein bad niewpoh ia kiwei:- Ia kane ngi shem ha ka Gospel u Louk 16:19-31, ba u Jisu u la hikai ia ngi da ka pharshi shaphang uba riewspah bad u Lasaros. La iathuh ia ngi ba uta uba riewspah u la im pahuh pahai khlem jingpyrwa ha ka jingim jong u la ha ka bam ka dih, ka kup ka sem bad baroh ki jingdonkam jong u ha ka pyrthei. Nalor jong u u la don sa uwei pat u briew uba duk ksew u bym don ei ei ban bam uba long u Lasaros. Une u Lasaros u long u briew uba la shem jynjar sat ha ka jingim jong uba nalor ba u long uba la ngat ha ki jingpang u la hap ban leit ap barabor ha ka baranda jong uba riewspah man ka sngi ban iaknieh jingbam bad ki ksew kat kiba uta uba riewspah u bret noh sha madan ia kiba um lah shuh ban bam. Hynrei haba la dei ka por ban iap, baroh arngut ki la iap. U Lasaros u la leit sha bneng, uta uba riewspah pat u la leit sha dujok. Paralok baieit, hato phi la ju pyrkhat, ka pop aiu ba uta uba riewspah u la leh kaba la khang ia u ban leit sha bneng? Hato u la pyniap briew? U la klim? U la tuh? U la pynkhein Hukum? U la thok? U la pynkhih shnong? Ka jubab ka long – Em, lada u la leh ia kawei na kitei ki pop, ka Baibl ka la dei ban iathuh. Kaba ngi ioh jingtip hangne ka long ba u shu long uba riewspah bha. Hato ban long uba riewspah ka long ka pop? Em, kata ruh kam dei. Ka don tang kawei kaba u riewspah u la leh, bad ia kata ka jingleh jong u um sngewthuh ba ka dei ka pop. Te haba kumta um donkam ban kylla bamut. Kata ka pop ba uba riewspah u la leh ka long ba u la pyniaryngkat kyrdan ia u Lasaros bad ki ksew. Kumta kaba ibein bad niewpoh ia ki para briew ka long ka pop kaba khang lad ban leit sha bneng, namar ki briew kiba la ioh ia kata ka jinglong kim lah da lei lei ban kylla kaba mut. Kaba kum kata ka mynsiem ka don ha kiba bun ki men riewspah bad kiba la ioh shong ha khmat ha khmat ha ki jingiaseng ha kine ki sngi.
2. Ka jingsarong riewblei:- Ia kane ngi lah ban shem ha ka Gospel u Louk 18:9-14 ba u Jisu u la hikai ia ngi da ka pharshi shaphang u Pharisi bad u nongkhrong kiba la jia ryngkhat ban ia poi lang ha ka Temple ban mane Blei. Uta u Pharisi u la leit rung shapoh ka temple da ka jingsarong ba u long uba khuid, uba hok bad u bym don kano kano ka pop. Ha ka jingmane Blei jong u u da rah ia la ki kti shajrong, u da khmied ia la ki khmat sha bneng; bad u da khmih lynti ba ki briew kin iaroh ia u. Dei na kata ka daw ba haba u duwai u ong, “Ah Blei nga nguh ia Me, ba ngam long kum kiwe ki briew, kiba shim da ka bor, ki bym hok, kiba klim, lane kum une u nongkhrong”. Nangta u da niew ter ter ia ki kam babha lajong da kaba u ong, “Nga shah jingit arsien shi taiew, nga ai kaba shiphew na kiei kiei baroh katba nga don”. Ha ka jingmane Blei jong ki Khristan ha kine ki sngi ruh ki don bun kiba long kum u Pharisi, kiba sngewbiang, sngewhok bad sngewstad. Kum kita ki briew ki kwah ba kiwei kin iaroh ia ka jingstad iathuhkhana, ka jingstad ban rwai, ka jingstad ban duwai bad kumta ter ter. Ki sngew ialade ba kim don kano kano ka pop bad ia kiwei ki niew ba kim long ei ei ha khmat jong ki ha ka jingmane Blei. Ia kum kata ka pop ruh ki briew kim sngewthuh ba ka dei ka pop; bad kim donkam ban kylla bamut, kim donkam ruh ban pan map na khmat u Blei. U Jisu u pynrem ia u Pharisi da kaba u ong u la leit hiar noh sha la iing khlem da ioh eiei, kaba mut ba la khang ia u ban leit sha bneng. Ha kine ki sngi ki don tang khyndiat eh kiba leit mane Blei ha iingmane da ka jingsngewrit, da ka jingpyndem rit bad panmap na khmat u Blei kum u nongkhrong. Ha ka jingmane Blei ngi ju iohi ia ki briew kiba kwah ba ki briew kin da iaroh bad ai burom ia ki. Ki long kiba dap da ka jing sarong riewblei ki ban leit phai thylli khlem da ioh pdiang ia ki jingkyrkhu na u Blei kumba u la ong u Jisu ia u Pharisi. Katno ngut napdeng jong ngi kiba sngewnguh ia ka jingong u Jisu ha ka Gospel Math 5:3 “Suk kiba duk ha ka mynsiem naba jong ki long ka hima ki bneng”
3. Ka jingkyntait ban pdiang ia u Mynsiem Bakhuid:- Ia kane ngi shem ha ka Gospel u Mathaios 25:1-13 ba u Jisu u la hikai ia ngi da ka Pharshi shaphang ki shiphew ngut ki Khristan kiba long san ngut kiba stad bad san ngut kiba bieit. Ha kane ka Pharshi la ong ba baroh shiphew ngut ki long ki samla kynthei kiba dang sotti, kaba mut kiba dangkhuid bad ki bym pat shah pynthohbria ia ka jinglong samla bakhuid jong ki. Baroh shiphew ngut ki riam da kajuh ka uniform bad ki don la u bilor umphniang ha ka kti. Baroh shiphew ngut ki ia ap lang ia ka kynta jong ka jingwan poi u nongleit kurim. Te namar ba la slem palat, kita ki theisotti ki la iohthiah noh. Hamar kaba shiteng synnia ia iohsngew ia ka jingpyrta, “Kiw… ha khmih u nongleit kurim, to mih ban leit tan ia u”. La ong ba san ngut na ki ki la klet ban pyndap umphniang ha ki khulpi bad kim shym la ioh shuh ban leit bud ia u nongleit kurim. Ia kita la khot ki san ngut ki theisotti kiba bieit. Kita kiwei pat ki san ngut kiba la pyndap umphniang lypa ha ki khulpi ki long ki theisotti kiba stad, ki la ieng joit ban leit bud ia u nongleit kurim haduh ha iing jong u ryngkat ka tem ka put bad ka bam ka dih sngewbha. Na kane ka pharshi ngi sngewthuh ba u nongleit kurim u dei u Jisu Khrist, ka nong leit kurim ka dei ka Balang, ki theisotti ka mut ki Khristan, ka sharak ka mut ka ktien u Blei, ka umphniang ka mut u Mynsiem Bakhuid, ka jingkhawai shongkurim ka mut ka jingwan arsien u Jisu bad ka iing jong u nongleit kurim ka mut ka bneng. U Jisu uba long u nongleit kurim un sa wan pat bad ia ka por ngim tip lano un wan. Ka Balang kaba long ka nongleit kurim ka dang iai ap khmih lynti. Ki Khristan pat ki long ki theisotti ki ban leit tan ia u Jisu. Hynrei ki Khristan ruh ki don arjait, kiba stad bad kiba bieit. Ki Khristan kiba bieit ki ap khmih lehnohei ia ka jingwan u Jisu namar ki ia long Khristan khlem da pdiang ia u Mynsiem Bakhuid.
Ha kane ka pharshi, baroh shiphew ngut ki theisotti ki kwah ban leit tan ia u nongleit kurim. Baroh shiphew ngut ki don la ki sharak bad ki khulpi na ka bynta ka umphniang. Baroh shiphew ngut ki riam da ki uniform kiba lieh (kaba lieh ka pyni ia ka jinglong khuid). Katto katne por ym don ba ithuh ia ka jingiapher hapdeng jong ki namar ki phong ia kajuh ka uniform kum ki khynnah skul. Ki Khristan kiba ap khmih lynti ia ka jingwan u Jisu ruh ki ju leit sha iingmane da kijuh ki uniform. Ka uniform jong ki ka long ba ki bat ia kajuh ka Baibl, kajuh ka kot jingrwai, ki ia pule lang ia kajuh ka Baibl, ki iarwai lang kajuh ka sur jingrwai, ki ia trei kam balang kajuh kumba leh lem kiwei. Ha ka por ba dang ia im ha ka pyrthei ym don ba ithuh ia ki kino ki Khristan kiba stad bad kino kiba bieit (bym don u Mynsiem Bakhuid). Yn ithuh ia ki sa ha kata ka sngi jingwan arsien u Jisu, kino kiba la pdiang bad kino kiba khlem pdiang ia u Mynsiem Bakhuid. Kumta ka jingspel lyndet ia ka Baibl, ka jingnang bha ban iathuhkhana bad ka jingbat pyrkhing ia ki ain balang kim myntoi ei ei lada khlem u Mynsiem Bakhuid. Baroh shiphew ngut ki theisotti ki long kiba bha ka jinglong, baroh ki Khristan ruh ki long kiba bha ka jinglong, hynrei ki don pat ki Khristan ki ban shah kyntait ban rung sha bneng namarba kim pdiang ia u Mynsiem Bakhuid. Ki Khristan ki ban shah kyntait ban rung sha bneng kin sa ong, “Ngi la ia bam ngi la ia dih ha khmat jong Me, Me la hikai ruh ha ki lynti bah jong ngi….. Ah Trai Ah Trai ngi ngim shym la beh noh ia ki ksuid ha ka kyrteng jong Me? Ngi ngim shym la leh shibun ki kambah ha ka kyrteng jong Me?… U Jisu un ong, “Nga ong ia phi, ngam ithuh ia phi, phi kiba la pyndonkam lehnoh ei ia ki uniform namar kin shem ba ia ka jingkhang jong ka bneng ym shym la plie na ka bynta jong ki ha kata ka sngi bakhatduh. Kane ka khubor ka long ka jingkyrsiew thiah ia baroh kiba ioh ban pule ia kane ka jingthoh ba kin khie joit na kaba iohthiah.
Haba pynkut ia kane ka khubor nga don ban ong kumne: Ko phi ki Khristan kiba sngewbiang, kiba sngewhok bad kiba sngew riewkhuid, phi kiba kam ialade ba phi long kiba hok, lada phi don ha kano kano ka balang ne ka niam ba phi ong, phi lah ban rkhie bein ia nga, phi lah ban kren bein ia nga haba nga ialap kumne. Hynrei kynmaw ioh ba phin sa babe ha ka sngi bakhatduh. Ka jingleh jong phi ia ki pop kiba phim lah ban kylla bamut kan long ka jingkhang lad ban leit sha bneng. Wat long shuh kum uba riewspah uba niewbein bad niewpoh ia kiwei, wat long shuh kum u Pharishi uba dap da ka jingsarong riewblei bad wat long shuh kum ki san ngut ki theisotti kiba bieit kiba la pynitynnad ialade tang da ki jainlieh shabar ban iohi ki briew. Hynrei to shim ia ka nuksa jong u hynmen jong u khun sarong awria uba la kylla bamut shuwa ba u kpa un khang ia ka jingkhang jong ka iing jingkhawai haba u para jong u u la wanphai. Kylla bamut bad to pdiang ia u Mynsiem Bakhuid la phi long ki Khristan kiba la slem ne kiba dang shibit, la phi long kiba nongsharai balang ne ki riewpaidbah. U Blei un kyrkhu ia phi baroh. Amen.