Shillong: Kumba 40 minit ka la mih ka jingiatai, mynta ka sngi, ha ka kynta buh jingkylli ha ka jing ia shong Dorbar synrai, halor ka mat ba ia dei bad ka jingtih dewiong, ka jingdie lilam bad ka jingkhaii ia u dewiong na ka jylla.
Na ka liang jong u bah Syntar Klas Sunn u MLA ka Mawphlang, u la buh ia ka jingkylli halor ka jingtih ia u dewiong ha ka jylla, halor ka Mining lease bad katno ka jylla ka la duh nong na u dewiong bad lano ka Supreme Court kan ai jingbit ban sdang biang ia ka jingtih ia u dewiong.
Haba jubab halor ka jingkylli ba la buh da u bah SK Sunn, na ka liang jong u Myntri rangbah ka jylla, U Conrad K Sangma, u la iathuh ba ban lah ban tih ia u dewiong ha ka jylla ka long kat kum ki kyndon ba la buh da ka Mines and Mineral (Development & Regulation) Act 1957 bad ka Mineral Concession Rules ,1960 bad ka jingkhmih bniah ia ki application ka dang iaid sha khmat.
Ha ka jingkylli bynrap u bah Sun u la buh ia ka jingkylli, halor ka jing pyntip na ka liang jong u Commissioner & Secretary jong ka tnad Mining and Geological ha ka 13 tarik Naiwieng 2018, ha ka kaiphot ba u dewiong u ba la dep ban tih na ki 4 tylli ki district u don kumba 23 lak MT, hynrei hadien 4 bnai u dewiong u la kiew sha ka 32 lak MT.
Na ka liang jong u Myntri Rangbah ka jylla u la iathuh ba 1.34 klur MT u dewiong u dei u ba la shim jingkhein naduh u snem 2015 bad hadien ka jingbishar bniah jong ka NGT, ka la buh noh sha ka 95 lak MT, hynrei hadien ba ki trai dewiong ki la kyrpad biang ban thew biang bad la phah sha ka ingbishar ba ha khlieh duh ka Ri India ha kaba la pdiang ia ka jingkhein kaba long 32 lak MT ban die lilam.
U myntri rangbah u la ong ruh ba ka sorkar jylla ka la iaid shakhmat ban dielilam ia u dewiong kat kum ki kyndoin ka NGT ha kaba la plie ia ka online portal na ka bynta ka e-autioning ia u dewiongbad nangta sa 5 tylli ki Depo ha ki 4 tylli ki district ladep ban shna, ha East Jaintia Hills District,West Khasi Hills, South West Khasi Hills bad ha South Garo Hills District.
U myntri rangbah u la ia ia thuh ruh ba ka jingkhaii beain ia u dewiong kam long shuh kaba dang thymmai ha kaba 2000 tylli ki case kiba la register naduh u snem 2014 haduh u snem 2018 bad ban khang lad ia kine ki jingkhaii beain ia u dewiong ka sorkar jylla ka la pyntrei kam ia ka ain kat kum ki kyndon MMDR Act , ha kaba ki briew kiba shah kem ha ka kam ban khaii beain ia u dewiong kin shah set patok haduh 5 snem bad dain kuna kaba long T5 lak.
U la ia thuh ruh ba ka don ka jingiaid pahara na ka liang ki briew ka transport, police bad ki briew ka tnad Mining bad ruh la pyntrei kam ruh ia u Help line bad ban ai khusnam ruh T5000, na ka bynta u briew u ba lah ban ai jingtip halor ka jingkhaii beain ia u dewiong.
Halor ka jingkylli bynrap jong u MLA ka Rongsakano u Zenith Sangma, ba hato u dewiong u ba don 32 lak, MT kumba ki la pynpaw u dang don ne em bad halor kane u myntri rangbah ka jylla u la ong “Kane ka jingkhein ka dei kaba ki la ai naduh u snem 2014-2015 bad balei ym lah ban kylli ha ka por ba shim jingkhein ha ka por ba u dang bat kum u minister jong ka Sorkar MUA.” “U 32 lak MT um dei u ba la ai jingkhein da ka sorkar, hynrei ka dei ka ba la ai jingkhein naduh u snem 2015. Mynta balei kin kynnoh ia ngi” la ong u myntri rangbah.
Halor ka jingkylli bynrap jong u MLA ka Umroi ba la da ka jingtih bad ka jingdie lilam ia u dewiong ka dang sangeh, balei ki truck ki ioh ban kit ia u dewiong bad na ka liang jong u myntri rangbah u la jubab ba ki truck kiba ioh ban die ia u dewiong mynta ki dei kiba kit ia u dewiong u ba la shah kem bad u bym don nongkam ha kaba na ka liang jong ka Court ka la ai jingbit ban die lilam.
Phi don ban ong eiei?