“Kane ka long ka Jerusalem”

AIS Suja

“Kane ka long ka Jerusalem: Nga la buh ia ka hapdeng ki jaid bynriew, bad ki Ri ki long baroh sawdong ia ka” Esekial 5:5. Kine ki long ki ktien ba u Blei u la kren ha u Prophet Esekial. U Esekial u la thoh ia kane ha ka spah snem kaba hynriew shwa u Khrist. (Sixth Century B.C). Ki riewstad saian jong ka pyrthei haba ki thew ki woh ia ka jingjngai (distances) ki shem ba ka Jerusalem ka dei ka pdeng (centre) jong ka pyrthei, kumba u Blei u la kren. Ka Jeruslem ka dei ka Nongbah (Capital) jong ka Ri Israel naduh hyndai. Ki Israel ki la duh noh ia ka shisien mynwei haba u Blei u la pynsakma ia ki sha kylleng ka pyrthei. Hynrei dei tad ynda u la lum pat ia ki ha ka thma bah ba ar (second world war) ha u snem 1939 – 1948 AD ba la pynbna ba ki Israel ki la ioh sa shisien pat ia la ka jong ka Ri kynti bad ym pat slem ba la pynbna pat da u President ka America u Donlad Trumph, ba ka Jerusalem ka dei ka Nongbah jong ka Israel.

Ka kyrteng Jerusalem, ka wan na ka ktien Hebru Yerushalayim, bad ha ka ktien Greek Hierosolyma, ka mut ka jaka ka jingsuk. Ia ka Jerusalem la tip ruh kum ka ka Seion (Zion). Mynba u Blei u la thaw ia ka pyrthei, u la thaw kyrpang ia ka jaidbynriew Jiw ne Israel bad ka Nongbah jong ki ka Jerusalem. U Blei u la buh kyrpang ia kane ka jaidbynriew Jiw bad ia ka Nongbah Jerusalem hapdeng pyrthei (Centre of the world). Lada u Blei ym shym la buh kyrpang ia ka jaidbynriew Jiw lane ia ka Nongbah Jerusalem, ka mut ba ym donkam ba un thaw ne pyllong ia kane ka pyrthei, namar ka Jerusalem ka long ka baje ne ki dak ki por ia ka pyrthei hi baroh kawei, lehse na kata ka daw u Blei u la buh ia ka ha mar pdeng kane ka pyrthei.

Haba u Blei u la dep pyllong kumne ia ka pyrthei u ong artat – “Kane kein ka jaka shongthait jong Nga junom; hangne Ngan shongneh naba Nga la imon ia ka” Salm 132:14. Ka mut u Blei u don ha Jerusalem. Ha ki por mynshwa u Mynsiem u Blei u treikam ha Jerusalem ha ki por u David, u Solomon bad kiwei. Kumjuh ruh u khun u Blei u Jisu Khrist u ju leit hapoh Temple ha Jerusalem naduh ba u dang khynnah. Loukas 2: 41-50. Te ia kane Jerusalem la kurup kumba 46 sien ei ei bad la pynjot haduh 37 sien, kane ka jia namar ki Israel kim kohnguh ia ki hukum u Blei.

Ka Jerusalem, ka Nongbah kaba u Trai u la jied na ki jaid Israel baroh, ban buh la ka kyrteng hangta” 2 Chronicles 12:13. “Ha Jerusalem ka kyrteng jong Nga kan long ha ka la rta” 2 Chronicles 33:4.
Naduh kaba sdang mynba u Blei u la thaw ia ka pyrthei, u la thaw ban shong briew “u la thaw ia ka ban shong u briew” Isaiah 45:18. U la thaw ruh ia ka Jerusalem bad ia ka jaidbynriew Jiw na ka bynta ba un pyndep ia ki kular ha kaba u la phah ia u khun jong u ban long ka jingknia halor Diengphna na ka bynta ki pop ka pyrthei. Kumta haba u khun u Blei u wan sha kane ka pyrthei u la wan ha Israel ha ka jaidbynriew Jiw ha Jerusalem kein ha kaba ki kjat u khun u Blei u la iuh ia ka khyndew ka Ri Israel bad ha Nongbah Jerusalem, ym ha America lane Russia lane India lane China, hynrei ha Israel ha Jerusalem. Kane ka Nongbah ka long ka nongbah ki jingialeh jingiaknieh naduh hyndai hynthai bad la synshar ia ka da kiba bun ki Ri ka pyrthei, bad ka daw hi ka long ka jingtrei u soitan Lucifer namar u tip ba ka Jerusalem ka long ka Nongbah u Blei, u khun u Blei kein.

Hynrei ngi iohi ba halor kita kiei kiei baroh u Blei u la pyndep ia ka kular jong u halor ki khun Israel da kaba u la lum pat ia ki na ki Ri kylleng ka pyrthei ban tei pat ban thung pat ban long ki trai ia ka Hima Israel bad ia ka Jerusalem. Kane ka la jia naduh ka 1948 AD haba ka UNO ka la pynbna ba ki Israel ki la ioh kynti ia ka lajong bad ba ym don shuh mano mano ba lah ban kam trai ia ka.
Ka jingpynjot kaba khatduh ia ka Jerusalem ka la jia ha u snem 70 AD ne hadien u Khrist da ki shipai Roman hapoh ka jingialam u Titus. Dei hangne ba la pyndep ia ka jingiathuhlypa ha u Daniel 9:26 kaba kumne: ‘Te hadien ki 62 Taiew, uta u syiem uba wan un pynjot ia ka Nongbah Jerusalem bad ia ka jaka kyntang (Temple)” Daniel 9:26.
Mynta ki Israel ki la don ha la ka Ri, ki la sumar ia ka bad niewkor eh ia ki jaka ka Jerusalem bad ia ka Temple Mount, kaba sah mynta ka long ba kim pat ioh ban tei Temple ha Temple Mount, ne Lum Seion, ka por kan poi ba kin ioh ban tei noh.

Shaphang ka Jerusalem u Blei u ong kumne: “Ha khmih Nga ka mut dak ia ka pha ha ki sla ti jong Nga; ki kynroh jong pha ki hakhmat jong Nga ha la ka sngi” Isaiah 49:16. Ki kynroh ka Jerusalem ki dang neh haduh mynta da ki hajar snem. Ki Jiw ki ieid ban nguh ban mane ha kine ki kynroh ka Jerusalem, namar ki tip ba u Blei ki Israel u don hangta, ki khmat u Blei ki phai sha kane ka kynroh ha la ka sngi haduh mynta. “Ia kiei kiei kiba don burom la kren shaphang jong pha – Ko Nongbah jong u Blei” Salm 87:2-3. “Te kin khot ia pha ka shong u Trai, ka Seion Bakhuid jong ki Israel ……. ngan pyllong ia pha ka BUROM BYMJUKUT ka jingkmen shibun ki pateng bynriew” Isaiah 60:14-15. Shisha ka long kumta haduh kine ki sngi.
Ka Jerusalem ha Israel haduh mynta kam ioh kaba shongsuk namar ki ri kiba hajan ha jngai ki peit kliaw sha ka ban hiar thma. Ong u Blei – “Naba Ngan lum lang ia ki jaid bynriew baroh ban ialeh thma ia ka Jerusalem” Sekharaih 14:12. Ka Jerusalem ka long ka khuri pynshad lyngwit ia ki ri ka pyrthei haduh mynta. Sekharaiah 12:2. Kumta lada ym don ka jingsuk ka Jerusalem, kan ym don ruh ka jingsuk ha ka pyrthei baroh kawei. Dei na kane ka daw ba u Blei u ong- “To duwai na ka bynta ka jingsuk ka Jerusalem (Pray for the peace of Jerusalem) Salm 122:6
Hangne ngi iakren tang ia ka Jerusalem kaba long ka Nongbah ka ri Israel mynta, hynrei ka don ruh ka Jerusalem Bathymmai ka ban sa wan hiar na Bneng na u Blei ia kaba u Blei u la pynpaw ha u Ioannis ha ka dew lynnong ha Patamos. Jingpynpaw 21:9-27.