Dr. Manohar Agnani
Shi snem, 156 klur ki jingai dawai tika! Kane ka mut ba ki la don kumba 42 lak ki jingai tika man ka sngi. Lyngba kane ka jingthoh, nga kwah ban pyrshang ban iathuh ia ki briew jong ka ri shaphang ka jingiaid lynti jong ka jingjop kaba khraw jong ka “Team Health India”.
Baroh ngi tip kumno ki riewshemphang ha ki kam bapher bapher bad ki riewpyrkhat ki la pynsngew ia la ka jingartatien shuwa ban sdang ia ka kam ai dawai tika kaba heh tam ha ka pyrthei. Ki la pynsngew shibun ki jingartatien jong ki ia kaba ki la buh nongrim ha ki jingshem jong ki, ki jingshisha bad ki jingantad.
Kum ban shu kdew, katto katne ki jingkylli ba ki la buh ki long,
• Hato ngin lah mo ban pynbiang ia ka jingdonkam ia ki dawai tika ha kylleng ka ri? Wat lada ngi lah ban pynbiang ia kine, hato ka ri ka don mo ia ki jaka buh ia ki dawai tika haduh katne tylli!
• Kan shim por bha ban pynbiang ia ki jingdonkam haduh katne.
• Wat lada ngi lah ban pynbiang ia ki jaka buh, hato ngi don mo ki lad pynkit bad ki briew kiba la tbit ban leh ia kine ki kam?
• Hato don mo kiba sngewthuh katno kan shim por ban pynkhreh ia ki briew ba la tbit na ka bynta ka jingai tika ia ki briew kiba bun haduh katne katne ha ka ri?
• Haduh mynta, ka ri kam pat leh ia ka jingai tika ia kito kiba la Rangbah. Haduh mynta, hapoh ka prokram National Immunization, la ai dawai tika tang ia ki khynnah bad ki longkmie kiba dang pun kiba long tang shi bynta barit jong ka jingdon briew ha ka ri.
• Uno u khynnah u ioh ia kano ka dawai tika bad mynno? Ngim pat pynkylla digital wat ia kane ka jingtip ruh.
• Kumno ngin leh ha kaba iadei bad ki jingartatien jong ki briew shaphang ka jingai dawai tika COVID? Kumno ngin leh ha kaba iadei bad ka jingbym kwah ban pdiang ia ki dawai tika?
• Kumno ngin pynpoi ia ki dawai tika sha ki jaka kyndong kynshrot jong ka ri ha ka por kaba biang? Mano ban ai tika ia ki? Lem bad kiwei kiwei …
Hapdeng kine ki jingartatien bad ki jingkynthoh, ka “Team Health India” ka la pynshlur ialade bad ka la sdang ia la ka kam ba la pynkhreh hadien ka jingpyrkhat jngai. Ngi la ngeit skhem ba ngin lah ban pyndep ia kane ka kam namar ngi don kine ki jingkhlain:
• Ki jingnang jingstad lyngba ka jingpyntreikam da ki snem ia ka prokram National Immunization jong ngi.
• Ki jingnang jingstad kiba wan na 25 snem ka jingai dawai polio na ka bynta 10 klur ki khynnah ha ka por kaba duna bha jong ki Pulse Polio Campaign.
• Ka jinglah ban ai dawai tika measles bad rubella ia palat 35 klur ki khynnah kiba hapoh 15 snem ka rta.
• Ka jingnang jingstad ban buh ia ki dawai tika jong ngi ha palat 29,000 tylli ki cold chain point bad ban pynpoi ia kine ki dawai tika sha ki jaka kyndong kynshrot khlem da iakynduh ia ki jingeh kiba khraw.
• Ka jingjop ha ka jjingpyntreikam ia ka jingpeit ia ka jingbuh bad ka jingsam ia ki dawai katkum ki kyndon lyngba ka e-Vin (Electronic Vaccine Intelligence Network).
• Ki jingnang jingstad kiba wan na ki jingpyntreikam ia ki jingpynkhreh ia ka ‘Mission Indradhanush’ ban pyndep bad ai dawai tika ia ki khynnah bad ki longkmie ba dang pun ki bym shym la ioh dawai tika.
Ka daw kaba heh tam hadien kane ka jingsngew shngain ka dei ka jingngeit skhem jong u Myntri Rangbah Duh ha ka jinglah bad ka bor jong ki briew jong ka ri kaba la kylla long ka bor bah jong ka “Team Health India”.
Hapdeng kine baroh, ka kynhun ka la peit shuwa ia ka jingpynbeit ia ki jingthmu bad ki jingartatien jong ki riewshemphang bad ki riewpyrkhat. Ka tnat Health & Family Welfare jong ka Sorkar India, ki tnat Health jong ki Sorkar Jylla bad ki Union Territory, ki Non-Government Organization kiba trei ha ki kam ba iadei bad ka koit ka khiah, ki kynhun nabar ri, bad kiwei kiwei ki la iashim bynta lang ha ki jingialang ba bun ban iamir jingmut bad puson shaphang ki kam kiba iadei bad ka jingai tika bad ruh ban wanrah ia ki rukom treikam bad ki kyndon.
Ha kane ka juh ka sngi, ha une u snem ba la dep, ngi la pyndep lut ban saindur ia ki kyndon bad ai jinghikai, shi sngi shuwa ba u Myntri Rangbah Duh un plié ia ka jingsdang ia ka jingai dawai tika kaba heh tam ha ka pyrthei.
Watla ka kam ban plié ia ka jingai dawai tika kam pat sdang ha kato ka por, ka “Team Health India’ ka la dap da ka jingsngew shngain bad ki la don ki daw ia kane. Ngi la long kiba la pynkhreh shuwa ka 16 tarik u Kyllalyngkot, 2021, bad kiba kham kyrpang na kine baroh ki long:
• Ki kyndon na ka bynta ka jingai dawai tika COVID.
• Ka jingpynbiang ia ka jingdonkam ia ki briew ban ai ia kine ki dawai tika bad ka jingpyntbit ia ki.
• Ka jingpynbiang ia ki lad ban pynpoi ia ki dawai tika sha ki jaka ai dawai tika bad ki lad ban buh ia kine ki dawai.
• Ka jingsaindur ia ka lad ai jingtip kaba la ban jur halor ka jingweng ia ka jingartatien shaphang ki dawai tika, ka jingkyntiew ia ka jingkwah ki briew ban ioh dawai tika, ki rukom im kiba ai jingiada na ka jingpang COVID bad kiwei kiwei ki phang kiba iadei bad kine.
• Ka jingsdang ia ka rynsan CoWIN ban lum lut ia ki jingtip ba donkam kiba iadei bad ka jingai dawai tika ha ka rukom digital bad kiwei kiwei.
Ka la don ka jingpyrshang ha baroh ki Jylla bad ki Union Territory ban pynthikna ia ka jingpynkhreh. Hangne, nga kwah ban iathuh khyndiat ia ka jingshem jong nga shimet. Katba ngi la kloi ban sdang ia ka kam ha ka 16 tarik u Kyllalyngkot, ha ka miet shuwa kane ka sngi, kata ka 15 tarik u Kyllalyngkot, ki kynhun CoWIN ha ki hajar tylli ki jaka ai dawai tika COVID ha ki Jylla bad ki Union Territory bad ki kynhun kiba don ha ki nongbah ki la hap ban peit miet baroh shi miet. Ka la don ka jingthut teknikal kaba hap ban pynbeit bad namar kane, baroh ki la duh ka dem ka thiah baroh shi miet. Kane ka dei ka miet kaba khriat bha. Nga kynmaw ba baroh shi miet, ka la don ka jingkhuslai kaba khraw, kaba iahap lehse bad ka jingsngew jong ki stad science kiba shong ha ka command centre haba pynher ia kano kano ka liensuin ka ban leit sha ka haw haw. Namar ba ngi long ka Nodal office na ka bynta ka prokram National COVID Vaccination, nga la don ha ka headquarters ban ai jingkyrshan ia ka “Team Health India”. Ngam lah ban batai mynta ia kito ki por jong ka jingkhuslai lane ka jingsngewlaitluid haba la lah ban pynbeit ia ka jingthut. Ngi la lah ban sdang ia ka CoWIN ha ka por ba la buh bad mynta baroh ki iohi ia ki jingmyntoi jong kane ka rynsan digital ba kyrpang jong ka ri kaba la kylla na ka por sha ka por katkum ki jingdonkam ba mih. Kane ka dei ka jingai kaba kyrpang shisha sha ka ri bad sha ka pyrthei baroh kawei.
Kane ka la long tang ka jingsdang. Ha ka bynta kaba nyngkong, ngim shym la don palat ia ki dawai tika bad ki jingthrang ki long kiba bun. Ka jingsam ia ki dawai tika kiba ngi don ha kato ka por ka la long ka jingeh kaba khraw na ka bynta ka Sorkar India bad ruh ia ki Sorkar Jylla bad ki distrik. Ha kum kane ka jinglong, kam long kaba sngewpher ba ki la bun ki jingkynthoh. Hynrei, wat la ki don kine ki jingeh, ka “Team Health India” ka la pyntreikam ia kane ka prokram ai dawai tika bad ka la poi sha ka jingjop. Hynrei kane baroh kam shym la dei kaba suk. Ban pynurlong ia kane, ki la don ki jingiakren lyngba ki lad digital kiba long da ki kynta man ka sngi bad ki nongshna dawai tika, ki nongkit dawai tika, ki jaka buh dawai, ki cold chain point bad ki jaka ai dawai tika COVID. Ka jingthmu jong kine baroh ka dei ban pyndonkam lut ia baroh ki dawai tika kiba ngi don ha ka rukom bym don kano kano ka jingsepei.
Hadien kane, nga kwah ia phi ban pyrkhat kumno ki dawai tika ki la poi sha baroh ki kyndong kynshrot jong ka ri. Haba ym don surok, la pyndonkam da ki cycle, ha ki jaka shyiap, la pyndonkam da ki ut, ki lieng ki la iarap ia ngi ba ngin kam ia ki wah, ha ki jaka lum, la bah da ki briew ia ki dawai tika. La pynpoi ia ki dawai bad la ioh ban ai ia kine sha ki briew. La khot ia ki briew ba kin wan pdiang ia ki dawai tika ha kaba la ai ruh ia ki da u shynrai bad u khaw. Ia kito kiba artatien ban pdiang ia ki dawai tika, la sdang ia ka ‘Har Ghar Dastak’ laneka jingleit sha man ka iing. Kane ka kam ka dei ka dak jong ka jingtbit jong ki briew ka ri ban saindur thymmai.
Kaba pynlong kyrpang ia ka shi snem jong ka jingai tika ka dei ba ki la don ki jingpynkhreh kiba khraw ha ka por kaba duna bha. Ngi la nang kham tbit na ki jingshem ha ki jaka trei, ki jingioh jingtip bad ki jingai jingmut bad ngim shym la sangeh ban trei na ka bynta kane ka prokram ban pynbha shuh shuh ia ka bad ngi la pynkhlain shuh shuh ia ka jingkut jingmut jong ngi katba dang iaid ki sngi, kumba ngi dang shna ia ka lieng katba ngi don ha ka um.
Ha kane ka jingkut jingmut kaba skhem, ka “Team Health India” ka la jan klet ia la ki jong ki jingdonkam bad ki la duh ruh ia ki baieid bajan jong ki namar ka khlam COVID. Wat hapeng kine ki jingsngewsih baroh, ka la don ka jingsngew sarong bad ka jingdonbok jong ka, “Team Health India” ban ai jingshakri ia ka ri ha kane ka por jong ka jingeh kaba khraw kaba long ka dak jong ka jingbat jong ka burom jong ka kam ba ki trei. Hooid, ka “Team Health India” ka la ioh shibun ki jingiarph namar kane.
Kaei ba nga la iohi ne thoh ka long tang i bynta iba rit bha. Na ka bynta ka “Team Health India”, kin dang bun kum kine ki jingjia kiba la wanrah ia ki jingeh bad ruh ki jinghun mynsiem, ki dak jong ka jinglong briew, ki dak kiba wanrah ia ka jingsngewnguh kaba khraw bad ki dak kiba ai mynsiem.
Ban pynkut, nga kwah ban pynkynmaw ba ia ka koit ka khiah ngi ju khein ba ka dei ka ‘Bha ka Miat jong ki Briew’ bad ha kane ka jingiathuh khana shaphang ka kam ai dawai tika COVID ha India, ka bynta jong ka Sorkar ka la pynkhlain shuh shuh ia kane ka jingngeit.. Jai Hind.
U Dr. Manohar Agnani, IAS u dei u Additional Secretary ka Tnat Health and Family Welfare jong ka Sorkar India bad u nodal officer na ka bynta ka jingai dawai tika COVID -19. Ki jingthoh hangne ki dei ki jingsngew shimet jong u nongthoh.
Phi don ban ong eiei?