Shillong: Ki longshuwa ki ong ka aiom ot (kharsa) ha kum kine ki por kadei ka aiom kaba wanrah ia ka jingkyrkhu bad ka jingkmen ia ki nongrep ha baroh kawei ka jylla. Phewse ha kine ki snem ba la leit bad une u snem bs mynta, ki ‘nemsniew ki shu wan lap jan man la u snem lyngba ka bor mariang ha kiba bun rukom.
Ha ka jingiakren jong u Rupang bad u Bah Lumlang Kharsyiemlieh uba dei u General Secretary jong ka Hill’s Farmer’s Union, West Khasi Hills District, la ioh ia ka jingkdew shai khyndiat halor ki jingeh ki nongrep hapoh West Khasi Hills District.
Ha ka jingiathuh jong u, u la ong ba ha u snem 2018, ki nongrep kba ki shem jingeh lyngba u phria, ha u snem 2019, ka jingmih u kba ka kham pdeng bad ka biang ka die ka thied, hynrei mynta u snem 2020, ka apot ka wan lynshop ia ki ha kaba naduh u phankaro namar ba jur eh u slap mynta snem kim bha, u phan ruh mynta ba ka slapjur ki iap stai noh bad u pyut naduh tynrai bad baroh ki jait jhur lada thung ki shu pyut namar ba jur eh u slap.
“Kiba ri jingri, kum ki pung dohkha ki twa noh namar u slap, ki dohkha ki shu tuid sha thwei ne ki poi lut hapoh wah kynshi, bad ka jingduhnong ia ki nongri ki la poi da ki phew hajar wat haduh da ki lak, kiba ri syiar, ri blang, ri sniang bad ri masi ki iap noh namar ka jingjur slap bad ka jingduhnong ia ki ka la kot da da ki lak ki lak,” ong u Bah Lumlang.
Kiba rep biskot uba dei u wei na ki jingthung ba kongsan hapoh West Khasi Hills ruh u la shu tlor noh namar ka jingngam ka um slap uba jur haduh tyllong.
Haba phai sha ka jingrep kba, na ka liang u Bah Lumlang u la iathuh ba kiba rep kba uba dei u jingthung uba man kawei pa kawei ka thliew iing hapoh West Khasi Hills, mynta u snem namar ka jingdap um, ka rat naduh dang lung ki kba ha kaba ha u bnai May haduh u bnai July, la bam um ia ki kba, nangta sa ha U bnai August bad September ka shlei um biang ha ka por ba U kba u dang pun ne syntiew. U la ong shuh shuh ba lada dap um kum mynta u snem u bha tang u tynrai ne u jyntang kba, hynrei u soh pat u iapstai noh ne kylla kba shiteng, kaba mut um pura shuh ha ka jingseisoh.
“Kum u Nongialam ka HFU West Khasi Hills District, nga la pyrshang ban wad bniah ha kaba nga lap ba ki nongrep kiba don pynthor ha Madan Umyiap bad ha Madan Wahblei, kiba hajan ka wah kaba jur ka jingdapum, kiba ju ioh 10 byrni mynta ki ioh tang 3 bad 4 byrni, kiba ju ioh 30 byrni ki ioh tang tang 5 ne 6 byrni, kiba ju ioh 40 byrni ki ioh 10 byrni mynta ka snem kumta ter ter, hynrei kiba don ha ki jaka ba kham jrong lum ne jngai na ki wah ba ju shlei um ne dap um ki shu ioh marshiteng ia kaba ki ju ioh bad ha kajuh ka por ka jingtwa ki rudktieh ki nala um ka da palat mynta u snem, bad ka long sangsot ia ngi ki nongrep, bad dei tang U Blei uba iohi lait nangta ym don ba iarap bad ba iohi lem,” kren bynniaw u Bah Lumlang.
Ki nongrep, ki nongri jingri, hadien ba ki Rangbah Shnong ki la ai ia ka kaiphod sha ki tnad sorkar, mynta ki ap khmih lynti na ki ia ka lad jingiarap lyngba ka Relief Fund.
Ha ka jingpynkut jong u ia ka jingkren, u la ong, “Ka Sorkar haduh mynta ki ong da jot ki mar rep kam dei eh ka kam ba hap ban leh wut wut ban iarap, kumta nga buh jingkylli ia ka sorkar ba lada iap thngan ki nongrep hato kam dei ka kam Im kam iap bapli? Kumta ngi kyntu ba lada jot ki mar rep ki jingri, ki dei ban iarap kloi, ym ban pynslem bad ai khyndiat kumba ju leh kumba ka Sorkar mynta lyngba ka MDA ba la ialam da u Myntri Rangbah ka Jylla, u Conrad K. Sangma uba la pyrshang ban phai ban kyntu ia ki nongrep. Kumta ngi kyrmen ba un kham phai khmat lem kham janai ia ki jingeh ki nongrep khamtam mynta u snem ha kaba ngi kum ki nongrep ngi mad jingeh ha kaba khlem poi pyrkhat, ngi la shah lyngshop noh ha kane ka khlam COVID 19.”
Kumba ka Sorkar ka la buh ia u snem 2020 kum u snem ki nongrep, hynrei lyngba une u COVID-19, ka la pulom noh. Kumta na ka liang ka HFU, ka buh jingkyrmen bad ka dawa jur ba ia u snem 2021, ladei ban pyntikna ba un dei u snem ki Nongrep.
Phi don ban ong eiei?