Ka Pule Ka Thoh Bad Ka Bam ka Dih

Ngi dang shu dep kynmaw burom ïa ka Lyngkhuh snem jong ka “International Literacy Day” kaba hap manla u snem ha ka 8 tarik u Nailur. Kane ka Jingkynmaw burom ka long ban pynshlur bad pynkynmaw ïa ka Jingkordor jong ka Jingnang Jingstad. Kum ban shu pynkynmaw ba ha ka 7 tarik u Naiwieng, 1965 ka UNESCO ka la buh ïa kane ka sngi (8 tarik u Nailur) ban long kata ka sngi kynmaw burom ïa ka jingkordor jong ka Jingnang ban pule ban thoh. Kumne, la sdang kata ka sngi “International Literarcy Day” ha ka sien banyngkong ha ka 8 tarik u Nailur, 1966. Naduh kata ka tarik, la sdang ka jingkynmaw burom ïa kane ka sngi ha baroh shityllup ka pyrthei.

Hapoh ka Jylla Meghalaya jongngi, katkum ka khanasamari jong u snem 2011, ka pyni ba tang 74.43% na kita ki paid Nongshong shnong jong ka Jylla, ki dei kiba la nang ban pule ban thoh. Ka Khanasamari, ka pyni ruh ba bun na ki Nongshong shnong ki dei kiba long Khristan. Kumne, ka pynsngew lyngngoh ba ha kano ka rukom ka leit long kumne? Ka Jinglong jong ka Niam Khristan ka pyni ba ka pynshlur ïa ki Nongbud jong ka ban nang ha ka pule ka thoh. Ñiuma, ka la shait long ka rukom ba ha manla ka Jaka ba don Ïingmane Khristan, don ruh ka Ïing Skul. Te, kumno kan leit long ba dang don kita ki bym nang ban pule ban thoh? Kumne, lehse watla ki lad kim plie ban nang pule sha ki kyrdan ba kham haneng; phewse, ban ïoh ïa ka Jingnang ban pule ne thoh ka la don lypa ha dwar.

Kaba kham sngew sangsot shuh shuh ka long ba kumno ka leit jia hapoh Meghalaya, ka Jylla ha kaba bun na ki Nongshong shnong ki shim jait bad hiarpateng na ka Kmie, ba kham duna ki Kynthei ban ïa ki Shynrang ha ka jingnang ban thoh ban pule? Lada ka long kumne, ka pyni ïa kata ka Jingnoh-arsut jong ka Jylla. Nalor ba ha baroh ki dustur ka pyrthei, ki Khun ki kham jan ka jingïadei bad ka kmie.– Ka daw bah daw san ka lah ban long namar ka Kmie ka la kit bad bsa ïa ita i Khun khyndai bnai hapoh kpoh. Kumta, ka lah ban sngewthuh phangma wat ïa ka Jingtuid ka snam ha ki thitsnam jong ita i Khun. Te, lada ka Kmie kaba ïajan ïajuh bha bad la ijong i Khun ka long ka bym nang ban thoh ban pule; haw ïapyrkhat ïa kata ka apot sangsot jong ita i Khun? Ka Pule ka Thoh ha kane ka Juk mynta ka la ïaryngkat bad ka Bam ka Dih. Jar ki bym treh ban ïaid katkum ka Juk pule Juk thoh, ki long thik kum kita ki bym treh ban bam ban dih; ki bym pyrwa ïa la kajong ka Koit ka Khiah!

Da u Collin Wanñiang.