Nyngkong nyngshap bad nga ka por sha ka por la iohi ia ki jingthoh ha ki kotkhubor ia ka jingnangjyllei jong ki nongdie madan ha kylleng ka sor. Wat lada ka long ka jingwit ha kaba la pynkhapngiah ia ki surok bad ki lynti syngkien hynrei namar ka khlem kam khlem jam kaba ka sorkar ka matlah, ma ngi kum ki paidbah ngim banse ban shah shitom kum ka jingiarap ia kito kiba ym don lad da kumwei pat ban pyndap pynbiang ia la ka iing ka sem. Hynrei katba nang mih ki sngi la iohi ba da ka jingnang bun jong ki nongdie bad jingduna ki nongthied la mih sa ka problem kumno ban pyniaid ia ki mar ki mata jong ki khamtam kum ki jhur ki jhep, ki soh ki pai, ki dohkha dohpnat bad kiwei kiwei ki mar kiba pyut kloi. Na kane ka daw la pynlong ia kine ki nongdie madan ha ki dong bad ki shnong ha sor bad ha khap sor ba kin shim kabu da kaba pynkiew ia ka dor. kum ka nuksa, ka dor jhur dor soh ha kine ki sngi ka iapher bak-ly-bak na ka dor ba ju die ha iewduh. U soh plum ne soh Doris uba na iewduh (Motphran) lah ban ioh tang Rs 50/- haduh 60/- ha Laitumkhrah footpath ki hawkers ki die haduh 160 bad 180 tyngka shi kilo. Kiwei kiwei ki soh ruh ka dor ka iapher bak-ly-bak. Kine ki jingshisha ki paw tyngkrein ha ki dukan die madan ha Laitumkhrah. Kumba shu ong noh ka dor kiei kiei ha ki Nongdie madan ha Laitumkhrah iahap bad kato ka jingong kaba ong ka mar Japan ka dor Bilat. Kum ki Nongthied ngi ju iohsngew ia kata ka consumer Forum hynrei ngim ju iohi pat de ba kan treikam na ka bynta jong ngi. Ka jingailad jong ka sorkar ia kane ka jingshim kabu ia ka dor katkum ka jingsngewbit jong ki nongdie ka la ktah shisha ia u rit u ria.
Sa kawei pat ka jingshim kabu jong ki nongdie ka long ka jingpynkiew dor ia ka dohsniang. Mynta da ka jingsangeh die ia ka doh masi ki juh ki briew ki la die noh da ka dohsniang bad wat haba ym shym don kano kano ka problem ia ki sniang, hynrei la pynkiew na ka 280 tyngka shi kilo sha ka 300 tyngka shi kilo. Lada ka sorkar ka shah ia kum kane ka jingpynkiew matlah jong ki nongdie lada dei ka doh ne u jhur u jhep, ka por kan ym slem ba ka dor jong ka dohsniang kan poi sha ka 500 tyngka shi kilo bad u jhur ruh un kiew da ki spah tyngka. Lada ia kiwei kiwei ki marbam kum u khaw, atta, ka shini, ka mluh, ki packed food items etc etc la buh dor da kaba shon syndon ha ka jingsop balei ba ia kane ka jinglehmon jong kitei ki nongdie ba la kdew haneng ym lah ban teh lakam da kaba buh da ka dor kaba thikna? Hato don kaei kaei ka jingiadei hapdeng ki nongdie bad ki E.C jong ka shnong, ka KHADC, ka Municipal ne jong ka sorkar?
Haba phai biang sha ki nongdie madan, yn iohi pat sa kawei ka jingmynsaw kaba ap ia ki nongthied. Kata ka long ka problem jong ka Pollution. Kine ki nongdie madan kiba die ia ki soh, ki jhur ki jhep, ki doh ki kah, ki dohkha dohpnat bad kiwei kiwei ki marbam kumba iohi ha kylleng ki jaka ym tang ha ki rud surok hynrei wat ha iewduh ruh kim ju tap ia ki marbam ba ki die ban iada na ki skain ne na ki pui pui. Hato kane suki suki kam ktah ia ka jingkoit jingkhiah? Ki surok ha Laitumkhrah kiba ki kali ki iaid da ki spah tylli shisngi shisngi ki long kiba rit. Ka jingshong dukan ha kum kine ki jaka kan ym lah ban lait na ka jingtap u pui pui ne na ki skain kiba mih na ki nala kiba pyntuid ia ki sceptic tank bad na ki umbiah kwai. Hynrei ym don ba iohi ia kine kiei kiei. Kumta halor kine kiei kiei ka la dei ia ka sorkar jylla bad ia ki bor kiba peit ia ka jingkhuid jingsuba ba kin leh ei ei ban pynthikna ia ka jingong ka Prevention is better than cure. Ym tang katta, ka jingdie ia ki dohkha ha rud surok bad ka jingtheh ia ka um dohkha hangto ka pynmih ia ka jingsma iwli kaba shyrkhei bad kaba ktah ia ka koit ka khiah jong ki nongiaid lynti. Ha iew Laitumkhrah ki thylli ki dukan dohkha namar la bun ki nongdie madan ba die harud surok.
Ki nongthied ruh ki la dei ban pyrkhat bha shuwa ba kin thied namar ba kam myntoi ban kyrbeh ynda haba ka dud ka la hoit.
L.G Laloo
Phi don ban ong eiei?