Ka jingpuson, ki jingkylli bad ki mat ban pyrkhat halor ka JINGDUWAI

(Kane ka dei ka jingsngew bashimet jong u nongthoh kum u Khristan)

Rev. Dr. L. Pohsngap

Naduh ba la pynbna ia kane ka khlam Covid-19 myn shemsnem, ha kaba baroh na ngi ngi hap im shitom bad kine ki ‘protocol’ bunjait lem bad ka shahset ha iing (lock down), bun ki balang khristan bad ki kynhun khristan ki la khot duwai , ryngkat ruh ha ki khep ki khep bad ka jingshah jingit de. Nga ia lade ruh nga la ju don bynta bad kine ki jingkhot. Ngi ki khristan ngi ngeit ba ka jingduwai ka dei shibynta na ka jingngeit jong ngi. Hooid, lada ngi phla hok, don kiba pynlong ia ka jingduwai hakmat eh ha kano kano ka bynta jong ka jingim bad don ruh ki khristan kiba duwai ynda la kut lad bym lah shuh ban leh kumno kumno ruh. Te ngam sngew lyngngoh namar kata ha kaba ma ngi ki balang ne seng khristan ngi khot duwai bad shah jingit.

Hynrei kaei kaba pynlyngngoh ia nga ka long ka khubor kaba mih ha U Shillong times ha ka 27 tarik mynta u bnai kaba ong:

Ka Sorkar kan pyllong ia ka jingduwai ba kyrpang ha ka 3o tarik u May

Kane ka khubor ka khot ia baroh ki nogshong shnong ban pyllong ia kane ka jingduwai bakyrpang ha ka por mynsngi 12 baje ha ka 30 tarik. U minister ka koit ka khiah u Bah A. L. Hek ha ka sngi Balang u la pyntip ba u ai jingmut ia u Chief Minster ban ioh ia kane ka jingduwai bad u Chief Minister u kohnguh. U Bah Hek u kyntu ia ki nongshongshnong baroh, kam pher na kano ka jait niam, ban iasoh lang ha kane ka jingduwai bakyrpang na ki iing jong ki. U ong, “Ngi donkam ban duwai na ka bynta kito ki mysniem kiba la khald noh na ka Covid-19 bad ruh na ka bynta ka jingkoit kloi kiba dang shitom na une u khniang jingpang” U mynti u la ong ruh ba u la pyntip ia ka tnat pathai khuborka sorkar jylla (Ka Directorate of Information and Public Relation) ban pynbna paitbah ia kane ka khobor ha ki nogshongshnong baroh.

Kham pher na ki jingkhot ki kynhun khristan, kane ka jingkhot ka iapher namar ka khot lut ia ki jait niam baroh. Ka dei shisha ka jingkhot kaba pynkmen ia nga ban iohi ba ka sorkar ka khot ia kane ka jingduwai. Nga pule bad iaipule ia ka. Nyngkong nga nangmut ka dei ka jingrai ka Cabinet hynrei na kane ka khubor imat kam dei kumta. Ka dei beit ka jingai jingmut u Minister badonburom ka koit ka khiah ha u Chief Minister bad u Chief Minister badonburom u kohnguh. Nga ainguh ia U Blei bad nga ai khublei ia kine ki nongialam namar ka jingshlur jong ki ban khot ia kane ka jingduwai bad ban pyndonkam ruh ia ka tnat Pathai Khubor ka sorkar ban pynbna paitbah. Nga kyntu ia ki paitbah ka Ri ban iasnoh kti lang. Ia lade nga kwah ban iadon bynta namar kumba nga ngeit kiwei ruh ki sngew:

1. Nga ialade nga ngeit ba kane ka dei ka jingpang kaba shyrkhei. Ngi lah ban khot ia ka da kano kano ka kyrteng bad ka lah ban wan na kano kano ka tyllong, hynrei ka dei ka khlam. Ka la pyniap ia kiba bun ki mynsiew briew.
2. Nga ialade nga ngeit ba u Blei u ai jingstad ia ki briew lyngba ka jingshem ia ki dawai bad kiwei pat ki lad ban jop ia kane ka khlam.
3. Hynrei nga ngeit ha kaba khatduh dei tang U Blei u ba lah ban pynkut ia ka.
4. Kumta ngi donkam ban duwai ba u Blei un ai jingstad ban ialeh ia ka. Ngi donkam ban duwai na ka bynta kito kiba la shah ktah ha kane ka Corona kumba la pynpaw ha kane ka jingkhot jingduwai bad ngi donkam ban duwai ia ka jingisynei ka jong u Blei ban pynkut ia ka.

Ngam tip kumno kiwei pat ki jait niam ki sngewthuh ia ka jingduwai. Bad kaei kaba ngan ong hangne ka lah ban long kaba kiwei pat ki jait niam kin nym sngewthuh. Te hynrei haba nga puson ia kine ki jingkhot jingduwai bad kahmtam haba ka sorkar ka khot, ka pyllong ia nga ban buh ia ki jingkylli bad ban wad ia ki jubab na ka Ktien ka jong U Blei. Kane kam dei ba ngin shim sting ia ka jingdonkam ka jingduwai bad ka jingdonkam ia ki jingkhot ban duwai. Ha ka jingshisha kine ki jingkylli nga ngeit kin nang pynkhlain ia ka jingduwai bad ka jingiasaid bad U Blei ba un isynei ia ngi.

Ki jingkylli bad ki jubab kumba nga nga sngewthuh.

1. Hato ka jingduwai ka donkam ha ka jingngeit jong ngi?
   Nga ngeit ka long kaba donkam eh. Lada phi long khristan la khmih lynti ia phi ban duwai. Ha ka jingduwai ngi pynpaw ia ka jingiadei jong ngi bad U Blei, ka jingshaniah jong ngi ha u bad ka jingdonkam jong ngi ia u. U Blei u khot ia ki briew jong u ban ialum lang bad iasaid bad u ha ki jingdonkam jong ki. U Apsotol Paul ha ka shithi jong u sha ki nong Phillipi 4:6 u ong, “Wat khuslai ia kaei kaei ruh: hynrei ha kaei kaei baroh da ka jingduwai bad ka jingkyrpad lem bad ka jingainguh, to phin pyntip ia ki jingdonkam jong phi sha U Blei”. Nangta u pynshlur ia kiba ngeit ha ka Balang Thessaloni da kaba ong, “To duwai khlem da pud” (1. Thess 5:7)
2. Hato u Blei u iohsngew ia ngi bad u jubab haba ngi duwai
   Hooid, u Blei u jubab ia ki jingduwai. Ha ka Bible baroh kawei ngi shem ia ki jingkular bad ki jingphla ruh ba u Blei u jubab ia ki jingduwai. Ha ka kitab Khronikl ka lynnong kaba 7 ka dkhot kaba 14 ngi pule ia kine ki ktien ha kaba u Blei u ong.”Lada ki briew jong nga ia kiba la khot da ka kyrteng jong nga, kin pynrit ialade bad kin duwai bad kin wad ia ka khmat jong nga bad kin phai noh na ki lynti bymman jong ki, kumta te ngan sngew na bneng bad ngan map ia ki bad ngan pynkhiah ia ka ri jong ki.” U nongrwai Salm u ong kumne, “Ha ka sngi ka jingjynjar jong nga, nga ngan khot kyrpad ia me, naba men phai ktien ia nga” (Salm 86:7)
3. Don kyndon ei ei ba ngin ioh jubab ha ki jingduwai?
   Ngan jin da lakmen lada ym don. Hynrei wat la nga kwah ban nym iohi kyndon, imat ka don kawei ka kyndon ban ioh jubab ia ki jingduwai, Ha kato ka dkhot ha ka Khronikl haneng, u Blei u ong haba ki briew jong nga kin puynrit ialade bad kin phai na ki lynti bymman jong ki, te un sngew ia ki bad un pynkhiah ia ka ri jong ki. Ban leh ia kne ka mut ba ki birew kin sngewthuh ia ki jingbakla jong ki bad ba kin kylla kaba mut. Te ka jngpynrit bad ka jngkylla kaba mut ka dei ka kyndon.

Ka don ka jingjia kaba sngewtynnad bha ha ka Testament kaba rim. U Blei u phah ia u nongiathuhlpa Jonah ban leit sha ka nongbah Nineveh, ka nongbah kaba khraw ban ialap pyrshah ia ki jingsniew jong ka. Ka khubor ka long ba sa 40 sngi U Blei un pynjot ia ka. U Jonah u la leit bad ialap ia kane ka khubor. Te ki briew naduh uba khraw tam haduh uba rit tam, kynthup ia u Syiem jong ki, ki la kup da ki jain byrni bad u dpei, ki la khot ia ka jingshah jingit bad ki la phai noh na ki lynti bymman jong ki bad ki la kyrpad ia U Blei ba un isynei ia ki. Te u Blei u la iohsngew bad sangeh na kaba pynjot ia ka. Kane ka dei ka dur kaba itynnad ia ka jingpynrit bad jingkylla kaba mut.
U Blei u peit ia ki dohnud jong ngi bad ia ka jingim jong ngi, ym dei tang ia ki sur jong ki jingduwai da ka shyntur jong ngi. Hooid ngi donkam ban duwai, hynrei ki dohnud jong ngi ki dei ban beit hakhmat u Blei. Lada don ka jingbym beit u khot ia ngi ban pynrit bad kaylla kaba mut.

Ki mat ban pyrkhat

1. Bunsien ngi duwai bad kyrpad ia U Blei ba un pynkylla ia ki jingiakynduh ha ka jingim kiba eh ne ngi duwai ba u Blei un pynkylla ia kiwei pat. Kan jia kumno lada ngi leit sha u Blei nyngkong eh da kaba ngi pynrit, nangta kylla kaba mut bad nangta pat sa pan ia ki jingdonkam jong ngi?
2. Phi tharai kan jia aiu lada ki balang ne kynhun khristan ne wat ka sorkar ruh kan khot ia ka sngi ban iakylla kaba mut ha ka jaka ban khot tang ia ka jngduwi bad jingshah jingit? Namar ha kaba khatduh hi nga ngeit, bun na ngi, la ngi long khristan ne ngim long, ki don ki jaboh jabain ha ka jingim jong ngi ba ngi dei ban pynkhuid. Lada ngi lah ban leh kumta,nga ngeit skhem ba U Blei un isynei ia ngi bad un pynkhiah ia ngi.