New Delhi:Ka jingpang prum Mucormycosis ka dei kawei na ki jingpang, ba kito kiba dang koit ne kiba la koit na ka jingpang COVID-19 ki ioh na ki kynja tit. Kito kiba ioh ia kane ka jingpang mynta ki la kham bun, hynrei kane kam dei ka jingpang kaba iabit kaba mut ba kam pur na uwei u briew sha uwei pat kumba pur ka jingpang COVID-19. Ia kane la ong da u Dr. Randeep Guleria, Director, AIIMS, New Delhi ha ka jingialang bad ki lad pathai khubor ha ka National Media Centre, PIB Delhi myn hynnin ka sngi.
U Dr Guleria u la ong ba ka bha ban kiar na ka jingpyn donkam ia ki ktien ‘black fungus’ haba kren shaphang ka mucormycosis, namar kane ka ialam sha shibun ki jingbakla. “Ki black fungus ki dei kiwei pat ki jait bad ia ki la pyniasoh bad ka mucormycosis, namar ba ki don ki dak kiba iong ha ki tit ba lieh. Ha ka jingshisha, ki don shibun jait ki jingpang ba ioh na ki tit kum ka candida, aspergillosis, cryptococcus, histoplasmosis bad coccidioidomycosis. Ka Mucormycosis, candida bad aspergillosis ki dei kiba ioh ki briew kiba duna ka bor ialeh pyrshah jong ka met.”
Ha kaba kren shaphang ka jingbun jong kane ka jingpang, u Dr. Guleria u la ong: “Ka jingpang Candida ka lah ban mih ha ryngkat ki dak lieh ha ka shyntur, u ryndang bad u thylliej; ka lah ban ktah ia kiwei kiwei ki dkhot met bad lah ruh ban lap ha ka snam (haba ka case ka long kaba la jur). Ka Aspergillosis ka dei kaba kham niar bad ka ktah ia ki tor da kaba pong thliew ha ki. Kaba iohi bha ha ka COVID-19 ka dei bun sien ka mucormycosis; teng teng lap ia ka aspergillosis bad ka Candida.”
Haba kren shaphang ki briew kiba don ha ka jingma ban ioh ia ka jingpang Mucormycosis, u la ong: “90% – 95% na ki briew kiba la ioh ia ka Mucormycosis ki dei kiba pang diabetes lane kiba pyndonkam ia ki steroid. Kham niar ban iohi ia kane ka jingpang ha ki briew ki bym pang diabetes lane pyndonkam ia ki steroid.”
U la ong ruh ba kito kiba don jingma ban ioh ia kane ka jingpang kaba mut kito kiba don diabetes, kiba pyndonkam ia ki steroid bad kito kiba long positive ia ka COVID-19 kiba don ia kine ki dak harum ki dei ban ai jingtip mardor sha ki doctor. “Ki dak jong ka mucormycosis ki dei ka jingktha khlieh, ka jingphlei nam sohmut, ka jingat harum ki khmat, ka jingduna ha ka jingsngew ha ka dur khmat. Lada lap ia kine ha ki briew kiba don diabetes lane kito kiba pyndonkam steroid, dei ban ai jingtip mardor ia ki doctor khnang ban ioh jingsumar.”
Ki jait Mucormycosis
Lah ban pyniapher ia ka Mucormycosis na ka dkhot met ba ka ktah. Ki dak jong kane ka jingpang ruh ki pher katkum ka dkhot met ba ka ktah.
Rhino orbital cerebral Mucormycosis: Kane ka ktah ia ka khmut, ki khmat, u pdot bad ka lah ban pur ruh sha ka jabieng. Ki dak ki long ka jingktha khlieh, ka jingdap ki thliew khmut, ka jingmih eitmut kaba jyrngam, ka jingpang ki sinus, ka jingphlei nam sohmut, ka jingat ka durkhmat, ka jingduh jingsngewthuh ha ka khmat bad ka jingkylla rong jong ka sniehdoh.
Pulmonary Mucormycosis: Kane ka ktah ia ki tor bad ka wanrah ia ka jingshit met, ka jingpang shadem, ka jyrhoh bad ka jyrhoh snam.
Kane ka lah ban ktah ruh ia ka gastrointestinal tract.
Ym don ka jingiadei kaba shai bad ka jingai oxygen
“Bun ki briew kiba ioh jingsumar ha la iing ki bym donkam ioh oxygen ki la ioh ia ka Mucormycosis. Kumta ym don ka jingiadei kaba shai hapdeng ka jingioh Mucormycosis bad ka jingioh oxygen,” la ong u Dr. Guleria.
Ka jingpher ha ka rukom ai jingsumar
Ka jingai jingsumar ia kum kine ki jingpang ka bteng da ki taiew bad kumta ka long kaba eh na ka bynta ki hospital namar ki briew biba don COVID-19 bad ki bym don COVID-19 kiba la ioh ia ka mucormycosis ki dei ban don ha ka ward ba kyrpang. Donkam ruh ban puid da kaba phikir bha namar kane ka lah ban ktah ia kito kiba don COVID.
Ka jingleh khuid ka long kaba kongsan na ka bynta kito kiba pang diabetes namar ki don ha ka jingma ban ioh mucormycosis. Kito kiba pyndonkam ia ki Oxygen Concentrator ki dei ban pynthikna ia ka jingpynkhuid ia ki humidifier man ka por.
Phi don ban ong eiei?