Bah Monarch Shabong
Nga la thoh khubor, mynta la 33 snem tam bad nga lap, ba ki don khyndiat ngut ki riew rangbah, kiba ju shna ia ki khubor kiba smum ba smum bad kiba ki nongpule ki ju sngew tynnad bha ban pule. Kitei ki long U bah GG Swell, Bah BB Lyngdoh bad sa U Bah HS Lyngdoh bad U bah Bull Lyngdoh.
Ha ki por, ba nga dang shu sdang thoh khubor, ha u snem 1988 bad haduh ha ki snem 90,nga ju kham jied namarkata ba ka khubor heh, kan dei shaphang kitei ki nongialam haneng, namar ba lada phi thoh khubor shaphang jongki, kumta ka ishu ha katei ka sngi, kan long kaba iaid iew.
Hadien jong kitei ki lai ngut ki nongialam barim, u dei sa U bah HS Shylla, uba haba u kren ne u ai khubor, ki jingkren jongu, lane ki smum (headlines), kiba u kren, ki ju ktik bad pynsngew bang ia ki nongpule, ba kin ioh ban pule ia kitei ki khubor.
U bah Shylla, u dei u briew u bym ju riej iano iano, haba u kren bad nga kynmaw bha ia ki jingthoh jongu, kiba u kren pyrshah ia ka sorkar jong U Mukul, ha shwa ka elekshon MLA 2018, ha kaba u da pynwandur bad kren pyrshah jur ia ka jingbamsap jong katei ka sorkar, da kaba u ong ba kam dei shuh ka sorkar jong ka Meghalaya, hynrei ka dei ka Mukulaya.
Ym tang katta, dang shen, ha ka por ba u long CEM ha Khasi District Council ha u snem 2019, u la sangoh sa ia U Conrad Sangma, myntri rangbah ka Jylla, namar ba um pyllait ia ki bill jong ka Khasi District Council, ha kaba u ong ba u Conrad, u dei uba nang tang ban kren phareng, hynrei um sngewthuh ia ki ain. U bah Shylla, um shym la sangoh tang ia U Mukul lane ia u Conrad, hynrei ia kiba ialeh pyrshah lei ha Nongkrem, ula sdieh, haduh ba kin da tyrkhong hi riaw bad katei ka dei ka rukom kren jong U bah Shylla.
Ha ka jingkren jongu, ha U Kyllalyngkot 2019, U bah Shylla, ula ong “Ha ka por ba long Myntri Rangbah u Purno A Sangma ha ki snem mynshwa, dei ma nga uba la tyrwa ban long Myntri Rangbah u Purno”, la ong u Bah Shylla bad bynrap, “Hynrei kine ki khun jongu kim pat tip eiei’. Hynrei, ym dei tang ia kitei ki arngut, U bah Shylla, wat ia ki ophisar ruh, um sangah dain dain bad bunsien, u ju kren ia ki ktien kiba khubor pyrshah ia ki.
Ki bill, kiba U bah Shylla, ula tyrwa sha ka sorkar, ha kane ka jinglong CEM ba khadduh jongu, ki dei ka ka ILP, Clan Bill, Khasi Social Customs Lineage Bill bad sa shibun kiwei, kiba ka sorkar Jylla, kam shym la mynjur satia, wat tang kawei ruh haduh mynta.
U bah Shylla, ula long MLA ar sien bad MDC la bunsien, na Nongkrem, hynrei, utei u rangbah, lada u long MLA ne um long ruh, u dei uba ka kyrteng jongu, ka don beit ha ki kotkhubor, lane kaba ngin ong newsmaker bad u dei ruh uba bang bha ban pule ia baroh ki kotkhubor, ia kaba kiwei ki riew sain pyrthei, kim ju leh bad mynta la katto katne u snem, ula bang sa ia ka thoh, ha kaba u thoh ia shibun ki artikel niam bad nangta ia ki artikel, kiba ktah ia ka imlang sahlang bad kumba nga la ong haneng, nga lap ba ki jingthoh jong U bah Shylla, ki dei kiba ki briew ki ju bang ban pule, khamtam ha kane ka juk social media.
U bah Shylla, ula don lang ruh bad ngi ha ka lain thoh khubor, ha kaba ha ki snem 80, ula pynmih ia kawei ka kotkhubor Pateng Mynta bad dang khyndiat snem mynshwa, ula don ha ka Meghalaya Times, tangba um shym la neh slem ha kane ka lain.
U bah Shylla, ula shah kynnoh ruh halor ka jing pyndonkam bakla jongu ia ka pisa kaba T.20klur ban shna surok sha Wahkaji, ha kaba ka la don ka jing kynnoh,ba ula thep ia katei ka pisa ha ka account lajong, ha kaba katei ka mat, ka la paw bha ha ki kotkhubor ha ki snem 2014, ha kaba ka la don ruh ka jingtohkit jong ka CBI, hynrei halor katei ka phang, ula jop U bah Shylla, namar ba kam don satia kano kano ka jing pyndonkam bakla ia katei ka pisa.
U bah Shylla, um shym dei tang u riew sain pyrthei, hynrei, ula don bynta bha ha ki jingiakhih paidbah, ha kaba ula shah kem bad shah set phatok bun bun sien. Utei u rangbah, ula don ha ka sain pyrthei la kumba 40 snem tam eiei bad ngi lah ban ong, ba u dei uwei na ki nongkren paidbah, uba satar tam jong kane ka juk, ha kaba kiba bun bah ki paidbah, ki ju sngew bang bha ban ia kohnguh khlieh, ban ia kyrdem kjat bad ban ia thab kti, ha ki jingialang paidbah u bah deng Shylla bad nga shait lap, ba ki jingkren kiba smum ba smum, ki dei kiba U bah Shylla, um ju khreh lypa, hynrei, kiba u shu pyllait beit na ka jabieng jongu.
U bah Shylla, u dei uwei na ki nongialam, u bym ju klet ban kren ia ki ishu jong ki nongrep bad ha ki por ba u long MLA, u ju kren bunsien ia ki jingeh jong ki nongrep ha ka jylla.
Ha shwa ka jingkhlad jongu, U bah Shylla, ula thaw ia ka group Ka Sur U Paidbah Hynniewtrep bad ula trei radbah dalade ban wan ialam ia bun spah ngut ki khun samla, kiba sah kut shabar ka Jylla, na ka jingpakhang shnong corona bad utei u rangbah, ula pynlut bun ka pisa, wat na ka penshon lajong, na ka bynta ban pynpoi suk ia ki khun samla ka Ri sha la ki jong ki iing jongki.
U bah Shylla, wat la u dei uba pnah thylliej, hynrei, um ju kren kai ia ki ishu bapher bad u kren beit ia ki mat kiba iadei bad u paidlang ka Ri bad u dei u briew uba tip Blei shi katdei bad katei ka long ba U Blei, ula iada ia ka jingim jongu, ha ki snem 2010 (lada ngam bakla), ba ki riew kieng atiar, ki la mut ban shim ia ka jingim jong U bah Shylla, hynrei, ula lait na ki tyrsim jongki ha katei ka step kaba sah kynmaw pateng pakit.
U Bah Shylla, u dang proh bha ka jabieng, ka kren ka khana, ka thoh ka tar bad ki ktien kiba u kren, ki ju long kiba eh tasam ban pynphai, lada phim dei ki briew kiba tip lut ia ki ain ki kanun jong ka jaitbynriew bad u dei uba pule bha ia ka Baibl, uba pule bha ia ka riti synshar ri bad uba pule bha ruh ia ka Sixth Schedule bad lehse, ka dei halor ka jingstad jongu, ban pyrkhat ia ki mat bapher bad nangta sa ka jingstet jongu, ban shim rai, ba ha ki khyndiat snem ba ladep, ula ju sin ruh ialade kum U High Speed Shylla . Kam lei lei, kano kano ka jingim, ka don la ka jong ka jingkut jongka bad U bah Shylla, ula khlad noh ha ka rta kaba ka jaitbynriew, ka dang khmih lynti bha ia u.
Phi don ban ong eiei?