AIS Suja
Lait noh na ki Jiw, baroh ki dei ki Jentil ha kane ka pyrthei. Ngi kynmaw mynba u Jisu u la wan longbriew sha kane ka pyrthei u la wan lyngba ka jaid bynriew Jiw, bad da lade hi u ong ha ka Nongsamaria “ba ka ingypynim ia ka pyrthei ka long na ki Jiw” (Salvation is from the Jiws) Ioanis 4:22.
Kaba mut ba ia u Jisu la kha lyngba da ka jaid Jiw kaba dei ka Mary Theisotti. Mathaios 1:18. Ka mut ba u Blei u la jied bad phah ia la u khun ba marwei lyngba ka jaid bynriew Jiw ne Israel, bad une u Jisu. U khun u Blei, u la don naduh myn dang long bad u Blei ha bneng. U la long u ktien bad uta u ktien ula don bad u Blei, bad uta u ktien u la long hi u BLei. Ioanis 1:1-4. Ka mut ia u Jisu u long ruh u Blei, tangba u la kynja doh (Born in flesh) namar la kha ia u na ka briew ka Mary Theisotti. Ioanis 1:14.
La kha ia u Jisu sha kane ka pyrthei kumba long lem ki briew baroh, u la long ha ka pyrthei. Ka pyrthei ka la long da u hynrei ka pyrthei kam shym la ithuh ia u (ka pyrthei jong ki Jiw kam ithuh ia u Jisu). U la wan sha la ki jong (jaid bynriew Jiw), hynrei kita kiba dei la ki jong kim pdiang ia u” Ioannis 1:10-13.
Ki Jiw kim shym pdiang ia u Jisu haduh mynta namar kim ngeit ba u dei uta uba la phah da u Blei ban pynim ia ka pyrthei. Hynrei ki Jiw ki ong pynban – “Ia une (Jisu) ngi ithuh nangno u long hynrei ynda wan uta u Khrist (Messiah), ym don ba tip nangno u long ne nangno u wan?” Ioanis 7:25-27.
Ki Jiw ki kyntait ia u Jisu dei namar ki iohi bad tip ba ia une u Jisu la kha ha Israel na ka jaid Jiw. Katba ma ki pat ki khmih lynti ba uta u Khrist u Messiah un wan hiar na bneng. Na kata ka daw u Jisu u kylli ha ki Jiw “Oh phi ithuh te ia nga? bad phi tip ruh nangno nga long?” Ngam shym la wan na lade hi hynrei uta uba la phah ia nga ia uba hi phim thuh ……. Te kita ki jiw ki la ia kylli – Uta u Khrist ynda un wan, hato un leh kham bun ki kambah ban ia kiba une (u Jisu) u leh?” Ioanis 7:25-31.
kane ka pyni ia ka jingbym ngeit jong ki Jiw ia u Jisu bad kane ka jia haduh mynta ruh ha Israel. Haba kita kiba dei la ki jong (Ki Jiw) kim pdiang ia u Jisu, u Jisu u hap ban phai sha ki Jentil kein. Bad ha ka kynthei Nongsamaia u Jisu u la kren shibun kat haduh ba la ka kyndit dak a jingsngew phylla bad ka ong halade “Nga tip ba u Messiah u wan ia uba ki khot u Khrist. U Jisu u la jubab ha ka u ong – Nga long uta uba kren bad pha” Ioanis 4:25-26.
Ka khubor kaba sngewtynnad ka long ba baroh ki Nongsamaria ki la ngeit ha u Jisu ki ia ong – “Mynta ngi ngeit ym namar ka jingong jong pha shuh, hynrei naba ngi la iohsngew ma ngi hi ia u bad ngi ia tip ba u long shisha u Khrist u Nongpynim ka pyrthei” Ioanis 4:39-42.
Ki Jeitil ki la ioh ka jingpynim kaba da u Jisu Khrist namar ki la ngeit bad pdiang ia u Jisu naduh kata hi ka por haduh mynta. Hynrei ha ki Jiw ka long ka jingiohthiah lyngngai.
Ka jingpdiang jong ki jentil ia u Jisu naduh kata ka por ka long duna 2000 snem mynta. Hynrei u Jisu u pynkynmaw da kaba ong ha ki Jentil shaphang ka jingpynjot ia ka Jerusalem ba ynda phin iohi ia ka Jerusalem ka ker kut ia ka da ki paid ia pom, to tip ba ka jingpynduh ia ka ka la jan. Loukas 21:20. U Jisu u ong shuh shuh, “Kin kyllon ruh da ka waitlam syrti, yn ialam mraw ia ki sha ki kynja bynriew baroh, kan long ba la iuh top ruh ia ka Jeruasalem, tad yda pyndep ia ka ia ki Jentil” Loukas 21:24.
Shisha, la pynjot ia ka Jerusalem, la pynjot ia ka Temple ha Jerusalem 70 AD la ialam mraw ia ki Jiw sha kylleng pyrthei bad ki Jentil ki la iuh top ia ka Jerusalem la synshar halor jong ka da kiba bun ki ri ki hima ka pyrthei. Bad la pyndep ruh ia ka ia ki Jentil naduh ba ki Jiw ki la wanphai biang sha Israel la lum ia ki da ka thma bah ba Ar bad la pynbna da ka UNO ba ki Israel ki la ioh ia ka ri kynti lajong ha u snem 1948. Naduh u 1948 AD haduh mynta ki Jiw ki la synshar ha la ka ri kumba 71 snem. Kane ka mut ba ka ia ki Jentil ka la kut bad ki Jentil kim lah shuh da lei lei ban long trai halor ki Israel namar ba u Blei u la pynkut ia ka ia ki Jentil. Ka Israel bad ki jaid bynriew Jiw ki la long ka jaid bynriew kaba khraw ha kaba don bor halor baroh kumba ka long haduh mynta. U Blei u la ai ha ki sa shisien pat ia ka bor ka iktiar ban synshar ha ka pyrthei.
U Blei u la lum pat ia ki Jiw na kylleng katkum ka ktien jong u bad ki Jiw ki la don ha la ka ri lajong ban pynkhreh ia ki thma pyrshah ia ki ri ki hima Jentil, namar ba ka Israel ka long ka atiar ba khlain bor ban ialeh thma jong u Blei. “U Blei um dei u briew ba un lamler” Ki jingkhein 22:19. Kumta u la lum lang pat ia ki Jiw ki la don ha la ka ri bad ki la long ka ri kaba la synshar dalade ialade kumba 71 snem mynta. Ka jingdon ki Jiw ha Israel ka long ban ialeh thma pyrshah ia ki nongshun jong ka ha kine ki sngi ba khadduh.
U Blei u la kren lypa da kaba ong shaphang ka Israel kumne: “Pha long u side iapom, bad ki atiar ialeh thma jong nga, da pha ngan pynlwet ia ki jaid byniew (Jentil) ka pyrthei, da pha ngan pynjot ia ki hima (Kingdoms) ……. da pha ngan pynlwet ia ki Nongsynshar bad ia ki Deputies”. Jeremaiah 51:20-23.
Ki jingsynshar Jentil, hima mynta ki don hapdeng ki jingkulmar bad baiong ngain, ym don shuh ka jingbiang (Merit) tang ki kulmar suda tad haduh kata ka por ba ka Israel kan pom da u side iapom jong u Blei, wat mynta ruh ka dak ka pyni ia kata ka por, ha Middle East.
Kane hi ka pyni ba ki jingsynshar briew kin kut noh namar ym don jinghun jingsuk shuh, wat ka UNO kan duh noh ia ka bor jong ka namar yn pyndep noh baroh ki jingiathuhlypa ka ktien u Blei.
Ka ia ki Jentil ka la kut. Hynrei ka ia u Mynsiem Bakhuid kam pat kut. U Blei u trei lyngba u Mynsiem jong u ha ki Jentil satlak ban pdiang ia u khun jong u u Jisu Khrist u Trai. Shen ka ia u Mynsiem Bakhiud ruh kab kut noh ynda la wai ka ia Jingaiei jong u Mynsiem Bakhuid. Kaba kut kan poi “bad kata ka ia ka long hajan” Jingpynpaw 1:3.
To phai ki khmat sha Israel. Kiei kiei la nang pyndep. Donkam ia uwei pa uwei ban phai sha u Nongpynim ka pyrthei kumba ong ki Nongsamaria.
“U Blei mynta u hukum ia ki briew baroh kylleng la kylleng BAN KYLLA KABA MUT” ki kam Apostol 17:30.
Phi don ban ong eiei?