B.M.Lanong
Peit ia kine ki jingshisha harum:
La don 6 ngut ki Chief Minister na ka Seng Congress, kynthup ia u Capt. W.A. Sangma, P.A. Sangma, Salseng Marak, D.D. Lapang, J.D. Rymbai bad Dr. Mukul Sangma, kiba la synshar 34 snem tam hapoh kine 50 snem sa ban dap, ha ka jylla Meghalaya.
Ki Seng trai-ri (Regional) hapoh ka jingialam ka APHLC barim, UDP mynta, ki la synshar 10 snem tam, da ki 4 ngut ki Chief Minister, D.D. Pugh, B.B. Lyngdoh, E.K. Mawlong bad Dr. Don Kupar Roy.
Ka Seng NPP ka la synshar naduh 2018, hapoh u Conrad Sangma, kaban sa dap 5 snem ha u January 2022.
Tang u Dr. F.A. Khonglam marwei uba la iohlad ban synshar shi snem tam, kum u Chief Minister shimet (IND).
Bun ka um ia ka Dud
Haba poi ki por ilekshon, kumba long mynta ha ki 3 tylli ki Constituency, 13-Mawryngkneng, 24-Mawphlang bad 47-Rajabala, kaban sa long ha ka 30 tarik une u bnai Risaw, ba khlad noh u Bah David, Bah S.K. Sun bad u Dr. Azad, bun ki nongkren ki pynheh, ki pynksan ia la kijong ki nia, ki paidbah ruh bun kiba kulmar, yn pynsngew tang iano, namar kat uba kren, sngew kumba ki long kiba dei suda.
Wat u khar mali ai dud ruh, u ong ba ka dud jong u ka long kaba paka, wat la ka bun ka um ia ka dud. I Bah Martin Majaw i ju biria ia ki khardud, haba i ju kylli, “Ha kane ka um jong me, don dud katno lih?”
Ha ki por ilekshon ruh ki don kum kine ki nongkren, kiba bun ka um ia ka dud, ia kaba ki paidbah kin hap husiar.
Jingiashrut Mukul-Pala
Kane ruh ka dei ka kam ba ki paidbah ki dei ban tip, ia kaba u Dr. Mukul bad bun kiwei ruh kim tip, namar ki dei ki kam ain (Constitutional Law), ia kaba ki jnang kynsan ynda ki tip ba don u huk ha ka jingkhang.
Ka jingthut u Dr. Mukul haba thung President MPCC da u Ma Vincent Pala, ka don ka nongrim, wat la ka dei ka kam ing jong ki. U Dr Mukul uba la long Chief Minister naduh April 2010 ter haduh 2013, sa naduh 2013 haduh 2018, u kham shuwa ruh ban ia u Ma Pala ha ka sain pyrthei, u Ma Pala um ju long MLA, hynrei tang u MP naduh 2009 ter haduh mynta. Katba u Dr. Mukul ula long MLA Congress naduh u snem 1993, ha ka por ba u Ma Vincent um pat don ha ka kam sain hima.
Kane ka long, tang ban shu iarap pynkdew, ban iatip paidbah, ngam kwah leit khura shaduh u khiew ja kiwei, ioh shah troh.
Hynrei haba la paw pyrthei ka jingiashrut ha ka Seng Congress, mynta pat kynjah kynsan jar, ym dei namar kine ki ilekshon 3 jaka, hynrei namar u Dr. Mukul, um dei u riew ain, um tip ba naduh 2004, la pynduh noh ia ka jingiapait seng, da kaba weng ia ka parakrap 3 hapoh ka Bynrap 10 (10th Schedule), kaba ju ailad mynshuwa ba lah ban iapait ne phet Seng lada don shi bynta na ka 3 bynta (1/3) kiba kwah phet ne mih noh.
Dang shen ka kynhun u Mukul ka leit sha Calcatta, Delhi bad shawei, ban phiah ia ka Seng Congress, hynrei ynda kila tip ia katei ka ain, ki shong noh khop, kum kiba shoh tyndep. Hapoh te sat hi sia, ka por kan sa pynpaw.
Haba ki rangbah Congress kum u Bah Lamphrang Blah, MDC Mawphlang 5 sien un ialeh noh mynta na ka NPP pyrshah ia u Bah Kenedy Khyriem ka Congress, sa u samla Congress Norbert Marboh un ialeh pyrshah ia u Bah Highlander Kharmalki Congress bad u MDC Congress na Rajabala, un ialeh mynta na ka UDP, te to iakhein jingkhein lang na kiba sngewthuh, shano kane ka kam kan poi? Ym tang katta, sa ka HSPDP ka kyrshan lang ia ka kynhun seng trai-ri.
Nalorkata, 34 snem tam ka Sorkar Congress ka la synshar ha Meghalaya, kumba la kdew haneng, ka jylla lyngkrang kumba ka long. Kumta hateng-hateng ki jingkylla ki donkam, ban ailad lang ia kiwei kiba don ki rangbah kiba khlain ki tyrpeng ba kin pyni ia ka sap pyniaid kam jong ki.
Phi don ban ong eiei?