Nga kum uwei na ki nongshong shnong jong ka Ri I1ndia (Hindustan) ngam lah khlem da sei madan ia la ka jingsngew katkum ka jingplie lad ka constitution jong ka Ri India. Haba nga peit ia ka jingiakhih paidbah ha ki bynta ka North Eastern States ha kaba iadei bad ka CAB 2016 ia kaba la wanrah da ka sorkar NDA, kaba la lamkhmat da ka BJP hapoh ka Centre. Kane ka Bill ka la wanrah ia ka jingiakhih pyrshah da ki kynhun bapher bapher kaba la wanrah ia ka jingjulor ia ki mar ki mata jong ka sorkar bad ki riew paidbah bad haduh ki jingmynsaw jong kiba bun ki riew paidbah bad kumjuh ki briew ka sorkar. Ka la don ruh ka jingbyrngem phet seng jong ki MLA bad ki leader jong ki kynhun bapher bapher bad baroh ki ia pynjrong la u ryndang ba ki ieng na ka bynta ka Ri bad ka jaitbynriew. Tip ki da kren shisha naduh ka dohnud ne tang na rmiang shyntur ban ioh pynbeit ia u paidbah ba la jan ka election MP. Kumta, nga kyntu ia ki paidah ban long kiba husiar ioh ki shah riam ha kine ki lok ieit Ri bad Jaitbynriew.
Hangne nga kwah ban pynshai lyngba kane ka kot khubor ba ngi long kiba donbok ban ioh Prime Minister kum u Narendra Modi uba stad, uba shemphang bad uba iohi jngai na ka bynta ka lawei jong ka Ri India. Um dei shuh tang u PM ka India hynrei ia u la niew kum u nongialam ba-ar ka pyrthei (World Leader), lait noh na u President ka America (USA) u Donald Trump, ba la thew katkum ka jingiohi jngai jong u. kumta, na ka bynta ka jingshngain jong ka Ri u la wanrah ia ka Bill kaba la tip kum ka CAB 2016. Kane ka Bill ka long ban khanglad ia ka jingwan rung be-ain jong ki Muslim na ki Ri ba markhap lyngba ki khappud, khamtam eh, ia ka jylla Assam kaba la jyllei da ki Muslim na Bangladesh kiba shu rung be-ain shapoh katei ka jylla. Namar ka jingioh lad jong ki ban shu rung be-ain ka la buh jingeh ia ka Ri ban teh lakam ia ka suk ka sain bad ki kam be-ain babun rukom. Kum ka jingthombor pyrshah ia ki riew paidbah da ki kynhun lehnoh Muslim. Kumba ngi iohi ba wat ki ri ka pyrthei ruh ki shong syier na ka jingroi stet ki Muslim.
Kaba lyngngoh ia nga ka long ba ka jingpyrshah ia kane ka Bill ka dei tang ha ki bynta North Eastern States kaba la pyni ba imat kane ka Bill kan trei kam tang ha kine ki Jylla jong ngi. Hynrei ko paidbah, to tip, ba kano kano ka Bill ba la passed da ka Parliament ka trei kam ha baroh kawei ka Ri, kumta, ngi kyntu kynpham ia ki paidbah jong ka thain ba kin long kiba husiar ban lait na kino kino ki jingialam bakla khamtam eh, ha ka party Congress kaba bunsien ka shait wanrah ia ki jingsngewthuh bakla, ia ki paidbah ka Ri tang na ka bynta ban ioh ia ka BOR bad jingmyntoi shimet.
Khatduh na ka bynta ban wanrah ia ka jingshong suk shong shngain ha ka ri hi baroh kawei nga kyntu ia ka Party BJP ba hadien ka Election 2019 ka ban sa long shen bad hadien ba la thaw ia ka sorkar thymmai, dei ban wanrah biang ha Parliament ia ka CAB na ka bynta ban pynlong doh long snam noh ia ka. Namarba la thikna ba ka BJP hapoh ka jingialam jong u Modi kumba ka paw ba ki paidbah ka Ri ki dang ieng tylli da kawei ka jingmut ban wanrah shuh ia u Modi kum u Prime Minister.
La thikna ruh ba ka BJP kan sa ioh absolute majority bad la khmih lynti ba kan poi sha ka jingbun paid kaba 300 haduh 400 ngut ki MP hapoh ka Lok Sabha.
Eserit Khiewtam
Phi don ban ong eiei?