AIS Suja
Shwa ban poi ka LYIUR ne kata bala ong da u Daniel “Ka Shi Taiew Bakhadduh” Daniel 9:27, ne kata kaba u Jisu u ong ha ka Gospel u Mathaios 24:15-22, dei ban tip ba ngi im ha ka pyrthei KI IA KA BALANG jong kata ka Por Balait ha kine ki 2000 snem tam mynta. Haduh mynta mynne hi ki long ki ia ka Balang. Ki ia ka Balang ki dei BALAIT. Ka Por balait ka mut ka por ba Jlan tam (long Interval) naduh ba u Jisu Khrist u la wan ha ka jinglongdoh. Haduh une u snem bad sha khmat, bad kane ka ia ym tip lano kan kut noh. Ka por balait ne ka Por ba jlan ka sdang naduh ba la kut ki 69 Taiew. Daniel 9:25. Bad kane kan kut tang shu sdang ka 1 taiew Bakhadduh. Daniel 9:27. Kane kein long kata ka por ba u Blei u tyrwa jingiasuk hapdeng ki Jentil (Gentile). Nong Rom 11:1-36; 2 Korinth 5:16-21. Bad ka long ruh ka por ba u Blei u pynshitom ia ki Israel namar ki jingryngkang jong ki. Bad ka long pat ka jingpynim ia ki Jentil.
Dei kane kata ka por kaba u Jisu u la wan sha la ki jong (ki Israel) hynrei kiba dei la ki jong kim pdiang ia u. Ioanis 1:1. Kumta u Jisu u phai sha ki Jentil hapoh kine ki por jong ki por balait ne ki por ba jlan kaba long haduh mynta. Nong Rom 11:1-36; 2 Korinth 5:16-21. Haba phai kumne sha ki Jentil, ka ktien u Blei ka ong ia ki Jentil, “Ba kat kiba la pdiang ia u, ha kito u la ai bor ban long ki khun u Blei kata kiba ngeit ha ka kyrteng jong u Jisu” Ioanis 1:12.
Lait noh na ki Jiw ne Israel, ka mut ki Jentil bad kine ki Jentil kiba la ngeit ha u Jisu ki long ki Israel ba kynja mynsiem, bad ki long ki khun u Blei hi. Kata ka mut ia kito kiba ngeit ha ka kyrteng jong u.
Kumta naduh ka por ka jingsdang ka Por Balait bad hadien ki Apostol, ki la mih ki Balang: Ka Balang ha Ephesos; ka Balang ha Smyrna; ka Balang ha Sardis; ka Balang ha Philadelphia bad ka Balang ha Laodikaia” Jingpynpaw 2:1-29; 3:1-22. Ka Balang ha pergamos, bad ruh ka Balang ha Thiatira.
Ia kine ki Balang la khot kyrteng ia ki ha ka ktien Greek, bad ki don la ki jingmut ha la ki kyrteng. Ka Balang ha Ephesos, ka mut Badon jingitynnad (desired one). Ka Balang ha Smyrna ka mut ka jingshah shitom (suffering). Ka Balang ha Pergamos ka mut ka jingiathoh shongkurim (marriage). Ka Balang ha Thiatira ka mut ka jingknia khlem sangeh (continual sacrifice). Ka Balang ha Sardis ka mut Ba dangsah (remains). Ka Balang ha Philadelphia ka mut Ieit kum shi para (brotherly love). Ka Balang ha Laodikaia ka mut ka Mon u Paidbah (people opinion).
Kine ki kyrteng Balang ki thew ia ka jinglong ki Balang Khristan naduh mynshwa haduh mynta. Kane ka thew ia ki Balang baroh kiba don ha ka pyrthei kiba kum kino ki Balang ki long, badno ki ia syriem khamtam ha ka pateng kaba mynta ka pateng kaba ha shwa ba ka ia ka Balang kan kut noh na sla pyrthei.
Ka Balang kaba khadduh eh dei ka Balang Laodikaia, (Balang Mon u paidbah) lane People opinion, bad ka long ha kine ki sngi. Haba ka Balang ka iaid da ka Mon u Paidbah ne People opinion, kata hi ka pyni shai kdar ba dei ka jinghap noh ka jingngeit na ka ktien u Blei sha ka Mon u paidbah. Ka daw ba ka Balang ka iaid ha ka Mon u paidbah dei namar ka jingbymtrei kam u Mynsiem Bakhuid ha kata ka Balang, te namar ba ka long ha ka Mon u paidbah te ym nud ban pynmong ia kaei kaba u paidbah u ong ne rai hapoh kata ka Balang ioh ba kan long kaba sngewsih ia ka Mon u Paidbah, lada u Blei u sngewsih te long beit. Dei ynda kumta kein ba kata ka Balang kam iaid shuh katkum ka jinghikai ka Bible hynrei ka iaid katkum ka Mon u paidbah ne paid riewngeit kata ka Balang. Dei hangne ba la pynduh noh ia ka hukum u Blei da kaba bud ia kata ka rukom kaba pateng la pateng. Mathaios 15:3-6. Ka por jong ki Apostol te kam long kumta namar kiei kiei ki iaid ha ka jingtrei u Mynsiem Bakhuid u Blei. Hynrei ha ka Balang Laodikaia ne Balang Mon u Paidbah, la mih ki ain briew bad kyndat sharud ia ki ain Blei. Dei hangne ka mih kata kaba ong u Blei – “Ki mane thala ia nga haba ki hikai ia ki hukum jong ki briew kum ka jinghikai” Mathaios 15:9.
Ha kane ka pateng la bun kiba long Balang Laodikaia, u Blei u ong ia ki – “Nga ithuh ia ki jingleh jong pha, ba pham long kaba khriat lymne kaba shit; ah Nga da kwah dik dik ba phan da long kaba khriat ne kaba shit, kumta naba pha long shu syaid khriat ruh em shit ruh em, te ngan sa prie noh ia pha na ka shyntur jong nga” Jingpynpaw 3:15-16.
Kumta haba ka Balang kam iaid shuh ha ka jinghikai tien Blei ka la dei ban iaid ha ka jinghikai briew kein. Bad haba ka iaid kumta ka duh noh ka bor jingtrei u Mynsiem Bakhuid. Haba u Mynsiem u Blei um trei, ka Balang ka shu long khriat ruh em shit ruh em, ka long kat ban shu syiad mem mem. Bad kaba kum kata ka Balang u Mynsiem u Blei um ioh jaka ban trei laitluid namar ka long ka Balang Mon u paidbah ne People opinion, bad ka kylla long noh kum kata ka Institution.
Kata ka Balang Laodikaia Balang Mon u paidbah, ka sngew ba ka biang ha lade da kaba ong – “Nga kaba riewbha bad nga la pynman spah te ngam don jingkyrduh ei ei ruh em (namar ka kamai spah). Hynrei u Blei u ong ia ka “Pham tip ba ma pha hi pha long kaba lanot khop, kaba jynjar sat, kaba duk, kaba matlah bad ba lyngkhuid” Jingpynpaw 3:17.
Ong u Blei – Lada pham tip te ngan pyni buit ia pha kein ba phan thied na nga ia ka ksiar ba la phrang ha ka ding ba phan da ioh man spah bad ia ki jainkup balieh ba phan ioh kup ialade ba kan ym paw ka rain ka lyngkhuid jong pha, bad ia ki jingsleh ruh ngan kyllain ia ki khmat jong pha ba phan iohi” Jingpynpaw 3:18.
Ha kane ka pateng ba mynta bun ki Balang Laodikaia ki sngew ba ki biang hynrei kim tip ba ki long kiba lanot khop bad jynjar sat bad duk bad matlah bad lyngkhuid ruh namar ki iaid ha kata ka lynti Mon u paidbah peoples opinion. Namar kata u Blei u bitar da ka jingsngewsih u ong – “Ngan sa prie noh ia pha na ka shyntur jong nga” Jingpynpaw 3:16.
Ka Balang ha Laodikaia ka long kaba khadduh na ki Balang baroh bad kane ruh kan kut noh mar ia sdang ka LYIUR ne ka shitaiew Bakhadduh, hadien kane yn ym don Balang shuh. ka Balang kaba iabeh spah ka long ka Balang Mon u paidbah naduh u barit haduh u khraw batri namar kaba don ka spah hangta don ka jingsngew skhem, bad sngew riewbha. Kaba kum kata ka Balang kam niew ba ka ktien u Blei ka dei ka spah kaba kordor tam ban ia ka spah pyrthei.
Ka Balang Laodikaia ne Balang Mon u paidbah ha ka Mon u paidbah ka long ka Balang kaba don ia ka dur jingriewblei hynrei ka len pat ia ka BOR jong ka; na kine to phai noh. 2 Timothy 3:5. To phai noh wat ieng ialeh pyrshah ia ka jingshisha 2 Timothy 3:8.
Kine ki long ki juk ka Balang jingphaidien noh na ka jingngeit “Naba kata kan ym wan (kata ka LYIUR ne ka shitaiew Bakhadduh) lymda jia shwa kata ka jingphaidien” 2 Thessoloni 2:3.
Namar kata, kane ka long kata ka juk ka por jong ka Balang Laodikaia ka Balang Mon u paidbah, ha kum kane ka por, ong u Blei “To shim noh ia ka jingiada khlieh ka jingpynim bad ka wait u Mynsiem, bad to shim ruh ia ka stieh ka jingngeit” Ephesos 6:16-17.
Kumta shwa kan wan ka por LYIUR ne ka por ba u Briew ka pop un shong ha ka Temple ha Jerusalem, kan don shwa ka jingphaidien na ka jingngeit kiba bun bah, bad kane ka jia mynta hi hapoh ka Balang ba long Laodikaia ne Balang Mon u paidbah. 2 Thessoloni 2:3-4. Kane ka long katkum ka jingong ka ktien u Blei.