Ka Assam, ka la sdang ia ka snem ot kyrteng

Bah RM Shabong

Ka long ka khubor kaba sngew tynnad na bynta ka Jylla Assam, haba ka sorkar India, ka la dep rai na ka bynta ban pynkhreh ia ka thup ot kyrteng ban tip ia ki trai shnong jong katei ka Jylla bad ka sorkar India, ka kwah ban pyn treikam ia u snem 1951, ba un dei u snem jong ka jingdon ki trai shnong ba pura ha Assam.

Ym tang katta, la iohi ruh ba ka sorkar India, ka la dep rai, ban pynurlong ia ka ain Inner Line Permit (ILP) ha katei ka Jylla bad katei ka pyni, ba lada katei ka ain kan trei kam, kumta kan long ka jing myntoi kaba khraw ia ka Assam, ha ki ar bynta bad kita ki long ka jing ioh ia u snem ot kyrteng, uba naduh u snem 1951 bad ar sa ka ain ILP bad kitei kin dei ki ain kiba bha tam, na ka bynta ban iada ia ka jinglong kyrpang ki Assamese.

Hynrei ka jing kylli kaba mih hangne, ka long la kitei ki ain, kin khang lynti ia ki khar poi ei, tang ha Assam, Arunachal Pradesh, Nagaland, Mizoram, Manipur, katba kin lait luid ha Tripura, Meghalaya bad Sikkim bad ka jingthmu jong ka sorkar India, ka long namarkata ka mat kaba donkam eh ia ki nongialam ka Jylla, ba kin sngewthuh ia kaei ka ban sa jia hadien, lada jia ba kan trei kam ka ain 1951 bad nangta kan trei kam sa ka ILP, nalor kaba la don lypa ka ain jong ka NRC, kaba la dep kyndat lypa ia ki phew lak ngut kiba dei ki nongshong beain.

Ngim tip ia kaei ka jingmut kaba don ha ka sorkar BJP ha Delhi, halor katei ka phang jong ka jing pynrung ia kitei ki ain ha Assam lane lehse ka lah ban long, ba ka la shah pyn kohnguh ha ka jing dawa jong ki heh jong katei ka Assam bad lada ka long kumta, ka pyni ba ka jingthmu ka long ban pynhun ia ka jingkwah u paidlang ka Assam, namar ba ka elekshon, ka la hajan eh, katba ban nang khniot bad ailad laitluid ia kiwei pat ki Jylla, kiba la nang jyllei ki briew kiba nabar kumba long ha Tripura bad ha Meghalaya.

Ka por la imat, kumba ka iaid stet halor katei ka phang, namar ba sorkar India, ka kwah ban pyn treikam kyrkieh ia ka Assam Accord, kaba la ia soi ha ki snem 80 bad lada jia ba ka Jylla, kan ioh noh ia ka ain ILP lane ia ki ain kiba khang ia ki bar Jylla, kumta kan long ka jing iada kaba khraw, hynrei lada kan wan shwa ka ain kaba khanglad ia ki na Assam, ka don ka jingma ba kin sa rung bad buhai shnong sahuh sha ki jaka ki bym pat don jingker.