AIS Suja
“Pham ithuh ia ka aiom ka jingwan jngoh ia pha?. Kine ki long ki kyntien ba u jisu ula kren ha ka sngi ba u leit rung ha Jerusalem kum u syiem. Loukas 19:44. U Blei u la buh ia ka por bad ki aiom ki samoi ha kane ka sla pyrthei. Ka la poi ruh ka aiom ba u khun u Blei da lade hi u la hiar naduh bneng sha pyrthei ban wan khmih wan jngoh iaka pyrthei bad ia ki jait bynriew Israel (jiw). Une u khun u Blei u dei u jisu khrist u Trai, u trai halor kiei kiei baroh. Ka dei ka aiom bad ka por ka ia kaba biang eh ba ula ieh iaka khet syiem ha bneng bad hiar sha sla pyrthei ban tip dalade ban mad dalade hi haka dur ka jinglongbriew namar la kha ia u ha ka doh( born in flesh). Une u Jisu u dei uta u ktien, uta u ktien ula don bad u Blei, uta u ktien ula long u Blei. Une ula don naduh myn nyngkong bad u Blei”. Ioanis 1:1-2.
Haka jingshisha, u Blei um ju pynjia kano kano ka jingjia khlem da iathuh shwa ne khlem maham lypa. Kumjuh ka jia shaphang Kane ka aiom ka jingwan jngoh jong u Trai Jisu iaka Jerusalem ha Israel . ka jingshisha ka long ba u Blei ula dep iathuh lypa laslem bad shaphang kane ka aiom ba u Jisu un rung ha jerusalem kum u syiem ki Israel. Haka kitab sekharaiah la ong kumne: “ To leh kmen shikatdei ko ka khun seion; to risa ko khun ka Jerusalem :ha khmih U SYIEM JONG PHA U WAN HA PHA : u long uba hok uba don ka jingpynim , uba leh rit, uba shong halor u kadda, halor u khun kadda jong ka kadda kein”. Sekaraiah 9:9
La slem bah da ki spah snem ladep iathuh lypa ha Israel shaphang kane da u Nongiathuhlypa sekharaiah. Hynrei lyngngai ki Jiw ne Israel kim shem bna eiei kim suid new eiei shaphang kine kiei kiei, long kum ba bret ia ki mawlynnai hakhmat ki sniang. ki pateng la pateng ki khun Israel kim bna eiei ia kane, hynrei tad ynda u Jisu u la heh lasan bad kala poi kata ka por ka aiom ba un wan khmih wan jngoh iaka Jerusalem kum u syiem ki Israel . Hynrei lyngngai ha khmat u paid Israel u Jisu um long eiei namar kim ngeit ba udei uta u syiem jong ki lane u Messiah jong ki.
Ka por ka poi ka aiom ka la wan ba u Jisu ula poi hajan u lum olive ula phah iaki arngut ki synran jong u , u ong- khie leit ha katai ka shnong ha pyrshah(opposite) jong phi, phin shem ia u khun kadda ba la the u bym ju pat shong briew mynno mynno ruh. Pyllait ia u wanlam ia u sha nga. Te lada don ba kylli balei phi pyllait ia u? phin ong ohh naba u Trai u donkam ia u. Ki da iaid artad kila wallam ia u kadda ha u jisu, kida siang hangta ia ki jainkup halor u khun kadda ki pynshong ia u jisu halor kada. Katba ki dang iai ki la sdang ban leh kmen bad iaroh ia u blei daka ktien bajam, ka daw ka long namar ba ki iohi ia ki kambah ba u jisu ula leh. Ki da ong artad long bala kyrkhu ia u syiem uba wan haka kyrteng u trai, ka jingsuk ha bneng , ka burom ha kiba jrong tam eh. Ki Pharisi pat ki la nong ha u Jisu – ko nonghikai to sneng ia kine ki synran jong me, lane pynsngap jar iaki. U jisu ula ong – “lada kine ki sngap jar ki maw kin sa ia kyang buk”. Haba u jisu ula poi hajan Jerusalem ula iam na ka bynta jong ka. U ong –“Ah lada pha la tip lypa , ma pha ruh shisha HA KANE KA SNGI(u snem 32AD).
Ia kiei kiei ruh kiba dei ka jingsuk jong pha ! hynrei mynta LA BUH RIEH IA KI NA KA KHMAT JONG PHA! (Jerusalem).
U jisu ula iathuhlypa ha ki Israel da kaba ong- “Naba ki sngi kin jia ha pha , ki nongshun jong pha kin ia tih kharai sawdong ia pha, kin ia ker tawiar ia pha (Jerusalem) kin sa kia ket kut ia pha baroh sawdong, kin pynkyllen ia pha ia ki khun jong pha ( khun Israel )hapoh jong pha , kin ym ieh noh hapha u maw halor umaw . Naba pham shym la ithuh ia ka aiom ka jingwan jngoh ia pha”. Loakas 19:28-44.
Shisha ka jingbymithuh ki Israel ia kata ka aiom, ka sngi, u snem, ba u syiem jongki u wan ha ki. KI Israel ki la jot noh. La ker kut ia ka Jerusalem latih kharai sawdong ia ka da ki nongshun jong ka, lapyn kyllon ia ka Temple khlem iehnoh maw halor u maw da ki shipai Roman hapoh ka jingialam u Titus u Shipai Roman ha kajuh ka pork um u Syiem ka hima Rome. Kane kala jia ha u snem 70 AD, kata tang hadien 38 snem ba u Jisu u la kren sha ki Israel. Ki Israel ki la sakma kylleng ka pyrthei bad long mraw hari nongwei.
Ka daw ka long namar kim ithuh ia u Messiah jong ki lane u syiem jong ki uba la long u Jisu Khrist u Trai. Dei halor kane ka bynta ba u Jisu u iam namar u iohi ba kita ki jingpyrta – “Long ba la kyrkhu ia u syiem uba wan ha ka kyrteng u Trai!, Ki la long jingpyrta lehnohei tang ha ki rmiang shyntur tang ha ka doh katba ymdon eiei pat ha kaba kynja mynsiem. “Na kata kadaw u Jisu u sngewsih u ong –Ah lada pha la lah tip lypa … hynrei la buhrieh na ki khmat jong pha, Loukas 19:42.
U Blei u la dep wanjngoh ia ki Israel ha u snem 32 AD. Hynrei ki Israel kim suidniew kin pyrkhat kumta ki jot ei. Dei halor kane ka bynta ba u Hosia u ong_ “Ia u paidlang jongnga la pynjot namar bymdon jingtip”. Namar ba me la kyntait ia ka jingtip, Nga ruh (U Blei) ngan kyntait ia me ba men ymlong Lyngdoh (Priest) satia ha nga. Naba me la klet ia ka hokum u Blei jong me, Nga ruh ngan klet ia ki khun jongme Hosia 4:6.
Ha ka jingshisha ki Israel ki ladei ban long ki Lyngdoh ki syiem ban shynshar ma ki ia kane ka Pyrthei (World). Hynrei na kadaw ba ki la kyntait ia ka hokum Blei, bad kim ithuh ia u khun u Blei kumta ki la duh noh ban long ki syiem bad ki lyngdoh haduh mynta. kane ka juh ka kren ia u Paid bynriew salonsar ka pyrthei, ba ka pyrthei mynta ka la nang sniew nangsniew, kim iohi ia ka jingshisha ia ki dak ka jingwan jngoh u Blei ia ka Pyrthei. U Blei u wan jngoh ha ki bun rukom, ha ka eriong ha ki pyrthat ha ki jingshlei um ha ki jumai ha ki thma bad ki nemsniew. Hynrei u paidbynriew pyrthei lyngai um sngewthuh ei ei ki kyntait ia ka jingtip ia ka jingshisha ka ktien u Blei, Hynrei ki la iabeh eh ia ka spah bad jingstad jong ka pyrthei, hynrei lyngngai khlem kwah ban tip eiei aiu ka ktien u Blei ka kren ka maham.
To kynmaw ia kane kawei, ba u Blei u la leh kum bymkhmih ia ki aiom ka jingbymtip, hynrei mynta u hukum ia ki briew baroh kylleng ban kylla kaba mut. UBlei u la buh ka sngi kaba un sa bishar ia ka Pyrthei haka hok da uta u briew (u Jisu) ia uba la thung. Ki Kam ki Apostol, 17:30-31. Amen.
best
em