AIS Suja
Ka aiom jingwan jngoh u Blei ia ki Israel: Lah ban ong ba lada ka Israel kam don, ka pyrthei ruh kan ym don, namar mynba u Blei u la thaw ia ka pyrthei, u la dep thmu naduh bymjukut ban pynim ia ka pyrthei lyngba ka jaidbynriew Jiw, da kaba u la phah ia la u khun sha ka pyrthei lyngba ka jaidbynriew Jiw. “Bad uta u ktien u la kynja doh and the word became flesh” Ioanis 1:14. Une u ktien u la don bad u Blei, uta u Blei u la long u Blei. U Jisu u long u Blei, bad ka jingpynim ka long na u Blei lyngba ka jaidbynriew Jiw. U Jisu u ong da lade: “Ka jingpynim ka long na ki Jiw (Salvation is from the Jews) Ioanis 4:22.
“U Jisu u la wan sha la ki jong (sha ki Jiw) hynrei kiba dei la ki jong kim pdiang ia u” Ioanis 1:11. Ki Israel kim pdiang ba u Jisu u dei uta uba la phah da u Blei na bneng. Kumno ki Israel ki ong shaphang u Jisu? Ki kylli – “Une um dei uta uba ki la wad ban pyniap? … hato kita ki nongsynshar ki la tip shisha ba une u Jisu u long u Khrist? Namar ia une, ngi ithuh nangno u long; hynrei ynda wan uta u Khrist ym don ba tip nangno u long (u wan)” Ioanis 7:25-27. Ha Israel mynta don tang 1.9% ki Jiw kiba ngeit ba u Jisu u dei u khun u Blei bad u Messiah. Haduh mynta bun bah ki Jiw ha Israel kim pat pdiang ia u Jisu. Hynrei ki ngeit ha ki hukum katkum u Moses haduh kane ka sngi. Ha kato ka por mynba ki Jiw ki la kyntait noh ia u Jisu, u la kynduh ia ka nong Samaria bad u la kren shibun kiei kiei ha ka nong Samaria. Ioanis 4:1-40. Ki nong Samaria ki ong – “Mynta ngi ngeit ym namar ka jingong jong pha (ka nong samaria) hynrei namar ba ngi hi ngi la iohsngew ma ngi hi ia u, bad ngi tip ba une U LONG U KHRIST U NONGPYNIM KA PYRTHEI” Ioanis 4:42. Ki Jiw pat ki ong kumno? “Ngi ngi long ki synran u Moses, hynrei une u Jisu ngim tip nangno u long?” Ioanis 9:29-30. Ki Jiw te ki kham niew ruh ia ka Sabbaton. Ioanis 9:16. Ki Jiw ki don ka jingmatlah ba kynja mynsiem kaba khraw naba ki ngeit tang ha ki niam ki rukom bad ki jinghikai pateng la pateng ki kpa tymmen jong ki hyndai. Hynrei pynban tang kat ia ki hukum u Moses ruh kim lah ban leh. Hynrei ki Jiw ki ong pynban kumne: Lada me long uta u Khrist to iathuh shynna ha ngi . u Jisu u ong ha ki – “Nga la ong ha phi hynrei phim ngeit” Ioanis 10:24-25. Ki ong ruh ha u Jisu – Namar ki jingleh babha jong Me, ngim lynthem maw ia Me, hynrei namar ki jingkren bein Blei bad namar ba me uba long tang u briew Me pyllong Blei ialade” Ioanis 10:33. Hangne ngi iohi ba ki Jiw ki matlah bad ka dei ka jingmatlah kaba khraw namar kim ithuh ba u Jisu u dei uta uba la phah da u Blei kim tip ruh ba u dei u Messiah jong ki. Hynrei ki Jiw ki burom ia u Jisu tang na rmiang shyntur namar ba u lah kambah kam phylla hynrei ym namar ba ki tip ba u dei u Messiah jong ki.
Ha kawei ka sngi u Jisu u la poi ha Bethany ba dei ha ka sngi Sabbaton (Saturday) u snem 32 AD da kaba u leit sah ha ka iing u Lasaros (Lazarus). Te kum lashai (Sunday) u paidbah uba bun u la poi sha ka jingkhawai niam ha Jerusalem. Ki Jiw ki la shim ia ki tnat diengtlai bad pyrta – Hosana hosanna long ba la kyrkhu ia u Syiem ki Israel uba la wan ha ka kyrteng u Trai. Ioanis 12:13. Te dei ha kane ka por la pyndep ia ka jingiathuhlypa da u Sekharaiah da kaba ong – “To risa ko khun Jerusalem ha khmih u Syiem jong pha u wan u da shong halor u khun kadda” Sekharaiah 9:9. La pyndep ia ka jingiathuhlypa hynrei kim pei phang aiu ki pyrta ha kane ka sngi. Ha kata ka sngi, u paidbah u la wan tan ia u Jisu naba ki ioh sngew ba u la leh kam bah kam phylla. Kumta ki Pharisi ki la ong paralok hi – Phi iohi? la phim lah leh ei ei shuh, ha khmih ka pyrthei ka la leit bud ia u (Jisu)” Ioanis 12:12-19.
Te haba ki dang shah shkor ia kine kiei kiei, u Jisu pat u kren ha ki Pharisi namar u la jan poi artat ha Jerusalem, bad ba ki dang ia mut ba kata ka Hima u Blei kan paw kumne kumne ruh. Ka pharshi ba u Jisu u kren ka long kumne: “La don uwei u briew (Jisu) uba kynja Syiem uba la leit sha ka ri ba jngai ban ioh ha lade ia ka jingsynshar, bad ban wanphai pat ……. hynrei ki raiot jong u ki shun ia u, bad ki la phah ha ki nonglam ktien nadien jong u ki da ong: Ngim mon ia une ban synshar halor jong ngi” Loukas 19:11-14. Ynda u la lah kren ia kine kiei kiei, u la leit ha shwa jong ki, u da leit kiew sha Jerusalem ……. U la phah arngut ki synran jong u, u ong – khie leit shatai ka shnong hamar pyrshah jong phi, te haba phi poi hangta phin shem ia u khun kadda ba la teh, halor jong u ym pat ju don briew ba shong mynno mynno, to pyllait ia u, wallam ia u sha nga. Te lada don ba kylli ia phi balei phi pyllait ia u? ong, namar ba u Trai u donkam ia u, ki da siang ia la ki jainkup ha kata ka lynti, ki paidbah ki pyrta, namar ki kambah baroh kiba ki la iohi ki da ong – Long ba la kyrkhu ia u Syiem uba ha ka kyrteng u Trai, ka jingsuk ha bneng bad ka burom ha kiba jrong tam eh”.
Ki Pharisi pat ki la ong ha u Jisu – Ko Nonghikai (Rabbi) to sneng ia ki synran jong me – u Jisu u la ong ha ki Pharisi – “Nga ong ha phi lada kine (ki paidbah) kin shu sngap jar, ki maw pat kin sa kyang buk” Loukas 19:40.
Haba u Jisu u la jan poi ha Jerusalem haba u la khmih ia ka Jerusalem, u la iam na ka bynta jong ka, u da ong – Ah Jerusalem, lada pha la lah tip lypa, ma pha ruh shisha, ha kane ka sngi, ia kiei kiei ruh kiba dei ia ka jingsuk jong pha ! hynrei mynta la buhrieh ia ki na ki khmat jong pha ! naba ki sngi kin jia ha pha, ba ki nongshun jong pha, kin iatih kharai sawdong ia pha, bad kin ia set kut ia pha baroh sawdong, bad kin ia pynkyllon ia pha bad ia ki khun jong pha (ki Jiw) hapoh jong pha, bad kin ym iehnoh ia pha ia u maw halor u maw: NABA PHAM SHYM LA TIP LA ITHUH IA KA AIOM KA JINGWAN JNGOH IA PHA” Loukas 19:28-44.
Ki Israel, kum ka jaidbynriew ki la duh ia ka kabu kaba khraw, namar kim ithuh ia ka sngi ka aiom kaba u khun u Blei u wan jngoh ia ki. ki la duh noh ia ka jingsuk, ki la mad ia ka jynjar bakhraw.
Ki Israel kum ka jaidbynriew ba la jied jong u Blei, ki la duh ia ka jingsuk ka jong u Blei, naba kam shym ithuh ia ki nong iathuhlypa ba la phah ha ka, kam shym ithuh ia u Messiah jong ka. Ka la shim por pat ia ki ban dang iathuh da ki hajar ki snem. Dei ia kane ba u Jisu u la ong – “Ah Jerusalem Jerusalem! Pha kaba pyniap noh ia ki Nong iathuhlypa, kaba lynthem maw ia kiba la phah ha pha ! Katno sien ba nga la kwah ban kdup ia ki khun jong pha kumba ka syiar ka kdup ia ki khun jong ka hapoh ki thapniang jong ka, Pha te pham mon. Kumta ha khmih ia ka iing jong pha (ia ka ri jong pha) la ieh ha Pha ka ING-JAH. Naba nga ong ha pha – PHAN YM IOHI SHUH IA NGA NADUH MYNTA, tat ynda phan ong LONG BA LA KYRKHU IA UTA UBA WAN HA KA KYRTENG U TRAI” Mathaios 23:37-39.
Ki Israel kum ka jaidbynriew kim iohi shuh ia u Jisu naduh kato ka por, tad ynda un wan da lade hi ban kit noh ia ki pop jong ki. Rome 11:27. Bad tad ynda kin ong – “Long ba la kyrkhu ia uta uba wan ha ka kyrteng u Trai” Mathaios 23:39. Na kata ka daw kein don tang 1.9% ki Israel mynta kiba ngeit ha u Jisu ba u long u Messiah jong ki. Kiba bun ki dang ap khmih lynti ia u haduh kine ki sngi. Mynta, ka por jong ki Israel ka la jan kein: “Kata ka ia ka la jan” Jingpynpaw 1:3.
Phi don ban ong eiei?