Shillong, 18 Nailar:
Ka Hynniewtrep Youth Council ( HYC) ka la ong ba ka aiñ ba ka sorkar ka la wanrah ‘ka Meghalaya Resident and Safety Act 2016’ bad ka Rules ba ka sorkar ka la thaw ki dei ki aiñ ki bym don bniat, “Ngim pdiang ia ka jingkren u myntri rangbah ban ong ba katei ka aiñ ka ia syriem ia ka ILP” ong u bah Robertjune Kharjahrin General Secretary ka HYC, haba kren sha ki nongthohkhubor mynta ka sngi. Mynta ka sngi ba ka HYC ka pyllait ia ka kot lyngkdop jong ka Save Hynniewtrep Mission. U bah Robert u la ong ba katei ka aiñ kam kot wat tang 1% ban ia nujor bad ka Inner Line Permit (ILP). “Dei na kata ka daw ngi ieng skhem ha ka nongrim ban dawa ia ka ILP lada ka sorkar ka pdiang ne kam pdiang ruh , hynrei ngi te ngi dawa ia ka ILP, kaba dei ka aiñ kaba khlaiñ tam ban pyrkhing ia ka jingwan rung kyrthep ki mynder sha kane ka jylla” ong biang u bah Robert.
Utei u nongialam ka HYC u la ong ba ha katei ka aiñ, ka la pynkylla nongwei ia ki trai ri trai muluk naba ha ka aiñ shongwai la pyniaryngkat dor ia ki trai ri trai muluk bad ki nongwei kiba wan nabar jylla da kaba ki hap ban iaid ryntih da kajuh ka kyndon kumba hap iaid u bar jylla. “Ia ka aiñ shongwai la pyntreikam ruh ia ki trai muluk, hangne ha Shillong ki don bun ki Khasi ruh kiba shongwai ki hap ban iaid ki juh ki kyndon kumba u bar jylla u hap ban iaid, kane ka pyni ba ka sorkar ka la pynkylla poi wir ia ki trai muluk ruh” ong u bah Robert haba kren sha ki nongthohkhubor.
Shuh shuh u la ong ba ha katei ka aiñ lada dei ba u briew u la dep ban shongwai lypa u mut ban kynriah noh na kawei ka jaka sha kawei pat, u hap ban pan ia ka sertiphiket shnong na ka shnong kaba u sah wai mynshuwa bad ha katei ka aiñ la kdew ba u Rangbah Shnong ne ki bor shnong ki hap ban ai beit ia u ka sertiphiket shnong naba la thoh ba dei ban ai beit lada ym ai ruh kin ngat ha ka jingpynshitom, “Ka jingma ka long ba na katei ka sertiphiket utei u briew un ioh lut ia ki kot ki sla ba donkam kum ka EPIC ne kiwei pat bad shisien ba u la ioh ia kitei ki kot un kylla trai shnong” u la ong. Ha kaba ia dei bad ka jaka rung jaka mih, u la ong ba la pyllait na katei ka aiñ ia u nongwan jngohkai pyrthei hynrei ym shym la kdew pat ia kiba kum kino ki briew yn khot ki nongshangkai pyrthei lane katno sngi un sah “Kaba ma ioh ba u dei pynban u Terrorist , ka sorkar ka dang ong ba dei u Tourist” u la ong haba kdew ia kiba bun ki jingtlot jong katei ka aiñ ba ka sorkar ka la kam ba ka dei kaba kham khlaiñ ban ia ka ILP ruh.
Nalor ka ILP ka HYC ka la ong ba donkam sa 6 tylli ki aiñ ban pyntreikam ryngkat ryngkat bad ka ILP ban pyrkhing ia ka jingwan tuid kyrthep ki mynder sha kane ka jylla. Kitei ki 6 tylli ki aiñ ki ban iaid ryngkat ryngkat bad ka ILP ki long ka Residential Permit for Immigrants and Non Tribal , ka Work Permit for immigrant and non tribal, ka Trading and Bussiness Permit for Non Indigeneous Peoples, ka Prohibition and Detection of Benami Transaction, ka village Permanent Redisential Registeration bad ka Special Democratic Right.
U General Secretary ka HYC u bah Robertjune Kharjahrin u la ong ba lada pyntreikam ia kitei ki aiñ ryngkat bad ka ILP, ka jylla kan lait na ka jingwan rung kyrthep ki mynder kaba nang iai tuid katba nang mih ki sngi. Halor kitei ki bynta ka HYC ka la batai bniah ruh bin pa bin ha ka kot lyngkdop jong ka kaba ka la ai kyrteng kum ka Save Hynniewtrep Mission.
U bah Robert u la ong ba ha manla kitei ki aiñ u bar jylla u dei ban don lut nadong shadong ia ki kot ki sla nalor ka ILP, kata lada u wan bylla u dei ban ioh ia ka Labour Permit, ka Work Permit bad kiwei katkum ki jingdonkam. Ia ka Benami Transaction katei ka seng ka la ong ba kam pdiang ia ki aiñ ka sorkar jylla naba ki tlot palat bad ka kwah ban pyntreikam da ki aiñ ka sorkar pdeng kiba kham khlaiñ. Ha ka Special Democratic Right ( ka hok kyrpang halor ka synshar khaddar) katei ka seng ka la ong bun ki jaka ba ki bar jylla ki la ioh ban jied nongmihkhmat hynrei katei ka seng ka la ong ba ka kwah ba baroh ki bar jylla kiba sah ha kane ka jylla hadien u snem ot kyrteng uba bun ki la dawa naduh u snem 1971 ki dei ban leit thep vote sha ka jaka kaba ki wan (Voting in the State of Origin) kumba ki briew jong ngi kiba sah shabar ki leh kumta.