Imat ka jingkren jong u Mohan Baghwat ka la pynkyndit bynriew ïa ki shit niam ha ka Jylla Meghalaya

Da I Bah D. Tariang
Mylliem Shyiemship

Ha kine ki sngi ba mynta, ka la don ka jingïatai, ka jing ïa pynksan nia iwei halor iwei pat halor ka jingkren jong u Mohan Baghwat, u Hehduh jong ka RSS. Ka jingkren jong u ka mih ha ka sngi ba u wan jngoh ïa ka Jylla Meghalayaha ha ka 25 tarik Nailur, 2022. Don ki riew Rangbah kiba ong ba ka jingkren jong u ka dei ka jingkren shit niam bad imat ka thew shata hi. Hangne, ngan ym pynksan ïano ïano, hynrei kaba kum kane ka jingkren jong ki riew shit niam ne ki buaid niam ka la jur bha wat ha ka Ri Khasi Jaintia jong ngi ruh ha kaba ngi shait ïohsngew na ki por sha ki por.

Kine ki shit niam kumba ka paw ki shait ong ba ka Meghalaya ka dei ka jylla Kristan (Christian State) bad kane ka jingkren kam don jingïapher eiei ruh em bad ka jingkren u tei u heh RSS. Kham bunsien ki riew buaid kam pher la ki buaid kiad ne buaid niam ne ki riew shit khlieh ne shit niam, kin ym sngewthuh ïalade ba ki dei ki nong-buaid ne ki riew shit khlieh ne shit niam, hynrei ki sngew ba ka jingkren lajong ka long kaba dei suda bad kaba dei lut bad ka jingkren jong kiwei ka long ka bym dei bad kaba lait lut. Dei na kata ka daw ngi shait shem ba wei shisien ba la ïa buaid ne don para ba shit khlieh, ka shait don beit ka jing ïa shoh ïa dat para nong buaid ne para ba ïa shit khlieh bad ka shait don ruh ka khep ba ka la poi sha duh ka jing ïa umsnam ne ka jing ïa ïap ruh.

Kumta ka jingithuh ïa kiwei la ki buaid ne em kham bunsien ka dei ha ka por kaba uta uba ju buaid ne shit khlieh shit niam u la pynngad ïalade. Kumta, na ka jingkren kaba ngi ïohsngew na ki por sha ki por, ngi lah ban ong ba ki bun bha ki shit niam ne ki buaid niam ha ka jylla jong ngi ruh. To mynta ngin peit tang ki katto katne na ka jingkren ki riew shit niam ne buaid niam ha ka jylla jong ngi bad khamtam ha ka Ri Hynñiewtrep jong ngi. Ngim lah ban len ba ki shit niam ki don lut ha manla ki bynta ba pher ba pher, ki don ha ki kynhun sengbhalang, ki kynhun seng sain pyrthei bad wat ha ki Dorbar Shnong, Dorbar Raid bad Dorbar Hima ruh. Na kata ka daw, ngi shait ïoh sngew ba ki don ki katto katne ki nong ïalam seng bhalang kiba ong ba kane (Meghalaya) ka dei ka jylla Kristan, lane u nong ïalam seng sain pyrthei u ong ba kane ka dei ka jylla kristan lane wat ha ki lumpung ba don lut ki para Ri na ki jait niam ba pher ba pher ruh kitei ki shit niam ki shait ong beit “Ngi kum ki Kristan”.

Kum ka nuksa, ka la mih teng ka jingkynthoh ha ki lad pathai khubor halor ka jingkren jong uwei na ki MDC ka KHADC, u bah Charles Marngar uba ong ne kam ba ka jylla Meghalaya ka dei ka Christian state. Kaba la don ruh ka jingkynthoh ha ki lad pathai khubor halor ka jingialang ki Sengbhalang ha Madan Student ha ka snem 2019 ha kaba ha ka tei ka jingialang kiba bun ki nongkren ki dei ki shit niam ne ki buaid niam kaba ngi lah ban ong namar ka jingkren jong ki la bun ba sot beit na ka jingngeit nongwei jong ki hi kaba la ktah haduh katta katta ïa ka jing sngew jong ki Trai Ri Trai Muluk ki bym don ha kano kano ka jingshah the mraw ha ka bor pyrkhat niam nongwei namar ha ka jaka ban kren shaphang ka jinglong jingman ka Jaitbynriew Khasi, hynrei la kren shaphang kita ki Jaitbynriew Isreal ka bym don jingïadei eiei ruh em bad ka Jaitbynriew jong ngi. Kam kut tang katta, ki bun bah ki shit niam ne ki buiad niam kiba ym da sngew donkam ban thoh kyrteng ïa ki bad ki paidbah ki kham tip bha bad ki kham ïohi bha mano kita ki shit niam. Ki buaid niam ne shit niam ki don wat ha ki katto katne ki Dorbar Shnong ruh kaba nga ngeit bun na ki para Ri jong ngi ki tip bha bad shem bha kaba ym da donkam ban thoh hangne. Hynrei kaei kaba paw sha bar ka dei kum ka jing jia ha Mylliem ha kaba ka shnong ka la leit pynpra ïa ka kpep tang briew bad ha ka kyrteng ka shnong ka la don ka jingpyrshah kaba jur bha ha ka por ba leit ongthnag ïa u President ka Sengbah ki Nongshat Nongkheiñ, ka jing shah thang ka ïng lehniam jong ka Sengbah Ki Nongshat Nongkheiñ bad ka jingpyrshah thangbriew ha ki shnong ba pher ba pher. Ym tang kata, ki don ruh ki shit niam kiba ym shah ban shna ïng mane ha ka shnong jong ki ha kaba kawei ka balang kam shah ïa kawei pat ka balang ban wan seng balang thymmai ne ban shna ing mane kaba kum kane ka jinglong ka dang jyllei bha ha ka jylla jong ngi haduh kine ki sngi ba mynta ruh. Kine kiba don kti ha kine ki kam kiba la kdew ha neng ki dei kita ki shit niam ne ki buaid niam.

Baroh shi katta, ngim sngewthuh ba ki shit niam bad ki buaid niam ki jyllei bha ha ka jylla jong ngi khamtam ha ka ri Hynñiewtrep. Bad ïa kane ka jingdon bad ka jingkren ki shit niam kiba na poh ka jylla ym don ba ïohi, ym don ba nud ban kren, ym don ba nud ban kynthoh namar ba bun (majority) lehse ngi lah ban ong ba bun ki nong buaid kiba ïa dih ïa ka juh ka jingdih pynbuaid (wine) haduh ba poi u pud ba kim sngewthuh ïalade ba ki dei ki nongbuiad ne kim ithuh shuh ïa kiwei ba ki dei ki nongbuaid haba ïalade ruh kila dei lypa ki nong buaid niam ne ki shit niam. Ka jingwan jong u Mohan Baghwat ka la pyn pynngad bad pyn peitmat kdar ïa ki para ri jong ngi kiba la shu buaid lynter taid baroh shi katta. Bad nangne sha khmta kito kiba ju shit niam ne ki buaid niam lada dei ki nongialam sengbhalang, ki nongïalam seng sain pyrthei, ki nongïalam shnong/raid/Hima ki dei ban da leh pynngad noh bad ki dei ban kynmaw noh dngong ba kin ym mlien shuh ban ong ba ka Meghalaya ka dei ka jylla Kristan ne ka Christian State namar ka ktah ïa kiwei. Bad lehse u tei u heh RSS u ïoh sngew ïa ka jing ïa buaid niam ne ka jing shit niam shane u sa kren kum ka tei ka kyntien kaba ma ki ruh ki sa hikai ban kren shit niam kumtei. Ha kaba khatduh nga sngew ban ong “U Khasi um lah ban long Hindu, um lah hi ruh ban long Christian ban long Muslim ban long Sikh ban long Jain bad kiwei”. U Khasi un sah beit u Khasi naduh ba sdang ka Jaitbynriew haduh mynta bad haduh junom la junom.