Shillong, 25 Lber:
Ka Khasi Cultural & Social Service Society ka la pynlong ia ka Village Level Awareness Camp mynta ka sngi ha Iew Pynursla ha kaba ki paidbah nongshong shnong jong ka thaiñ Pynursla kin hap ban tip ia ki lad jingiada halor ka jingkynrei bad ka jing saphriang u khniang jing pang HIV/AIDS hapoh ka met jong u briew ne ka briew ha kane ka juk kaba mynta. Ha kane ka sngi la ioh ruh ia ka jingiarap bad kyrshanlang na kawei ka seng kaba dei napoh katei ka thaiñ kaba la tip kum ka Women Social Welfare Organisation (WSWO).Ia ka jingialang ha kane ka sngi la pyniaid da I Kong Thlida Marbaniang iba dei ruh I President jong ka Seng WSWO, U Bah Banshai Marbaniang haba ai ia ka jingbatai ha kane ka sngi ula ong ba ki paidbah kidei ban kiar ia ka jingpyndonkam pathar da u juh u thyrnia injek u ba la dep ban pyndonkam da mano re mano.
U la ong ruh ba na ka liang jong ka Sorkar lyngba ka tnad jong ka koit ka khiah kala dep ban pynbiang ia ki thyrnia injek khlem da donkam ban siew ei ei ruh em kaba long ka jingdonkam na ka bynta ki nongpang ha kano kano ka por ban ai ia ka injection hapoh ka met ka jong ki lyngba ki jaka sumar nongpang bad ila ong ba lada don mano mano napdeng jong ki paidbah ki pyndonkam da u juh u thyrnia jong uno uno u briew uba ladep don lypa ia kane ka jingpang kan pynkylla long ba kito kiba lui lui ruh kin ngat lang ia kane ka jingpang. U la pynpaw ruh ba ka jingshim snam pathar khamtam naki thain nongkyndong ka long kawei na ki daw bah kaba lah ban long ka jingsaphriang jong ka jingpang HIV/AIDS, namar bun naki nongpang ha ba ki donkam snam ha kano kano ka por ka pynlong ia ki ba kin hap ban thied nabar da ka pisa hynrei kimtip pat la u ne ka briew ba ki shim ia ka snam la kilong ne em kiba khuid bad kiba lait na kitei ki jingpang, hynrei lada jia ba kidon ia kane ka jingpang u nongpang uba lui lui ula shu ngat U la pynshlur ia ki paidbah ba kimdei ban tieng bad ban long ruh ki nongiarap ei ia ka snam ha kano kano ka por kumba juleh ha ki hospital Sorkar kumjuh ki hospital bala ithuh da ka sorkar.
Kawei pat ka bynta kaba ma eh haduh katta kadei ka jingshongkha pathar jong ki briew khlem da don ki jingiada kiba kyrpang bad kane kan wanrah ia ka jingkharoi sted haduh katta khamtam ha kane ka juk kaba mynta kaba ymlah ban tip ia ki jingjia ha kano kano ka por ruh. Lyngba ka jing shongkha pathar tang na kadaw ka jingkwah brai jong ka doh khlem ki jingiada bad khlem da tip ia ka met jong u ne ka briew la ki long ne em ki bym don ia kane ka jingpang HIV/AIDS bad kan pynkylla long iano re iano ban shu ngat khlem da poi pyrkhat namar ymdon ki jingiada kiba kyrpang.
Kumta ka Sorkar ka la pynmih da u Condom uba ym donkam ban thied la shu ioh ei na ki jaka sumar ba la buh da ka sorkar ha kano kano ka por. U condom u iarap ban iada na ka jingrung u khniang jingpang HIV/AIDS hapoh ka met u briew bad u iarap ruh ban iada iaka jingarmet khlem patdei por ne bym pat kwah ban ioh khun bad kumjuh ruh u iada na ka jingsaphriang u khiang jingpang uba shyrkhei lyngba ka Sexual Transmitted Infection bad la ong ruh ba lada ki briew kiba ioh ia kane ka jingpang lyngba ka STI bad ban sumar ha kapor kaba biang dang don ka lad ba lah ban pynkoit hynrei ki bym shim khia ymlah shuh ban pynkoit da lei lei ruh em. Kumta kum ki paidbah kiba im ha ka juk jong ki jingkylla donkam bantip ia kaei kaba na kaliang jong ka Sorkar kala dep ban mang kyrpang na ka bynta jong kito kiba donkam da shisha.
Bad khatduh u la ong ruh ba ki dak ki shin kiba paw shynna ia ka jingdon kane ka jingpang ka dei lyngba ka jingring raikhoh, ka jingpang shit khari khari, ka jingpynhiar kpor ba manla kapor, ka jing ngiah ban bam ban dih bad kumjuh ruh ka jingmih khniang kiba long kum ki kynja khait hapoh ki jaka leit shabar jong ki briew bad la ong ruh ba lada don ia ki ba suba kum kitei haneng donkam ban mareh wut wut shapoh ki Integrated Councelling & Testing Centre (ICTC) kaba don hapoh Pongtung PHC namar hangne lah ban leh ia ki test kiba iadei bad katei ka jingpang.
Phi don ban ong eiei?