Scholar Lawriniang Nongthliew, WKH.
Lada ka sorkar kam ai jingsneng ia ki 400 ngut ki ba wan nabar jylla kiba la pynkhein ia ka quarentine, hangne kan paw ruh ka jinglong tlot bad ka tarajur ba noh shilliang ki bor sorkar hapoh ka jylla baroh kawei, nga kren ia kane ym ban shu woh daw woh dong ia ka sorkar lane ban shu pynshit ia iano re iano, hynrei nga kren ia kane kat kum ka jingshisha ba ka sorkar hi ka la pynbna paidbah ia ki ain ki kanun ha ki bnai ba la dep ha ka lockdown.
Naduh ba sdang lockdown ki paidbah baroh ki la pyrshang ban ai ka kti ka mon ka kti ka diang jong ki ban ia trei lang bad ka sorkar, ban bud pyrkhing bha ruh ia ki ain ba la bthah da ka sorkar bad la da ym bud ruh ki lah ban shah pynshitom ha ki bor ka ain, bad don bun ruh ki ba la mad ia ka jingshah pynshitom jong ki wat tang ba iaid khlem carpass ruh ki la shah dain kuna da ki hajar ,bad kiwei kiwei ki jingpynkhein ia ki ain ha kane ka lockdown.
Kumba 10 lak duna ki pulit ka jylla ki la ioh ban dain kuna na ki paidbah kiba pynkhein ia ka lockdown bad 255 ngut ki lah shah kem, kine baroh ki long tang namar ba ki pynkhein ia ki ain ha ka por ba lockdown. Namar ba kine ki briew kim bud pyrkhing ia ki ain ki kyndon kumba ka sorkar ka la bthah ban leh bad na ka liang ka sorkar ka la pynbna da kaba shai ban set patok kat kum ki kyndon ba ki pynkhein bad dain kuna ruh ia ki. Bad na ka liang ki paidbah ruh ki hap ban ia mynjur kumba la bthah bad leh da ka Sorkar.
Hynrei katkum ka khubor ka ba la mih pat, la pynbna u symbud myntri ka jylla u Bah Prestone Tyngsong ba ki don haduh 400 ngut ki ba wan na thain lam mihngi kiba la pynkheiñ ia ka quarentine da kaba iaid sa huh shane shatai katba mon khlem da bud ia ki ain bad ki kyndon ba la bthah ia ki bad ba la ai ruh da ki kot lyngkdop ba kin pule ia ki kyndon. Ka jingkylli ka long Hato ka sorkar kan leh aiu pat ia kine ki 400 ngut kiba pynkhein ia ka quarentine kumba la bthah ia ki? Hato kan shu hun tang ban kyntu ia ki ba kin ym pynkhein ia ki aiñ ki kyndon? Ba kin ym mih shuh. (Ka jingpynkhein jong ki kam dei ka jingbymtip hynrei ka dei ka jingleh khnang) Wat ia ki briew kiba napoh ka jylla hi kiba pynkhein tang ia ki kyndon ha ka lockdown la dain kuna bad kem ruh ia ki, hato ia kiba pynkhein ia ka quarentine pat yn leh aiu ne yn shu kut tang ha ka jingkyntu ba kin ym pynkhein ia ki kyndon? Nalor ba ki dei kiba wan na bar jylla. Ka jingpynkhein ia ka quarentine ka kham ma bad ia kaba pynkhein ia ki aiñ ha ka lockdown. Da ka jingioh lad shang jong ki tang shi sngi kan ap jingma ia ka jylla hadien.
Kat kum ka Section 271 Indian Penal Code ka ong ba ia kino kino kiba leh pyrshah lane leh khnang ban pynsaphraing ia ka jingpang lane pynkhein ia ka quarentine yn set patok 6 bnai, bad ka kuna (Fine) Hato ka sorkar ka nud ne em ban leh ia kata katkum ka jingpynkhein jong ki. Lada ia kiwei la pynshitom hato ia ki pat? Lada ka sorkar kam leh ryntih ia baroh kiba pynkhein aiñ, ka la dei ban pynphai noh ia ki kuna ba la dain baroh na ki paidbah, khnang ba kan ym don kano kano ka jingthew shillianh, bad haba leh ia kano kano ka sorkar ka donkam ban da leh ryntih ia baroh lang ym ban leh ne thew shilliang khmat iano re iano. Kane ka long ka jingpashat jingmut lem na ngi u paidbah ia ka sorkar khnang ba ka jingialeh pyrshah ia u Covid-19 kan ym sting ha ka jylla. Bad baroh ki nonhshongshnong kin shim khiania kane, hynrei lada kumne pat kan don ka sting shilliang ha ka rukom ialeh pyrshah ia u Covid -19.
Phi don ban ong eiei?