Shillong:Ka Syngkhong Rympei Thymmai (SRT) ka la kam ba ka shongkha shongman ka long biang ban iapoi kha biang hapdeng kita ki jait kur jong kita ki longïing hadien lai ne saw pateng, haba shim jait na u kpa.
Haba kren ha kane ka sngi Saitjain hadien ka jingialang kut snem ka seng, u President ka SRT u bah Teibor Khongjee, u la ong ba ka seng ka la iathir bha ia kane, ynda la shim ia ka sain pyrthei ai jait sha u kpa.
“Ka SRT ka la iathir bha ia kane bad ynda la shim ia ka sain pyrkhat ai jait kpa, yn ym shim tang na ka kmie ne u kpa hynrei ia ka shongkha shongman, la pynsnong nongrim na u kpa bad ka kmie, bad la buh ia kane da kaba pynshong nongrim ia kane da kaba shim haduh 3-4 pateng. Ha ka shongkha u Khasi, ym don ka jingbuh pud, ba haduh katno pateng ki lah ban iashong kha bad ki kur lajong bad haduh katno pateng kan lait kata, kam don pud. Ka jingiateh kur ruh kam don kano kano ka jingbuh pud, namar mynta u jait Lyngdoh uba na Amlarem lada u iakynduh ia ka jait Lyngdoh na Byrnihat, ka bym don kano kano ka jingiadei, kim lah ban ong ba kim lah ban iashong kha tang namar ba ki dei kajuh ka jingspel dak hynrei hap khein ia ka snam na ka liang u kpa bad ka kmie bad ngi dang khein ia kane, bad haduh 3-4 pateng ka long kaba khuid ban iapoi kha biang”, la ong u bah Teibor.
U la bynrap, “Ngi dang pynbeit ia kane ba kumba 3-4 pateng ka la long kaba khuid lada shim jait na u kpa, bad ngim dei ban klet ia ka jait I mei, lada shongkha ki khun ki kti, ngin khein katno pateng ki dei na kato ka kur”.
Haba jubab halor ka jingpan jingshai u CEM ka KHADC u Bah Titosstar Well Chyne halor kaei ka nongrim yn khein meikha, pakha lada ai jait sha u shynrang, u bah Teibor u la ong, “Ka jingkylli kumno ban iakam ia ki meikha, pakha, kane ka jingtieng ka dei tang ha ka kyrteng, ka long kumjuh, kam iapher hangno hangno, ngin ong beit kumjuh, ia I pa khynnah, ia I meikha. Ka jingtieng kam dei kaba shongnia. Ka la don ka jingong ba lada ai jait sha u kpa, hato kan wanrah noh ia ka shongkha sang”.
Ha kajuh ka por, u la ong ba ka SRT ka la kam ba ka jingkam ba ka jaidbynriew Khasi ka dei ka ri ba kyntang bad ka dustur ba kyrpang kam dei kaba shisha bad, u la ong ba ka jaidbynriew Khasi kam long kaba kyrpang namar ba lada dei kata ka ri ba kyrpang kin nym don ki jaka ri Khunswet, ki khun ba duna dkhot met, ne ki jaka ri tymmen ba la shah iehnoh ha ri Khasi Jaintia.
U bah Teibor u la ong ba ha ka jingwad jingtip jong ka seng, la lap ba ka jingdon bun ki khun kiba ana kiba duna dkhot met kidei kiba shim jait na ka kmie ym na u kpa.
“Ka ri Khasi Jaintia jong ngi ka dei kaba lyngkrang namar ba ka iing ba ri ia ki tymmen kiba la shah iehnoh ki don haduh 34 ngut kiba la rejister kynthup 26 ngut kidei ki kynthei bad ki shynrang ki don tang 8 ngut. Lada ngi ong ba kadei ka ri tip briew tip Blei tip kur tip kha, balei ki dang don ki kmie ki kpa tymmen kiba dang shah iehnoh ha ka kur ha ki khun”, la ong u bah Teibor.
“Haba ngi wad bniah, ngi lap ba baroh ki khun kiba duna dkhot met kynthup kiba matlah, kiba kyllut bad kiwei de, ki dei kiba ai jait sha ka kmie. Katkum ka khanasumari jong u snem 2007-2017 ki khun ba don jingduna ha ki dkhot met ki don 44317 ngut ha Meghalaya ki bym pat register, katba kiba la rejister ki don 16000 tam naduh u snem 2018 haduh mynta. La lap ruh ba ka jingai jait kmie kan pynlong ia u shynrang ba un nym don ka jingkitkhlieh bad u lyngkrang”, la kam u President ka SRT.
U la ong ba ki Khasi Jaintia ki don tang 13 lak ngut ka jingbun paid, hynrei ki kes jong ki jingdon ki briew ba duna dkhot met, ki tymmen kiba shah iehnoh bad kiba shah ieh khunswet ki nang roi kat nang mih ki sngi.
Ka seng SRT ka la ong ruh ba lada la pynhiar pateng ia ka jait u kpa sha ki khun ki kti, haba iadei bad ki kam khaii pateng ruh dei ban hiar pateng sha ki khun shynrang.
U bah Teibor u la ong ruh ba mynta ki Kynthei wat ha ki Dorbar Shnong ruh ki la ioh ban shim bynta hynrei mynta ia kane ka jingpyrshang ban shim jait u Kpa ki ia pyrshah.
Khnang ba ki paidbah kin sngewthuh halor ka jingai jait kpa, ka seng kan sa pynlong shuh shuh ia ki jingwad bniah halor kane ka mat.
Nga dap da ka jing sniew sih ia ka ne ka jing kam jong ka ne ka Seng kam dong nong rim nga dang dei tang u khynnah ha khmat jong phi hynrei nga dap da ka mynsien jing ialeh na ka bynta ka ne ka mat Lada phi ong ha ka jing ia kren ne ha ka thma ngam kynran ha shwa ba phi pyntrei kam ia ka ne ka mat ngi dei ban ia leh ngi dei ban pyn jaw snam shwa ha jrong ka bei rynaw khnang ba kam neh sah ha ka bri jong ngi u khasi jaiñtia u paid ba iar kat kam ka dustur u khasi jaiñtia Lada iap na nga ka jing kwah jong phi Kan urlong Lada iap ma phi ka jingkwah jong nga Kan urlong ha to sa peit ia ka pharchi jong ka flim jong ka nabon sa pyrkhat bha Lada phi kwah ban iatai bad nga ruh nga kloi
ban pynkylla na kaba lah skhem,ngam tharai ba kan poi sha ka ba bha,wat haba ngi tip ba ka ri khasi jong ngi ka dei ka ri tipkur tipkha hynrei hangne hangtai kum ki briew ngi dang lap ba dang don kiba dang bakla ha ka kha ka man,sa ka ban pyn tlor noh na kaba lah skhem lei te, ym tip shuh jia aiu ,kiwei ki jaitbynriew ki dang kwah ban ioh Kum ka jaitbynriew jong ngi katba ngi pat ngi dang kwah kum ka jaitbynriew kiwei,nga te”Jongkiwei ka itynnad jong la jong ka kham palat “
ngi la im ha kane ka ai jait kmie naduh ki longshwa manshwa lane da ki spah snem,,hynrei dang mynta phi ong ba ka bakla…bakla ki longshwa ne bakla ma phi ki SRT…ka jingsngew stad palat ,,imat kam khien kor shuh ia kaei kaba ngi lah im bad ioh pateng…
Ngam sngew iahap ia kane ka jingbatai u SRT imat um shym la pule bniah ia ka rukom khein jait ki khasi u shu shim tang uta u jait lyngdoh na Byrni bad u jait lyngdoh na Amlarem khlem pyrkhat ia kiwei kiwei ki jait. Ka jait bynriew khasi haduh mynta mynne dang bun hi kiba sumar bad peit bha ia ki kmie ki kpa bad dang duna kiba kiba kha anna, kiba bun hi kiba anna ki mih na kito kiba shongkha shi kur shi jait bym nang ia khein jait khein kur shuh.
Hato ki dkhot jong ka SRT baroh ki la dep ban pynkylla jait sha u kpa lade ne kumno ba ki kwah ban pynkylla ia ki khun lajong..
Kine ki srt imat kim pat dei ki ba shem phang ki shu pyrkhat biej sa ban pynkylla dustur ruh…ki ai nuksaan sa kita ki jait lyngdoh, ka LYNGDOH kam dei ka jait ka dei ka kyrdan lyngdoh u briew, na ka thain amlarem ki don ki lyngdoh talang, lyngdoh buam ter2 namar kita ki talang, buam ki don ka kyrdan lyngdoh ka mut ban leh niam ban kñia ban khriam… Ki don ki lyngdoh nonglait, lyngdoh marshillong kine ruh ki nonglait ne marshillong ki dei ki ba long lyngdoh…balei ki ia kwah sa ban pynkylla ia ka rympei ka ritti kiba la buh da ki longshuwa manshuwa… Nga te ngam sngewdei da lei2 ruh..