Banang Skhem Khongsdir,
Umniuh Tmar
Ka result M.P ka la pyni shai kdar ia ka mon bad ka ri uba bun balang, la ka dei ha ri lajong (ri Khasi) ne ha kiwei pat ki bynta ka ri Khasi. Haba peit ia ka jingiohi bad ka thong (vision and mission) jong ka jaidbynriew jong ngi, bad haba ia nujor bad ki hindutva, ki ia long mar kumjuh, tangba ka kyrdan ka iapher. Ki hindu ki don 79.8 % lane 966 million ngi ki Khasi pat ngi don tang 15 lak. Ka vision bad ka mission hindutva ka wallam ia ka jingjop kput ka B.J.P. kumjuh ruh ka jingshyrkhei ia ka Influx bad ia ka C.A.B ka wanrah ka jingjop kput jong ka Seng Congress ha ri Khasi Jaintia jong ngi. Lada ka hindutva kan iai khynniuh kan long kaba eh than ia ka congress kaba long Pro minority Pro Christian ban dang wan sha ka bor ha Central.
Lada ngin ia phai sha ki kyntien ba la pynpaw da ki nongialam Seng ha ri India, kan sah satang ka jinglyngngoh ia kito kiba bishar, hynrei kine ki long ki nongshna ain ka ri India. To mynta ngin ia phai tang tiak tok ia ki Vision bad ka mission jong ki. Ki jingkren u bah B.M Lanong ha Shillong Times, ki paw ba u la ther pyrshah ia u M.P ka B.J.P u Gopal Shetty uba la ong “Ki Khristan kim shym la noh synniang sha ka jinglaitluid ka ri Iindia”. Ha kawei pat ka liang ka M.P jong ka B.J.P na Bhopal ka Pragya Thakur ka la kyntiew nam ia u Nathuram godse u nongpyniap ia u Kpa ka jaidbynriew M. Gandhi uba la pynioh ia ka jinglaitluid ka ri India. Kum u riew shlur ne riew ieit ri ba shisha (Patriot) ka la ai nam ia u Nathuram godse.
Ha ka outlook 22 April 2018 u M.P ka B.J.P u Bharat Singh u la kynthoh ia ka Congress da kaba ong ba ki Khristan missionaries ki control ia ka Congress, ka Sonia Gandhi, ka kmie u Rahul ka la trei hapoh ka direction jong kine ki missionaries. U la kdew ruh ba ka synshar paidbah ha NorthEast ka la tlot dei na ka jingkylla jong ki brew sha ka niam Khristan. U Luiz Inho Gen Secy ka Congress Mizoram u la kynthoh kumne. Ka B.J.P ka dei ka seng ba pyrshah ia ki rit paid bad ia ki Khristan, ka la pyrshang ban rung sha Mizoram lyngba ka jingkhang banadie da kaba pyndonkam da ka M.N.F.
U President ka B.J.P Amit Shah, u la pynpaw ba lada ka B.J.P kan wan biang ha ka bor, kan pyntrei kam beit ia ka C.A.B. Ka bill ka ban ithuh noh kum ki nongshong shnong ka ri India ia ki Hindu, ki Sikhs, Jains, Bhuddist, Christian bad Parsi na Pak, Bangladesh bad Afghanistan kiba wan shuwa ka 31.12.2014. kaba thew ia ka jingbymshong shngain jong kine ki 6 tylli ki niam sha ri Muslim. Hynrei ha ka 19.12.2014 u Piyush Srivastava u nongialam ka Dharan Jagran Samiti (Seng kyrsiew niam) ka seng tnat jong ka Sangh Parivar u la ong ba haduh u 2021 ka ri India shi tyllup kan sa long ka ri Hindu, ngin sa pyllait ia ka ri India na ki Christian bad ki Muslim ha u 2021. U la ong shuh shuh, ki Khristan bad ki Muslim ki dei ban kylla sha ka niam Hindu, lada ki kwah ban im, ban shong ha ri India.
U heh duh jong ka R.S.S u Mohan Bhaghat ha ka Indian Express la thoh, ba ha kawei ka jingialang paidbah ha Vansda Tuka ha Gujarat, ba la pynlong da ka Virat Hindu Samenelat, ha ka dong ba don 30 % ki Khristan, u la ong ba u Pope da ka jingsarong u la ong ba ki la pynkylla Khristan lut ia ki briew ha Europe, Australia bad America. U la ong shuh shuh ba u Pope u la ong ka la dei ka pali jong ka Asia mynta “Mano ban pdiang ia ki ha Asia” u Bhagwat u la kylli. “Ka China ka dei ka ri Communist hato kan kylla sha ka niam Khristan? La lyngngoh u Bhagwat. U la kylli hato ki West Asia kiba dei ki ri Muslim kin pdiang sha ka jinglong Khristan, kin nym pdiang da lei lei. U la ong ba dei tang ha India ba ki pyrkhat ba ki lah ban pynkylla niam.
U la ong ia ki Hindu ban kynmaw ba “Ki dei kiei?” ia ka Culture jong ki ka long kaba hajrong tam”. Ka jaidbynriew Hindu ka don ha ka jingma. Ha kano ka ri ngi im? “Kane ka dei ka khyndew ka shyiap jong ki Kpa tymmen jong ngi. Bharat mata ka dei ka kmie jong ngi baroh ngi la klet ialade ba ngi dei baroh ki Hindu. Ai ba ka jinglong caste ki ktien ba ngi kren, ki jaka ba ngi wan, ki blei ba ngi mane, kito kiba dei ki khun shynrang jong ka Bharat matta ki dei ki Hindu, u la ong.
Ki jingkren u Bhawat ngam bein ne iaroh ha ka jingiohi jong nga. Hynrei une u la dei u snar jong ki hindu uba la lah ban pyn khynniuh win ia ka ri India lyngba ka Hindutva jong u. u la kyrsiew ia ki Hindu ba don 966 million ha ri India, da kaba ong “Jaidbynriew Hindu ka don ha ka jingma. Hynrei ha kawei pat ka liang kane ka jingkren ka phalang, bad kan ai nuksa sha ka jaid bynriew ba tang shi troh kaba don tang 15 lak, ban iada ia la ka jaidbynriew, kaba la don ha ka jingma, ban ia klet ia ka jaka, ka niam bad politik, hynrei ngin kynmaw ba ngi dei ka jaid bynriew HynniewTrep. Kumba iohi u Bhawat kumjuh ia ngi ruh ka ai nuksa ba lada ka C.A.B kan wan shaei kan trei ka Influx? Sha West Bengal, sha Tamil Nadu sha U.P? em em. Ki ne ki la shlei lypa kumta ka C.A.B kan trei beit beit hangne ha ri jong ngi, ba dang duk dang sahdien.
Katum ka Census 2011 ka jingdon ki non tribal ha Shillong ka long:
Hindu 41.95
Muslim 4.89
Sikh 1.14
Bhuddhist 0.74
Jain .13
Total 48.85
Lada la pyntrei kam ia ka C.A.B lada ki Hindu kin poi 70 % kum ha North Tripura kata ki bym dei Khasi kan poi sha ka 80 %. Kaba pyni ba ki Khasi kin poi sa tang 20 %.
U Himanta Biswa u nongialam hehduh ka B.J.P ha North East u la ong, ba mynta lada kam don ka C.A.B 17 seats ban jied da ki Assamese kan leit sha ka lynti u Jinnah. Ki Hindu kin sa long rit paid hadien 5 snem lada ym pass ia ka C.A.B. Kane ka kdew shai ba ka C.A.B kan iarap ban hiar thma da ki Hindu Bangladesh sha ka jingbun briew ban pynbun briew pyrshah ia ki Muslim ha Assam.
Ha Tripura ba donkam bha ban pyrshah ia ka jinghiar thma ban pynbun briew (Invasion demography) ha kaba ki trai muluk ki la don sa tang 30 % hynrei hangne ka N.R.C kam don jaka. Ha kaba ki Seng trai ri na Tripura kata ka I.N.P.T, ka N.C.T bad ka I.P.F.T ki la dawa N.R.C kumba leh ha Assam, hynrei u Himanta Biswas uba la iaroh bha ia ka N.R.C ha Assam, hynrei une u juh u heh B.J.P u la kylla ktien ha kaba iadei bad ka jingpan N.R.C ha Tripura. Une u la jubab kyllain da kaba ai ktien ba ha Assam ia ka N.R.C la leh katkum ka Assam Accord, katba ha Tripura pat ym don Accord. Ka jingkren une u heh B.J.P ka wanrah ka jingeh kaba khraw ia ki riewlum, da kaba hiar thma pynbun briew da ki hindu na Bangladesh, namar ha Assam u la iaroh da kaba kdew ba ka dei ka met bad mynsiem jong ka Assam accord. Ha Tripura ba donkam tyngeh ia ka N.R.C u buh jingeh, ym kum ha Assam ba ka jingpynbun briew ka wanrah ka jingkylla, pynban ka Tripura ka mad ia baroh ar, kata shuwa bad hadien ka Partition 1971 ka jinghiar thma ka kham khraw bun bun shah ban ia kaei kaba jia ha Assam.
Haka jingiohi jong nga ka long ba ha Assam la iohi ba ka vote Muslim kan kiew kumta dei ban wanrah da ka vote bank Hindu na Bangladesh. Katba ha Tripura khamtam ha North Tripura ha kaba ki Hindu ki la kiew haduh ka 73.20 % ym don kam N.R.C watla da ki Tribal ki la don sa tang 30 %.
Ia mynta ngin ia peit, ia ka development C.A.B ha Meghalaya, namar ka sorkar M.D.A ka donkam ia ka B.J.P ba don ha Central ban kham ioh development. Tangba ka jingkyrmen ka skhem namarba ka B.J.P ka la ai nam lypa ia u Conrad kum u Hero, ha kaba iadei bad ka jingpyrshah C.A.B u Bhagwat ia ki heh paid Hindu ba don 966 million u la ong “Ngi don ha ka Jingma” hato ngi ki rit paid ba don tang 15 lak ngi dang don kyntien ban thew halor ka jingma ba ap ia ngi?
Phi don ban ong eiei?