Shillong, 26 Iaiong:
Ha Amerika kiba kamai hapoh ka T.15 lak tyngka shisnem dei kiba duk tam bad kiba hap hapoh ka Below Poverty Line ( BPL) lada pyniahap ia ka rukom kheiñ hangne ha ri India, iathuh u samla Savio Iawphniaw u kyrtong na Mawshynrut konstitwensi bad u la ong ba kita kiba ioh kamai hapoh ka T.15 lak shisnem ka sorkar ka pynbiang ia ki jingdonkam jong ki naduh ka bai sumar Hospital ( Health Insurance) bad kiwei pat ki jingdonkam kaba la mang na ka bynta jong ki.
Utei u kyrtong uba la sah la 14 snem ha ka ri Amerika ha New-york u la ong ba u ju leit ban wad jingtip bniah kylleng ka ri Amerika bad kiwei pat ki ri ka pyrthei da kaba leit ban rung ruh ha ki nongkyndong.
Ha ka ri Amerika u la ong ba lada u nongrep u hap ban pynlut pisa T.10 tyngka na bynta shi kilo u phan kata naduh ba sdang haduh ban da long die ka sorkar kan ai jingiarap ia u ( Subsidy) T.12 tyngka bad nangtei u la ioh nong lypa T.2 tyngka bad haba u leit ban die sha iew u ioh ban die ha ka dor kaba tad bad ki nongthied ki bun bad ka pisa hangtei ka shu tyllun nawei shawei.
Haba phai sha ka pule puthi ha katei ka ri u la ong ba ia ki khynnah skul kiba hapoh ka klas X la ai ei lut nadong shadong na ka bynta kiba leit ha ki skul sorkar ne ki Public School lait noh kito kiba kwah ban leit private, u la ong ba ka ri Amerika ka leh kumtei khnang ba u ba duk bad uba riewspah kin ia donlang ha kajuh ka rynsan ban pyni ia ka jingstad jong ki.
Ynda la dep na skul haba leit sha ki kolej ne University u la ong ba lada u khynnah u dei uba stad uba la ioh rung hapoh kata ka jaka pule kaba hap ban ia khun da ki eksam hynrei u dei uba duk pat bad um lah ban siew ia ka bai kolej ne bai University ym don ba beh ia u bad um shah pyndik hynrei la ai ia ka lad ba un pule haduh ba kut, da kaba ia teh kyndon ba ynda u la dep bad ioh kam u dei ban siew noh ia ka pisa hadien.
Haba phai sha ka ioh kam ioh jam, u samla Savio u la iathuh ba ha Amerika ym donkam ban khuslai ia ka pisa bai seng ban seng kam hynrei tang ka jabiang kaba donkam ban pyni ia ki projek bapher bapher bad ka sorkar ka ai ka lad ia ki samla ban seng kam lajong.
Haba phai pat sha kane ka jylla u la ong ba ka jingong ba ka ri India ka dei ka ri Synshar paidbah da u paidbah kam shym long satia kumta, u la ai nuksa ba ha kane ka jylla jong ngi kam shym don satia ka jingiakatjuh hpadeng uba duk bad uba riewspah, uba duk u pule ki skul ba malu mala katba uba riewspah pat u ioh ban pule ha ki skul kiba paw.
Uba duk u thiah pang ha ki Hospital ki ba malu mala katba u ba riewspah pat u thiah ha ki Hospital kiba biang, ka lad ioh kam iohjam ruh u la ong ba ka jynjar ia uba duk namarba um ithuh briew katba kiba riewspah pat ki bun ki paralok jong ki -ki heh ki haiñ ban pynioh kam, ban seng kam lajong ruh hangne u ong ba uba duk um lah namarba u hap ban don da ki la ktyngka katba kiba riewspah pat kim khuslai.
“Hangne uba duk u iakhun ( Competition) tang para baduh, uba riew spah tang para ba riewspah, hangno kata kan ia ryngkat lah ban ong ka synshar paidbah kaba kum kata” ong utei u samla da kaba bynrap ba hangne lei lada leit sha ki ophis sorkar ruh lada ym ithuh briew lei ym don nongkren hi ruh tang shu ong pat ba phah kita kita kiba heh ka iaid beit.
Phi don ban ong eiei?